เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน รศ.นพ.นิธิพัฒน์ เจียรกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวถึงสถานการณ์ผู้ป่วยจากภัยฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือ PM2.5 ว่า สำหรับฝุ่น PM2.5 ตอนนี้ยังถือว่าไม่รุนแรงเพราะว่ายังมาๆ ไปๆ ยังไม่อยู่แช่นาน ประกอบกับยังพอจะมีฝนบ้างในช่วงนี้ จึงมีการคาดว่าปัญหาเรื่องฝุ่น PM2.5 จะเริ่มมากขึ้นในช่วงเดือน ธันวาคม – มีนาคม 2567 ทั้งนี้ แม้สถานการณ์ฝุ่นยังไม่มากแต่ก็เริ่มพบผู้ป่วยระบบทางเดินหายใจมากขึ้นบ้าง เช่น อาการภูมิแพ้กำเริบ โรคผิวหนัง โรคหอบหืด โรคเกี่ยวกับโพรงจมูกกำเริบ แต่ยังเป็นช่วงสั้นๆ ฉะนั้นตอนนี้ยังไม่ใช่จุดที่เป็นปัญหามาก แต่เพิ่งจะเริ่มขึ้น กลุ่มที่น่าเป็นห่วงยังคงเป็นกลุ่มเดิมคือ ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์และผู้ที่มีโรคเรื้อรัง
“พออากาศหนาวเริ่มนิ่ง จนถึงเดือนมีนาคม 2567 ปัญหาฝุ่นจะมาก เนื่องด้วยสภาวะเอลนีโญ ทำให้อากาศร้อนและนิ่ง ซึ่งอาจทำให้ปัญหาฝุ่นของปีนี้เท่าเดิมหรือมากขึ้นกว่าปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานคร (กทม.) ที่พบฝุ่นสูงในหลายเขต เช่น ปทุมวัน ดินแดง บางขุนเทียน บางพลัด ตลิ่งชัน พระราม 2 เป็นต้น ซึ่งสาเหตุของฝุ่นใน กทม. 70% มาจากมลพิษไอเสียเครื่องยนต์และการใช้เชื้อเพลิง จะมีมาจากการก่อสร้างเป็นส่วนน้อย” รศ.นพ.นิธิพัฒน์กล่าว
เมื่อถามถึงมุมมองของการรับมือปัญหาฝุ่นของ กทม. รศ.นพ.นิธิพัฒน์กล่าวว่า ส่วนตัวตนคิดเห็นว่ามาตรการจากทางท่านผู้ว่ากทม.ฯ (นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร) เกาไม่ถูกที่คัน เช่น การจำกัดพื้นที่การวิ่งของ บ.ข.ส.จากต่างจังหวัด ที่ไม่ให้วิ่งเข้ากทม. การตรวจจับฝุ่นควันจากรถบรรทุก ซึ่งเป็นสาเหตุส่วนน้อยของการเกิดปัญหาฝุ่น เพราะปัญหาหลักของฝุ่นในกทม. คือ คนส่วนใหญ่ใช้รถยนต์ส่วนตัว
ถามต่อว่ามาตรการที่ควรนำมาใช้ในพื้นที่กทม. ควรเป็นอย่างไร รศ.นพ.นิธิพัฒน์กล่าวว่า ต้องใช้มาตรการเวิร์กฟอร์มโฮม (Work from home) การจำกัดพื้นที่รถเข้าออกในบางช่วงเวลาเหมือนในต่างประเทศใช้ ตราบใดที่เรายังไม่สามารถเปลี่ยนเครื่องยนต์มาเป็นรถไฟฟ้าได้มากพอ เราก็ต้องหามาตรการอื่นมารองรับ
ถามว่าทางโรงพยาบาล (รพ.) ศิริราช มีการเตรียมรับมือผู้ป่วยจากภัยฝุ่นอย่างไร รศ.นพ.นิธิพัฒน์กล่าวว่า ในส่วนของ รพ. ทั่วไปในกทม. จะมีคลินิกโรคจากมลพิษ เช่น รพ.เจริญกรุงประชารักษ์ รพ.ราชวิถี รพ.ในเครือของกระทรวงสาธารณสุขในพื้นที่กทม. และรพ.ในสังกัดของกทม.เอง ส่วน รพ.ใหญ่ๆ จะเป็นการรักษาโรคตามอาการที่พบ เช่น การรักษาโรคภูมิแพ้ โรคหูตาคอจมูก
“คำแนะนำสำหรับประชาชนในช่วงที่มีฝุ่นมาก สิ่งสำคัญคือการตรวจสอบคุณภาพอากาศในพื้นที่ ใช้ชีวิตให้เหมาะสมกับคุณภาพนั้น เช่น หากออกกลางแจ้งในช่วงอากาศไม่ดีมากๆ ก็อาจใช้หน้ากากอนามัยชนิด N95 ใส่เสื้อที่ปกคลุมผิวหนังได้ดี ส่วนเด็กๆ เป็นเรื่องที่ยาก เพราะเด็กไม่ชอบสวมหน้ากากอนามัย จึงต้องมีมาตรการปกป้องอื่นๆ เช่นห้องปลอดฝุ่นในโรงเรียนให้เด็กๆ ได้มีพื้นที่สะอาด” รศ.นพ.นิธิพัฒน์กล่าว
