ศูนย์เรียนรู้ชุมชน-ร.ร.ปลอดขยะ ต่อยอดสังคมคาร์บอนต่ำ
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) โดยกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม (สส.) จัดโครงการอบรมพัฒนาศักยภาพส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน ระหว่างวันที่ 14-16 มิถุนายน 2566 เพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากรศูนย์เรียนรู้ชุมชนปลอดขยะและโรงเรียนปลอดขยะ ให้มีความพร้อม เข้าใจแนวคิดและหลักการบริหารจัดการศูนย์เรียนรู้ทั้งระบบ สามารถเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้การจัดการขยะที่ต้นทาง และการบริหารทรัพยากรตามแนวเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ต่อยอดสู่การเป็นศูนย์เรียนรู้สังคมคาร์บอนต่ำให้แก่สังคมไทยอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน
นายวรพล จันทร์งาม รองอธิบดี สส.กล่าวว่า สาเหตุสำคัญที่ผลักดันให้เกิดภาวะโลกร้อน คือ ปัญหาขยะมูลฝอย นับเป็นภารกิจสำคัญที่ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันเพื่อลดสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หลายท้องถิ่นประสบปัญหาการจัดการขยะตั้งแต่ต้นทาง ประชาชนขาดจิตสำนึกไม่มีส่วนร่วมในการลด คัดแยก และการทิ้งขยะกลางทาง ปัญหาในการเก็บขนขยะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ทำได้ไม่ทั่วถึง หรือบางพื้นที่ ไม่มีงบประมาณให้ การให้บริการจัดเก็บขยะและสุดท้ายปลายทางพบปัญหาด้านการกำจัดขยะอย่างไม่ถูกต้อง เกิดการสะสมของขยะ กลายเป็นแหล่งแพร่เชื้อโรค
สส.ตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว จึงได้ดำเนินการเผยแพร่และส่งเสริมการจัดการขยะมูลฝอยที่ต้นทาง ตามแนวคิด Zero Waste การจัดการขยะเหลือศูนย์ โดยใช้หลัก 3Rs ผ่านเครือข่ายสถานศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชน ในโครงการโรงเรียนปลอดขยะและชุมชนปลอดขยะ ซึ่งมีเครือข่ายศูนย์เรียนรู้ปลอดขยะ เป็นศูนย์ที่ได้รับรางวัลชนะเลิศระดับประเทศ เป็นต้นแบบการบริหารจัดการขยะที่ต้นทางให้แก่สังคม
ปัจจุบันมีศูนย์เรียนรู้ชุมชนปลอดขยะ จำนวน 39 ศูนย์ และศูนย์เรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ จำนวน 18 ศูนย์ ถือเป็นฟันเฟืองสำคัญขับเคลื่อนนโยบายของประเทศ และช่วยส่งเสริมความรู้ความเข้าใจ เปลี่ยนมุมมองของ ขยะเป็นสิ่งของที่มีคุณค่า ลดใช้ซ้ำ นำกลับมาใช้ใหม่ ให้แก่ประชาชน
การจัดโครงการอบรมพัฒนาศักยภาพส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียนในครั้งนี้ ถือเป็นโอกาสอันดีที่บุคลากรประจำศูนย์เรียนรู้ จะได้รับการพัฒนาศักยภาพ ต่อยอดพัฒนากิจกรรมและนวัตกรรมการจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อมของศูนย์เรียนรู้ให้ทันสมัย
รวมทั้งปรับมุมมอง เปลี่ยนวิธีคิดใหม่ ปรับพฤติกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และมีส่วนร่วมในการช่วยลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทั้งนี้ภายในงานมีผู้เข้าร่วม จำนวน 120 คน ประกอบด้วย บุคลากรจากชุมชนปลอดขยะระดับประเทศ รางวัลถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และบุคลากรโรงเรียนปลอดขยะระดับประเทศ รางวัลถ้วยพระราชทานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
พร้อมด้วยผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จำนวน 5 แห่ง ได้แก่ ชุมชนบ้านหนองไม้เฝ้า ชุมชนบ้านหนองจับเป็ด ชุมชนบ้านหัวพงษ์ โรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย และ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 31 เชียงใหม่ ซึ่งจะได้รับฟังการบรรยาย “แนวทางการจัดทำแผนงานและเทคนิคการบริหารศูนย์เรียนรู้ชุมชนและโรงเรียนปลอดขยะอย่างมีประสิทธิภาพ” พร้อมทั้งมีการนำเสนอแผนการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้ชุมชนและโรงเรียนปลอดขยะ เพื่อสร้างรายได้มุ่งสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนอย่างมีประสิทธิภาพของศูนย์เรียนรู้ ทั้ง 5 แห่ง
การเสวนาบทเรียนความสำเร็จศูนย์เรียนรู้ชุมชนโรงเรียนต้นแบบปลอดขยะระดับประเทศ “คิดอย่างไร ทำอย่างไร ให้ยั่งยืน มุ่งสู่เศรษฐกิจหมุนเวียน” รวมไปถึงศึกษาดูงานการจัดการสิ่งแวดล้อมและขยะมูลฝอยในแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ศูนย์อนุรักษ์ป่าชายเลน ตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน คลองโคน จังหวัดสมุทรสงคราม ทั้งนี้ โครงการอบรมพัฒนาศักยภาพส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน จะมีส่วนสำคัญในการพัฒนาศักยภาพ เพิ่มความมั่นใจในการถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ของตนเองสู่สังคม เป็นพื้นที่ในการสร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างกัน เพื่อร่วมผนึกกำลังในการผลักดันประเทศไทยให้เป็นสังคมปลอดขยะ หรือ zero waste society ต่อไปในอนาคต นายวรพลกล่าวทิ้งท้าย
