เมื่อวันที่ 10 มกราคม นายชาคริต อุตรพงศ์ ผู้อำนวยการส่วนฟื้นฟูและพัฒนาพื้นที่อนุรักษ์ สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15(เชียงราย) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ทส.) พร้อมเจ้าหน้าที่ร่วมกับสำนักงานสนับสนุนการป้องกันและปราบปรามที่ 3(ภาคเหนือ) เข้าตรวจยึดพื้นที่สวนป่าดอกคำใต้ ต.ป่าซาง อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของกรมอุทยานฯ ตั้งอยู่ติดกับถนนสายพะเยา – เชียงคำ ที่ถูกบุกรุกสร้างเป็นแหล่งท่องเที่ยวทุ่งทานตะวันที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือพื้นที่กว่า 1,000 ไร่ เมื่อไปถึงพบทุ่งทานตะวันขนาดใหญ่ออกดอกสะพรั่งนับหมื่นๆ ต้น ตั้งอยู่บนเนินเขาสวยงามและมีป้ายขนาดใหญ่ปักกลางทุ่งทานตะวันเขียนว่า “ม่อนทานตะวัน ป่าซาง” และมีสิ่งปลูกสร้างเป็นเพิ่งที่พัก 2 – 3 แห่ง รวมทั้งรถไถที่ให้นักท่องเที่ยวนั่งชมทุ่งทานตะวัน
นายชาคริต ได้สั่งการให้เจ้าหน้าที่ใช้เครื่องมือจับหาค่าพิกัดจากดาวเทียมจีพีเอส(GPS) พบว่ามีการบุกรุกพื้นที่สวนป่า จำนวน 2 แปลง ๆ ละ 500 ไร่ รวม 1,000 ไร่ ทั้งนี้ ระหว่างการตรวจสอบไม่มีใครมาแสดงตัวเป็นเจ้าของ ม่อนทานตะวัน จึงได้ให้เจ้าหน้าที่ตรวจยึดและอายัดพื้นที่ทั้งหมดและให้แจ้งความดำเนินคดีข้อหาบุกรุกสวนป่าที่ สภ.ดอกคำใต้
นายชาคริต กล่าวว่า ม่อนทานตะวันป่าซาง เป็นแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัด ได้มีการบุกรุกสวนป่าดอกคำใต้และป่าสงวนแห่งชาติห้วยดอกเข็มและป่าแม่อิงฝั่งขวา ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481 มาตั้งแต่ปลายปี 2556 แต่ไม่ได้ขออนุญาติใช้พื้นที่จากกรมอุทยานฯ ถือเป็นการลักลอบบุกรุก โดย อบจ.พะเยา เป็นเจ้าของโครงการ ใช้งบประมาณในการปลูกทานตะวัน จำนวน 9 ล้านบาท เพื่อสร้างเป็นแหล่งท่องเที่ยว มีการเก็บเงินจากนักท่องเที่ยวคนละ 20 บาท ถ้านักท่องเที่ยวคนใดประสงค์จะนั่งรถชมพื้นที่ แต่ไม่มีการตั้งเป็นซุ้มเก็บเงิน และต่อมาชาวบ้านในพื้นที่ได้มีการร้องเรียนไปยังสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ(ป.ป.ช.) ก่อนจะมีการตรวจสอบพบว่าโครงการดังกล่าวมีการใช้เงินผิดประเภท ดังนั้น กรมอุทยานฯ จะยึดพื้นที่คืนทั้งหมด 1,000 ไร่ รวมทั้งจะมีการรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างและดอกทานตะวันทั้งหมดเพื่อทำการฟื้นฟูพื้นที่ต่อไป ตามนโยบายของ คสช.และกรมอุทยานฯ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับ ม่อนทานตะวันป่าซาง ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อดังและมีชื่อเสียงของ จ.พะเยา ใช้พื้นที่กว่า 1,000 ไร่ปลูกดอกทานตะวันในพื้นที่ สวนป่าดอกคำใต้ มีการปลูกป่ามาตั้งแต่ปี 2511 – 2547 รวม 32 แปลง เนื้อที่ 11,705 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ ต.ห้วยลาน ต.ป่าซาง ต.ดงสุวรรณ ต.สันโค้ง ต.บ้านถ้ำ และ ต.หนองหล่ม ของป่าสงวนแห่งชาติฯ ซึ่งได้ถูกนายทุนและผู้มีอิทธิพลใน อ.ดอกคำใต้และอำเภอข้างเคียง บุกรุกเพื่อเข้าไปลักลอบตัดไม้สัก ซึ่งมีอยู่เป็นจำนวนมาก ในขณะเดียวกันชาวบ้านส่วนหนึ่งก็แผ้วถางป่าบุกรุกเพื่อขยายที่ทำกินเข้าไปในเขตป่าสงวนฯ ต่อมา อบจ.พะเยา ได้จัดหาพันธุ์ดอกทานตะวันมาให้ชาวบ้านปลูกและจัดให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว ท่ามกลางความเคลือบแคลงสงสัยของกลุ่มนักอนุรักษ์ รวมทั้งคนในพื้นที่เองว่าสามารถเปลี่ยนพื้นที่สวนป่าและป่าสงวนให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวได้อย่างไร
