เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน นายชัยวัฒน์ ลิ้มลิขิตอักษร ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 9 (อุบลราชธานี) เปิดเผยความสำเร็จในโครงการปล่อยละอง-ละมั่ง ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าพนมดงรัก จังหวัดศรีสะเกษ โดยพบว่า ลูกละอง หรือละมั่ง คลอดเองในป่าธรรมชาติ เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายนที่ผ่านมา
นายชัยวัฒน์ระบุว่า สืบเนื่องจาก พล.อ.สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้เป็นประธานในพิธีปล่อยละอง-ละมั่งพันธุ์ไทยคืนสู่ธรรมชาติ เป็นแห่งแรกของประเทศไทย ณ ทุ่งกบาลกระไบ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าพนมดงรัก เนื่องจากละอง-ละมั่งพันธุ์ไทย (ชื่อวิทยาศาสตร์ Rucervus siamensis) ซึ่งเป็นสัตว์ป่าสงวน 1 ใน 15 ชนิด ตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 เป็นสัตว์ป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ โดยวัตถุประสงค์ในการปล่อยคือ สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าจุฬาภรณ์ เพาะเลี้ยงละอง-ละมั่งพันธุ์ไทย เพศผู้ 2 ตัว เพศเมีย 3 ตัว อายุตั้งแต่ 1-5 ปี ในคอกขนาด 30×60 เมตร จำนวน 2 คอก
“เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 2561 พล.อ.สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ และนายธัญญา เนติธรรมกุล อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช พร้อมคณะ เป็นประธานในพิธีปล่อยละอง-ละมั่งพันธุ์ไทย จากคอกขนาด 6×12 เมตร ปล่อยสู่คอกขนาดพื้นที่ 3 ไร่ จำนวน 10 ตัว เพื่อฝึกให้ละอง-ละมั่ง มีการปรับตัวกับสภาพพื้นที่ และมีความคุ้นเคย และสามารถขยายพันธุ์ได้ในพื้นที่หลังปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ จากนั้นในวันที่ 1 พฤศจิกายน 2561 ตน พร้อมคณะได้ส่งต่อโครงการปล่อยละอง-ละมั่งพันธุ์ไทยจำนวนดังกล่าวออกสู่ป่าธรรมชาติ โดยการเปิดกรง ทำล้อมไว้ในเนื้อที่ 3 ไร่ ออกเพื่อให้ละอง-ละมั่ง ใช้ชีวิตหลังปรับตัว ในกรงขนาดใหญ่แล้ว เพื่อเป็นการเพิ่มประชากรละอง-ละมั่งพันธุ์ไทยให้มีความสมดุลในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ เป็นแหล่งพันธุกรรมละอง-ละมั่งพันธุ์ไทยในพื้นที่ เพิ่มห่วงโซ่อาหารในระบบนิเวศธรรมชาติ และเป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับจัดทำแผนการฟื้นฟูทรัพยากรสัตว์ป่าในพื้นที่ป่าอนุรักษ์และ เพื่องานศึกษาวิจัย การดำรงชีวิต ในธรรมชาติและสามารถผสมพันธุ์ตลอดจนขยายพันธุ์ได้เองตามธรรมชาติ”
นายชัยวัฒน์กล่าวว่า จากการปล่อยเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายนที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่าจุฬาภรณ์ฯ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าพนมดงรักได้ติดตามและตั้งกล้องดักถ่ายภาพสัตว์ป่า สามารถถ่ายภาพละอง-ละมั่งที่ปล่อย จำนวน-10 ตัว ซึ่งห่างจากจุดปล่อยเพียง 200-300 เมตร ที่สำคัญสามารถดักถ่ายภาพละอง-ละมั่งที่ปล่อยออกสู่ธรรมชาตินั้น ตกลูกเองในธรรมชาติได้อย่างปลอดภัย 1 ตัว ในวันที่ 2 พฤศจิกายน 2561 ขณะนี้ได้เฝ้าระวังอยู่ห่างๆ เพื่อสังเกตการณ์ โดยปัจจัยภัยคุกคามต่างๆ เช่น พรานล่าสัตว์ หมาป่า หมาในในพื้นที่ เพื่อให้ลูกละอง-ละมั่งเติบโตอย่างปลอดภัยต่อไป
ทั้งนี้ บริเวณที่ปล่อยละอง-ละมั่ง อยู่หากจากประเทศกัมพูชาเพียง 1-2 กิโลเมตรเท่านั้น ซึ่งบริเวณที่ปล่อยเรียกว่า ทุ่งกบาลกระไบ เป็นทุ่งหญ้ากว้างใหญ่ เหมาะสมที่สุด สำหรับแนวทางการเฝ้าระวังคือ ต้องมีการตั้งกล้องดักถ่าย เพื่อสังเกต ภัยคุกคามต่างๆ จากนั้นจึงประสานกับหน่วยงานทหารในพื้นที่ชายแดนเพื่อประสานงานกับหน่วยงานทหารกัมพูชา และประสานงานสมาคมอนุรักษ์สัตว์ป่าแห่งประเทศไทย (WCS) เพื่อประสาน WCS ด้านกัมพูชา ซึ่งแนวทางในอนาคตจะพัฒนาเป็นแหล่งศึกษาทางด้านสัตว์ป่าแบบซาฟารีของประเทศต่อไป
