เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข(สธ.) บรรยายพิเศษ “โรงพยาบาลทันตกรรม…ทางออกของการเข้าถึงบริการสุขภาพช่องปากคนไทย” ภายในการประชุมพัฒนาศักยภาพทันตแพทย์ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด(สสจ.) ที่จัดขึ้นระหว่างวันที่ 3-4 ส.ค. ซึ่งมีผู้เข้าร่วมกว่า 100 คนจาก 12 เขตสุขภาพ ว่า ชมรมทันตแพทย์สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดแห่งประเทศไทยเคยหารือถึงงานบริการทันตกรรม ที่ให้บริการประชาชนเพิ่มขึ้นต่อเนื่องประมาณ 10 ล้านครั้งต่อปี ในขณะที่บุคลากรยังไม่เพียงพอ จำเป็นต้องเพิ่ม ทั้งทันตแพทย์ ผู้ช่วยทันตแพทย์ ทันตาภิบาล ฯลฯ ซึ่งหากเพิ่มบุคลากรก็ต้องขยายการบริการมากขึ้น อย่างในปี 2566 จะเพิ่มการบริการประชาชนเป็น 12 ล้านครั้งต่อปีได้หรือไม่ ซึ่งก็เห็นพ้องกันว่า ทำได้
นพ.โอภาส กล่าวว่า จากการทบทวนข้อมูลพบว่า จริงๆ ประชาชนต้องการเข้าถึงงานบริการสุขภาพช่องปากมากน้อยแค่ไหน เราทราบกันดีว่า เพื่อสุขภาพช่องปากต้องพบหมอฟันอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง เมื่อคนไทยมี 70 ล้านคน การพบหมอฟันก็จะอยู่ที่ 140 ล้านครั้ง ดังนั้น การบริการทันตกรรมที่ผ่านมา อย่าง 10 ล้านครั้งต่อปีก็เท่ากับ 8% ซึ่งหากกระทรวงสาธารณสุข มีนโยบายในการดูแลประชาชนทุกมิติ งานทันตกรรมก็เป็นหนึ่งในนั้น จึงจำเป็นต้องเดินหน้าให้ประชาชนเข้าถึงบริการสุขภาพช่องปากมากยิ่งขึ้น
“ในเรื่องบุคลากร การผลิตทันตแพทย์ถือว่าน้อยมาก ที่ผ่านมาพบว่าแต่ละปีจะอยู่ที่ประมาณ 6,000 กว่าคน จาก 5 ปีก่อนอยู่ 5,000 กว่าคน ในแต่ละปีจะมีทันตแพทย์เพิ่มขึ้นแค่ราว 200 คน อย่างจบทันตแพทยศาสตร์บัณฑิตปีละ 800 คน อยู่ในกระทรวงสาธารณสุขเพียง 1 ใน 4 ไม่ถึงครึ่งด้วยซ้ำ ดังนั้น การจะให้บริการทันตกรรมแก่ประชาชนให้ได้มากกว่า 100 ล้านครั้งภายใน 10 ปี จะต้องปรับเปลี่ยนระบบใหม่ ทั้งรูปแบบการบริการ ทั้งการเพิ่มจำนวนบุคลากรให้เพียงพอ เพราะหากทำเหมือนเดิมกว่าจะได้ตามเป้าหมายต้องใช้เวลา 50 ปี” ปลัดสธ. กล่าว
นพ.โอภาส กล่าวอีกว่า ดังนั้น จึงเกิดโครงการโรงพยาบาล(รพ.) ทันตกรรมขึ้น ซึ่งมีตัวอย่างกรมการแพทย์ ที่มีสถาบันทันตกรรมก็มีการบริหารจัดการได้ดี แต่ทำไมสำนักงานปลัดกระทรวงฯ ถึงไม่มีรพ.ทันตกรรม ทั้งที่เรามีศักยภาพ ไม่ว่าจะเป็นการบริการ การบริหาร การพัฒนาบุคลากร ซึ่งเดิมมีหน่วยบริการทันตกรรมทุก รพ.อยู่แล้ว จึงไม่น่ายากที่จะขับเคลื่อนให้เป็น รพ.ทันตกรรม อย่างในปี 2566 มีรพ.ที่พร้อมและดำเนินการแล้ว 39 แห่ง และในปี 2567 สธ.ตั้งเป้าให้มีรพ.ทันตกรรมทุกจังหวัดเป็นอย่างน้อย จากนั้นเมื่อทุกอย่างลงตัวค่อยๆขยายไปยังอำเภอ และภายใน 10 ปีก็จะครอบคลุมมากขึ้น
นพ.โอภาส กล่าวว่า สำหรับงบประมาณในการก่อสร้างรพ.ทันตกรรมนั้น ปัจจุบันงบฯ รพ.มาจากสำนักงบประมาณ มาจากบัตรทอง เงินบำรุง และอื่นๆ เช่น การบริจาค และกิจกรรมต่างๆ โดยงบบัตรทองต้องมีการหารือกับสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ว่า จะมีการเพิ่มเติมอย่างไร ที่ไม่ใช่งบเหมาจ่ายรายหัวเพราะไม่เช่นนั้นจะกลายเป็นงบเท่าเดิม แต่การบริการเพิ่มขึ้น รวมทั้งประกันสังคมด้วย ส่วนข้าราชการก็จะเป็นการเบิกจ่ายตามจริงอยู่แล้ว อย่างไรก็ตาม รพ.ทันตกรรมจะอยู่ในนโยบาย “หนึ่งจังหวัด หนึ่งโรงพยาบาล” (One Province One Hospital) โดยทางสสจ.จะสามารถจัดสรรเงินในจังหวัดให้กับรพ.ทันตกรรมได้ไม่แตกต่างรพ.ในสังกัดอื่นๆเช่นกัน ทั้งนี้ การมี รพ.ทันตกรรม มีข้อดีคือ วิชาชีพและสายงานที่เกี่ยวข้องกับทันตกรรมจะสามารถเข้ามาบริหารงานได้ เพื่อให้เป็น รพ.ทันตกรรมที่บริหารโดยสายงานทันตกรรม
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับรพ.ที่เข้าร่วมนโยบาย รพ.ทันตกรรม 39 แห่ง ประกอบด้วย รพ.เชียงรายประชานุเคราะห์ รพ.นครพิงค์ รพ.พุทธชินราช รพ.สวรรค์ประชารักษ์ รพ.ตาคลี รพ.พระนารายณ์มหาราช รพ.ศูนย์บริการการแพทย์ นนทบุรี รพ.วังน้อย รพ.หนองแค รพ.ลำลูกกา รพ.นครปฐม รพ.พหลพลพยุหเสนา รพ.สมุทรสาคร รพ.ประจวบคีรีขันธ์ รพ.ดำเนินสะดวก รพ.ท่ายาง รพ.นภาลัย รพ.บางปลาม้า
รพ.พระปกเกล้า รพ.สมเด็จพระยุพราชสระแก้ว รพ.มหาสารคาม รพ.ขอนแก่น รพ.อุดรธานี รพ.บึงกาฬ รพ.ชัยภูมิ รพ.มหาราชนครราชสีมา รพ.บุรีรัมย์ รพ.สุรินทรื รพ.สรรพสิทธิประสงค์ รพ.ยโสธร รพ.มหาราชนครศรีธรรมราช รพ.วชิระภูเก็ต รพ.สงขลา รพ.หาดใหญ่ รพ.ยะลา รพ.ห้วยยอด รพ.ยะหริ่ง รพ.ธารโต และรพ.พัทลุง
