‘สมาคมสถาปนิกสยาม-กลุ่ม Docomomo Thai’ แนะ UOB ทบทวนรีโนเวต ‘ตึกหุ่นยนต์’ ยกเหตุผล เป็น 1 ใน 50 อาคารที่สมบูรณ์แห่งศตวรรษ – มรดกสถาปัตยกรรมโมเดิร์น
เมื่อวันที่ 25 เมษายน สืบเนื่องกรณี ธนาคารยูโอบี (UOB) เจ้าของตึกหุ่นยนต์ (Robot Building) กำลังรีโนเวตอาคารสำนักงานดังกล่าว ซึ่งเป็นฝีมือการออกแบบของ ดร.สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม พ.ศ. 2541 ที่ได้รับการขนานนามว่าทันสมัย แปลกไม่เหมือนใคร ทั้งยังอยู่คู่ย่านสาทรมานานกว่า 3 ทศวรรษ ส่งผลให้เกิดกระแสวิพากษ์ผ่านทางโซเชียล ด้วยความเสียดายสถาปัตยกรรมโมเดิร์นที่ถือเป็นหนึ่งในความภาคภูมิใจของคนไทย นั้น
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ เผยแพร่จดหมายเปิดผนึก ถึงผู้บริหารธนาคารยูโอบี (ประเทศไทย) ลงวันที่ 19 เมษายน 2566 เรื่อง ขอให้พิจารณาคุณค่าทางสถาปัตยกรรมของตึกหุ่นยนต์ (Robot Building) โดยมีเนื้อหาดังนี้
ตามที่สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้รับแจ้งมาว่าจะมีการแก้ไขปรับปรุงตึกหุ่นยนต์ (Robot Building) ซึ่งจะมีผลให้ลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ของอาคารเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เนื่องจากอาคารนี้เป็นอาคารที่เป็นสัญลักษณ์ของอาคารแบบสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ที่มีชื่อเสียง และยังเคยได้รับเลือกจากพิพิธภัณฑ์ร่วมสมัย นครลอสแอนเจลิส ให้เป็นหนึ่งใน 50 อาคารที่สมบูรณ์แห่งศตวรรษ โดยมีรูปด้านอาคารเป็นรูปหุ่นยนต์เป็นลักษณะที่โดดเด่น ทั้งนี้ ยังเป็นผลงานการออกแบบที่สำคัญของ ดร.สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา อดีตกรรมการบริหาร ปี พ.ศ.2513 และสถาปนิกดีเด่นในวาระครบรอบ 60 ปี ของสมาคมสถาปนิกสยาม อีกทั้งยังเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม (สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย) ประจำปี 2541 โดยมีตึกหุ่นยนต์นี้เป็นหนึ่งในผลงานที่เป็นข้อมูลสนับสนุนให้เป็นศิลปินแห่งชาติ ด้วย
สมาคมสถาปนิกสยามฯ จึงขอแจ้งให้เจ้าของอาคารได้ทราบถึงข้อมูลคุณค่าความสำคัญของอาคารและของผู้ออกแบบอาคาร เพื่อพิจารณาถึงการปรับปรุงอาคารอย่างเหมาะสมที่จะยังคงรักษาคุณค่าและอัตลักษณ์ของอาคารหลังนี้ไว้
จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา
ขอแสดงความนับถือ
ดร.วสุ โปษยะนันทน์ กรรมการกลาง สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ประจำปี 2565 – 2567
นายชนะ สัมพลัง นายกสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ประจำปี 2565 – 2567
นอกจากนี้ นางปองขวัญ ลาซูส ประธานกลุ่ม Docomomo Thai หรือ คณะทำงานระหว่างประเทศว่าด้วยการเก็บข้อมูลและการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมโมเดิร์นไทย ก็ได้เผยแพร่จดหมายเปิดผนึก ถึงคณะกรรมการธนาคารยูโอบีไทย เรื่อง ขอให้พิจารณาการออกแบบปรับปรุงภายนอกอาคารหุ่นยนต์
โดยเนื้อหาให้เหตุผลความว่า เนื่องจาก “ตึกหุ่นยนต์” มีความสำคัญในฐานะหมุดหมายทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นยุคเปลี่ยนผ่านจาก Later Modernism สู่ Post-Modernism เพื่อให้คงสภาพเดิมที่มีความแท้ (authenticity) คงประโยชน์สาธารณะในฐานะมรดกสถาปัตยกรรมโมเดิร์นที่มีความโดดเด่น ทรงคุณค่าในระดับสากล และรักษาผลประโยชน์ขององค์กรของท่านในการที่ในอนาคตอาจได้รับสิทธิมาตรการโอนสิทธิการพัฒนา (Transfer of Development Rights หรือ TDR) ของอาคารประวัติศาสตร์ หรืออาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์ตามผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร และรักษาภาพลักษณ์ขององค์กรของท่านในการเป็นผู้นำด้านการสนับสนุนศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยในประเทศไทย
