เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม ที่โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น ศ.นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส ปาฐกถาพิเศษ เรื่องระบบสุขภาพอำเภอแบบมีส่วนร่วม ต่อยอดการพัฒนาระบบบริการปฐมภูมิบนฐานประชาชนเป็นศูนย์กลาง ภายในงานเวทีวิชาการเพื่อพัฒนาระบบบริการปฐมภูมิ และสุขภาพชุมชน 2559 ซึ่งจัดโดย มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน (มสพช.) ว่า ต้องชื่นชมระบบสาธารณสุขของประเทศที่บรรพบุรุษสร้างระบบเอาไว้ จนครอบคลุมทั่วประเทศ ตั้งแต่หมู่บ้านที่มีอาสาสมัครสาธารณสุขหมู่บ้าน(อสม.) คอยดูแล ระดำตับตำบลก็มีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล(รพ.สต.) ระดับอำเภอมีโรงพยาบาลชุมชน(รพช.) และระดับจังหวัดก็มีโรงพยาบาลศูนย์(รพศ.) โรงพยาบาลทั่วไป(รพท.) ดูแลอยู่ ประกอบกับมีการทำงานร่วมกับหน่วยงานต่างในพื้นที่ อาทิ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) และองค์กร ส.ต่างๆ การทำงานร่วมกันตรงนี้ถือเป็นแหล่งวิชาการที่สำคัญ มากกว่าการเรียนรู้ในมหาวิทยาลัยที่เอาแต่ท่องตำราอย่างเดียว ดังนั้นจากนี้อยากให้มีการขับเคลื่อนการสร้างวิทยาลัยชุมชนให้เป็นสถาบันวิชาการที่ยิ่งใหญ่ เน้นการเรียนรู้จากการปฏิบัติงานจริงในพื้นที่ ซึ่งมหาวิทยาลัยต่างๆไม่มี
ศ.นพ.ประเวศ กล่าวอีกว่า ดังนั้น ฐานของประเทศ คือ ชุมชน การพัฒนาสุขภาพจึงต้องมุ่งที่ระบบสุขภาพอำเภอ ถือเป็นยุทธศาสตร์ของประเทศ โดยสร้างความร่วมมือในชุมชน ดึง รพช. และรพ.สต.เข้าร่วมกับท้องถิ่น ทำงานด้วยกัน ที่สำคัญต้องมีสัมมาชีพ มีงานที่ทำให้พวกเขามีรายได้ และเมื่อมีรายได้ก็จะรู้สึกมีศักดิ์ศรี การจะมีรายได้ก็ต้องดึงภาคธุรกิจเข้าร่วม ภาคการศึกษาเข้ามา เรียกว่าเป็นระบบจากข้างล่างขึ้นสู่ข้างบน การจะทำลักษณะนี้อาจต้องตั้งเป็นสภาสุขภาพอำเภอ ควบคู่กับมีวิทยาลัยชุมชน ก็จะเกิดเป็นรูปธรรมขึ้น ไม่ใช่แค่วาทกรรมทางการเมือง ซึ่งทำสิ่งเหล่านี้ไม่ได้
“สุขภาพจึงเป็นเรื่องของทั้งหมด เมื่อตีความตรงนี้ เรื่องของสุขภาพจึงเชื่อมโยงหมด คนก็จะแปลกใจว่าสุขภาพจึงเชื่อมโยงเรื่องอื่นๆ ได้ เกี่ยวข้องกับการศึกษา การสื่อสาร คือคนไม่เข้าใจก็ไปตีความแคบลง อย่างบางกลุ่มไปตีความโน้นตีความนี่ไม่ใช่ทั้งหมด ก็เป็นเพราะความไม่เข้าใจนั่นเอง แต่คนที่ทำงานมานานจะทราบดี เพราะเรียนรู้มานานจากการปฏิบัติเพื่อประชาชน คนที่อยู่ข้างบนอ่านแต่หนังสือพิมพ์ ฟังข่าว จนเหมือนโลกเลวร้ายต่างๆ บทความวิชาการพูดแต่ทางลบ แต่หากไปดูของจริงก็จะเห็นเรื่องดีๆ ดูอย่าง รพ.สต. พยาบาลตั้งใจทำงานดูแลคนไข้ มีความดี หมออนามัย ที่ผ่านมาอาจมีคนมองไม่ค่อยเห็นพวกเขา ทั้งๆที่เขาเป็นด่านหน้าในการทำงาน ผมเคยให้คำขวัญว่า รักประชาชน รักหมออนามัย อย่าลืมว่าคนในพื้นที่รักหมออนามัย ดังนั้น เราต้องให้ความสำคัญกับพวกเขาด้วย ดังนั้น หากถักทอจากฐานล่างทุกอย่างเป็นไปได้ แต่ต้องถักทอ ไม่ใช่ด่าทอกัน” ศ.นพ.ประเวศ กล่าว
