หมอเตือน 10 โรคมาพร้อมกับสูงวัย สมอง-หัวใจ-เข่าเสื่อม แนะตรวจสุขภาพประจำปีหาความเสี่ยง
วันนี้ (29 มิถุนายน 2565) นพ.อัครฐาน จิตนุยานนท์ ผู้อำนวยการสถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ ให้สัมภาษณ์ว่า ขณะนี้ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างสมบูรณ์ โดยองค์การอนามัยโลก ยังกำหนดให้ตัวเลขอายุของผู้สูงอายุอยู่ที่ 60 ปีขึ้นไป อย่างไรก็ตาม ขณะนี้มีหลายผลงานวิจัยที่ศึกษาและมีแนวโน้มที่จะทำให้องค์การอนามัยโลกเปลี่ยนแปลงตัวเลขนี้ ต่อไปอาจไม่ใช้ตัวเลข แต่ปรับเป็นการระบุว่า “ผู้ที่ใช้ชีวิตได้เหมือนคนทั่วไป โดยไม่มีความเสื่อม” ซึ่งอาจจะทำให้ช่วงอายุยาวออกไปมากถึง 70 ปีก็ได้
นพ.อัครฐาน กล่าวว่า ปัจจุบันอย่างที่ทราบกันทั่วไป คือ ผู้ที่อายุ 60 ปี บางคนก็ยังแข็งแรงมาก ดังนั้น ผู้สูงอายุจึงต้องมาดูในเรื่องการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย 4 ด้าน เมื่อเข้าสู่วัยชรา คือ 1.ร่างกายเสื่อมลง จากเดิมที่เคยทำอะไรได้เร็วๆ ก็ทำได้ช้าลง อ่อนแอลง เหนื่อยมากขึ้น เดินแล้วทรงตัวไม่ค่อยดี 2.ปฏิกิริยาทางสมอง หลงลืมง่าย ความจำมีปัญหา 3.การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ โกรธง่าย เอาแต่ใจตัวเอง อารมณ์ไม่คงที่ หรือบ่นลูกหลานมากขึ้น 4.การเปลี่ยนแปลงของสังคม จากเดิมที่อยากไปพบเพื่อน ก็กลายเป็นอยากอยู่คนเดียว เข้าวัดบ่อยขึ้น หรือเมื่อลูกหลานไม่มาหา ก็น้อยใจ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ จะต้องมีการปรับตัว โดยเฉพาะช่วงวัยเกษียณอายุ ที่ต้องมีเวลาส่วนใหญ่อยู่ที่บ้าน ไม่ได้ทำงานก็จะรู้สึกว่าไร้ค่า
“ปัญหาของผู้สูงอายุที่จะเข้าสู่วัยชรา จะเกิดการเปลี่ยนแปลงสำคัญ คือ เริ่มเห็นเพื่อน หรือญาติเสียชีวิต ไปงานศพคนใกล้ชิดมากขึ้น ลูกหลานไปทำงาน ก็คิดว่าตัวเองถูกทอดทิ้ง รวมถึงการถวิลหาอดีต เล่าเรื่องเก่าๆ ให้ฟัง นั่นเป็นสัญญาณของวัยสูงอายุ” นพ.อัครฐาน กล่าว
นพ.อัครฐาน กล่าวว่า สำหรับผู้สูงอายุจะมีโรคที่พบได้บ่อย ในกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือ NCDs(Non-Communicable Diseases) เช่น เบาหวาน ความดัน โรคอ้วน โรคหัวใจ โรคเครียด ฯลฯ เนื่องจากพฤติกรรมที่ไม่ได้ออกกำลังกาย สูบบุหรี่ ดื่มสุรา ซึ่งโรคติดต่อไม่เรื้อรังจะมีผลต่อสมองด้วย ทั้งนี้ โรคที่เกิดขึ้นในผู้สูงอายุ คือ 1.โรคสมองเสื่อม โรคอัลไซเมอร์ จะมาเร็วขึ้น 2.โรคปวดข้อ ลุก นั่ง ยืน เดินก็จะปวด พบมากในเพศชายที่จะเป็นโรคเก๊าท์ เนื่องจากกินอาหารที่มีกรดยูริกสูง เช่น เป็ด ไก่ เป็นต้น 3.โรคเบาหวาน ส่วนใหญ่เกิดตามอายุ เนื่องจากอาหารที่ไม่เหมาะสมสะสมมานาน 4.โรคเข่าเสื่อม จะพบมากในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย 2 เท่า เพราะเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนหลังหมดประจำเดือน ดังนั้น ต้องใช้การเล่นกีฬาช่วย และพบแพทย์แผนกสูตินรีแพทย์
5.โรคกระดูกพรุน ส่งผลให้เกิดอาการเสียวฟัน ฟันผุ หลังงุ้มทำให้ส่วนสูงลดลงได้ 6.โรคดวงตา ที่พบมากสุด คือ เป็นต้อกระจก รวมถึงต้อหิน จอประสาทตาเสื่อม มีน้ำวุ้นในตา 7.ความดันโลหิตสูง ซึ่งจะมีด้วยกันกับ 8.โรคเบาหวาน ซึ่งต้องควบคุมให้ดี เพราะจะมีปัญหาตามมาในโรคที่ 9.โรคหัวใจโต เส้นเลือดในสมองตีบหรือแตก และ 10.โรคหัวใจขาดเลือด หัวใจตีบ
“ที่สำคัญคือ จะเห็นว่ามีหลายๆ โรครวมกันในคนเดียว ทั้งยังไม่ค่อยออกกำลังกาย มีพฤติกรรมเสี่ยงเหมือนเดิม เช่น สูบบุหรี่ ดื่มสุรา ดังนั้น 10 โรคที่เจอมากในผู้สูงอายุ หากพฤติกรรมการใช้ชีวิตยังไม่เปลี่ยน ก็จะพบโรคเหล่านี้ได้เสมอ” นพ.อัครฐาน กล่าวและว่า การตรวจสุขภาพประจำปี ขึ้นอยู่กับความเสี่ยง ซึ่งสามารถเริ่มตรวจตั้งแต่วัยทำงาน เพราะมีความเสี่ยงต่อสุขภาพ โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดันที่มาจากความเสี่ยงหรือกรรมพันธุ์ก็จะเริ่มมาช่วงอายุ 45 ปี ก่อน 60 ปี ดังนั้น การเตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่วัยชรา
นพ.อัครฐาน กล่าวว่า มีคำแนะนำให้ตรวจสุภาพตามเพศ อายุ ว่าจะต้องตรวจอะไรบ้าง เช่น อายุ 50 ปี ควรตรวจสุขภาพ ปีละ 2 ครั้ง เพศชายจะดูปอด อัลตร้าซาวด์ช่องท้อง ตรวจอุจจาระ ส่วนเพศหญิงก็ตรวจภายใน หาความเสี่ยงมะเร็งปากมดลูก
“แนะนำการตรวจสุขภาพตามอายุ เพื่อรับคำแนะนำโดยแพทย์ แนะนำเรื่องการออกกำลังกาย การใช้ชีวิต การกินอาหาร เพื่อให้เรารู้ทันภาวะสุขภาพในผู้สูงอายุ” นพ.อัครฐาน กล่าว
