หมอชี้ วิทยาศาสตร์มีคำตอบ ทำไมคนเราถึงติดการพนัน
วันที่ 15 เมษายน เฟซบุ๊ก ฟิตร่าง สร้างสุขภาพ กับหมอฆนัท โดย นพ.ฆนัท ครุธกูล อายุรแพทย์ และ นายกสมาคมโภชนาการเพื่อกีฬาและสุขภาพ โพสต์เฟซบุ๊ก ร่างพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.) เอนเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ ที่กำลังเป็นประเด็นพูดกันอย่างแพร่หลายในเวลานี้ โดย เขียนในหัวข้อ วิทยาศาสตร์มีคำตอบ ทำไมคนเราถึงติดการพนัน โดยระบุว่า
เรื่องสถาบันเทิงครบวงจรเป็นประเด็นใหญ่ในประเทศเราช่วงนี้ครับ มีทั้งคนเห็นด้วยและไม่ชอบใจ ซึ่งแต่ละคนก็มีเหตุผลรองรับความความคิดเหล่านั้นในทุกด้าน ซึ่งก็น่ารับฟังและแลกเปลี่ยนกันครับ
วันนี้หมอมาชวนให้อ่านกันถึงเรื่อง “ทำไมคนถึงติดการพนัน?” ซึ่งเป็นประเด็นน่าสนใจมากว่าทั้งๆ ที่เรารู้ว่าการเล่นพนันมีได้และมีเสีย และการเล่นเสียจะส่งผลด้านลบอื่นๆ ตามมา แต่การพนันก็ยังเป็นกิจกรรมที่คนจำนวนมากสนุกไปกับมัน
การพนันคือ “รางวัลแบบไม่แน่นอน” (Variable reward) ซึ่งสมองของมนุษย์ชอบความรู้สึกแบบนี้ เมื่อได้ลุ้น จะมีการหลั่งโดปามีนออกมา ซึ่งเป็นสารที่สร้างความสุข และหลั่งมากกว่าการรู้ว่าจะได้รับรางวัลอย่างแน่นอน เมื่อเป็นแบบนี้จะทำให้เราอยากเอาชนะกับการเล่นเกมในรูปแบบต่างๆ การลุ้นผลการแข่งขัน
นพ.ฆนัท ระบุว่า เมื่อเราเข้าไปอยู่โลกของการพนันแล้ว จะส่งผลให้เกิดความผิดพลาดในการตัดสินใจ (Cognitive bias) ไม่มีเหตุผลที่เชื่อถือได้ เช่น การมองว่าเป็นเกมที่ควบคุมได้ หรือการพลาดไปเล็กน้อย ทำให้อยากจะลุ้นต่อในเกมถัดไป
อย่างที่บอกครับว่าการลุ้นทำให้ร่างกายหลั่งโดปามีนออกมามากกว่าปกติ การพนันเป็นการกระตุ้นโดพามีนออกมาขึ้น คล้ายๆ กับการใช้สารเสพติด เมื่อไม่มีโดปามีน ก็ต้องหาทางที่จะกระตุ้นมันออกมา ด้วยการไปสร้างความตื่นเต้นด้วยการเล่นพนันอีก
สรุปได้ว่า คนที่ติดการพนันเป็นคนที่ติดอยู่กับการลุ้นเพื่อสร้างความตื่นเต้นนั่นเองครับ
นพ.ฆนัท ระบุด้วยว่า การพนันมีความเกี่ยวพันกับโรคบางโรคโดยตรง โดยเฉพาะโรคทางใจ หรือที่เรียกว่า “Gambling Disorder” จะมีสภาวะร่วมกับการเป็นโรคซึมเศร้า, โรคอารมณ์สองขั้ว, สมาธิสั้นในผู้ใหญ่ หรือบกพร่องในการควบคุมแรงกระตุ้น
ความน่าสนใจอีกอย่างของการพนัน คือ การกระตุ้นให้คนใกล้ตัวอยากจะไปเล่นด้วยครับ สาเหตุหลักๆ มาจากการที่เห็นคนว่าคนใกล้ตัวได้รางวัลการจากการเล่นพนัน ทำให้คาดหวังว่าจะทำได้ในลักษณะเดียวกัน รวมทั้งการโฆษณาที่ทำให้เห็นการเล่นพนันทำให้ดูดี มีรางวัล และได้มาไม่ยาก ทำให้เกิดความอยากลองโดยไม่รู้ตัว โดยเฉพาะวัยรุ่นที่มีความยับยั้งชั่งใจน้อยกว่าวัยผู้ใหญ่ จะให้คล้อยตามได้ง่าย และต้องการสารสร้างความสุขที่มากกว่า ทำให้ติดการพนันได้ และถอนตัวยาก
นพ.ฆนัท ระบุว่า การพนันไม่ใช่แค่เรื่องของเงิน มันเป็นเรื่องของการสร้างความหวัง เป็นเรื่องของการหลั่งสารในสมอง ทำให้คนติดได้ง่ายและถอนตัวได้ยากนั่นเอง
เมื่อเป็นแบบนี้แล้วต้องพึงระลึกไว้ว่า การพนันต้องเล่นเพื่อความสนุกสนานเท่านั้น ไม่หวังว่าจะได้อะไรตอบแทนมากกว่าความสนุก และรางวัลเล็กๆ น้อยๆ
หรือให้ดี ไม่ยุ่งเกี่ยวกับมันเลยจะดีที่สุดครับ
