ข้อมูลเกี่ยวกับการพระราชทานพระนาม สมเด็จเจ้าฟ้าชายวชิราลงกรณ ซึ่งทรงราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ในปัจจุบัน ปรากฏในวารสารศิลปากร ปีที่ 8 เล่ม 2 พ.ศ.2497 โดยถูกนำมาเผยแพร่อีกครั้งในนหนังสือ “สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร กรมศิลปากรจัดพิมพ์เนื่องในพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร วันที่ 28 ธันวาคม พุทธศักราช 2515”
ข้อความมีดังนี้
หลักฐานการพระราชทานพระนาม สมเด็จเจ้าฟ้าชายวชิราลงกรณ์
ของ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก
(สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์)
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าชายองค์ใหญ่ แห่งสมเด็จพระบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งปรากฏโดยพระนามว่า
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ
บรมจักรยาดิศรสันตติวงศ์ เทเวศธำรงสุบริบาล
อภิคุณูประการมหิตลาดุลเดช ภูมิพลนเรศวรางกูร
กิตติสิริสมบูรณ์สวางควัฒน์ บรมขัตติยราชกุมาร
………
อนึ่ง พระนามตามที่ปรากฏดังกล่าวแล้วข้างต้นนั้น ถวายโดยมีหลักว่า ถ้าถือในทางโหราศาสตร์ เพื่อได้สอดคล้องกับพระชาตาดวงยายี ทั้งพระลัคนาสถิต ณ ราศีพฤศจิก ประกอบด้วยโยค เกณฑ์ และเป็นพระเคราะห์ลงทวารแม่ธาตุ ทั้งราศีพฤศจิกก็เป็นราศีพิเศษดังอธิบายแล้วในเบื้องต้น คือพระเคราะห์ทั้งหลายจะสถิต ณ ราศีใดๆก็ตามไม่เป็นอริ มรณะ วินาส แก่พระลัคนา เป็นพระชาตาที่เข้าได้ทุกๆชาตา แม้พระนามจะถวายในวรรคพระอักษรใดๆก็ตาม ย่อมได้ทั้งนั้นไม่มีโทษ ตรงกันข้ามกลับดี มีแต่คุณแก่พระชาตา และหากจะถือว่า พระเคราะห์ต่างๆเป็นอริ มรณะ ได้ในราศีพฤศจิกนี้ ก็ไม่เป็นของแปลก เพราะถ้าถือเช่นนั้นพระชาตาพระพฤหัสบดีเป็นอริแก่พระลัคนา จึงควรยิ่งที่จะถวายพระนามเพื่อแก้พระพฤหัสบดีให้กลับดีขึ้น โดยถวายอักษรพระนามในวรรคพระราหู
อีกทางหนึ่ง ยึดหลักในพระราชตระกูลเป็นเกณฑ์ โดยอัญเชิฯพระนามฉายาในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามกุฎฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงเป็นพระไปยิกาธิราชซึ่งปรากฎในขณะทรงผนวชว่า วชิรญาณะ ถือว่าเป็นพระมงคลนาม ดังจะเห็นได้ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระนามแด่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าชายทั้ง 2 พระองค์ ซึ่งทรงดำรงตำแหน่งพระสยามมกุฎราชกุมาร ว่า สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้าวชิรุณหิศ และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเจ้าฟ้าวชิรุณหิศ และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้าวชิราวุธ ล้วนแล้วแต่มีพระนามนำด้วย “วชิระ” ทั้งนั้น และพระนามตอนท้ายว่า “อลงกรณ์” ก็เป็นพระนามของสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ คือ จุฬาลงกรณ์ นำมาต่อกันเข้าเพื่อให้มีพระนามทั้ง 2 พระองค์ รวมอยู่ในพระนามนี้
ฉะนั้น เพื่อเป็นพระมงคลนามตามพระราชตระกูล จึงได้ถวายพระนามดังกล่าวแล้วข้างต้น
วัดบวรนิเวศวิหาร
1 กันยายน 2496
