กรมอนามัยชู “เมืองแสนสุข” ต้นแบบเมืองสุขภาพดี ใช้เทคโนโลยีดูแลประชาชน
เมื่อวันที่ 28 สิงหาคม นางอัมพร จันทวิบูลย์ นักวิชาการสาธารณสุขทรงคุณวุฒิ ด้านสุขาภิบาล กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) นำคณะลงพื้นที่ศึกษาดูงานเมืองสุขภาพดี เมืองแสนสุข ที่ศูนย์พัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ เทศบาลเมืองแสนสุข จ.ชลบุรี
นางอัมพรกล่าวว่า กรมอนามัยได้ขับเคลื่อนภารกิจการส่งเสริมสุขภาพกลุ่มวัย การสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อม โดยได้รับความร่วมมือจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เพื่อยกระดับสู่การเป็นเมืองสุขภาพดี ให้ประชาชนในพื้นที่เข้าถึงบริการด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมที่มีคุณภาพ มีมาตรฐาน อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพที่ดี และได้รับการส่งเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพครอบคลุมทุกกลุ่มวัย ภายใต้ 3 องค์ประกอบ ได้แก่ 1.Healthy Environments : สิ่งแวดล้อมเอื้อต่อสุขภาพ 2.Healthy Settings : สถานที่ที่เอื้อต่อสุขภาพ และ 3.Healthy People : ประชาชนรอบรู้และสุขภาพดี
นางอัมพรกล่าวว่า ความสำเร็จของการเป็นเมืองสุขภาพดีของเทศบางเมืองแสนสุข มาจากการดำเนินงานที่เข้มแข็งของผู้บริหารเทศบาล และเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน และที่สำคัญคือ ความร่วมมือของผู้ประกอบการและประชาชน โดยมีรูปธรรมการดำเนินงานในแต่ละองค์ประกอบ ได้แก่
1.การบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมและอนามัยสิ่งแวดล้อมของเมืองท่องเที่ยว โดยดำเนินมาตรการร้านค้าชายหาดสาธารณะ ให้สถานประกอบการดำเนินกิจการค้าที่ไม่ขัดต่อกฎหมาย และแต่งกายสะอาด ปฏิบัติตามหลักสุขาภิบาล การบริหารจัดการขยะ รักษาความสะอาด มีการคัดแยกขยะ ส้วมสาธารณะสะอาด ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน HAS ระบบบริการอนามัยสิ่งแวดล้อม และการควบคุมมาตรฐานสุขลักษณะของสถานประกอบการ เช่น โรงแรม ร้านอาหาร ตลาด แผงลอย และมีการตรวจคุณภาพน้ำบริโภค รวมถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และการจัดการสิ่งแวดล้อม มีชายหาดปลอดโฟม หาดปลอดบุหรี่ รณรงค์ลดและเลิกใช้พลาสติกใช้ครั้งเดียว เพื่อสร้างความมั่นใจแก่นักท่องเที่ยว
2.การส่งเสริมสุขภาพ โดยจัดให้มีสถานที่ออกกำลังกาย สวนสาธารณะ Sport Tourism หรือการท่องเที่ยวเชิงกีฬาด้วยการจัดวิ่งกีฬามาราธอน และ 3.การใช้เทคโนโลยีในการจัดฐานข้อมูล การเชื่อมโยงวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้เทคโนโลยีในการจัดเมืองด้วยแอพพลิเคชั่น “Saensuk smart living” เทคโนโลยีเพื่อสังคมผู้สูงอายุ โดยมีศูนย์พัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ เป็นศูนย์กลางบริหารจัดการดูแลผู้สูงอายุ และการสื่อสารเตือนภัย (Warning)
ด้าน นายณรงค์ชัย คุณปลื้ม นายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองแสนสุข กล่าวถึง Healthy City เมืองสุขภาพดี เมืองแสนสุข ว่า เทศบาลเมืองแสนสุขและกรมอนามัย มีภารกิจร่วมกันหลากหลายมิติ ตลอดเวลา 15 ปีที่ผ่านมา ที่ได้บริหารงานเทศบาลเมืองแสนสุข ได้ตั้งเป้าแนวนโยบายการดูแลสุขภาพประชาชนตั้งแต่เด็กจนถึงสูงอายุ ที่ปัจจุบันประชากรที่เป็นคนบางแสนจริงมีเพียง 4-5 แสนคน แต่มีประชากรแฝงและนักท่องเที่ยวอีกเป็นล้านคน
“โดยล่าสุด ปี 2566 กรมอนามัยได้มอบรางวัลเมืองต้นแบบ Healthy City เมืองสุขภาพดี ให้กับเทศบาลเมืองแสนสุขได้ และปี 2565 เมืองแสนสุข ผ่านการประเมินรับรองยกระดับสู่การเป็นเมืองท่องเที่ยวที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี ระดับทอง ทั้งนี้ เทศบาลเมืองแสนสุขจะเน้นการดูแลสังคมผู้สูงอายุ เพราะเมืองแสนสุขเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุมานานแล้ว ทางเทศบาลจึงเน้นการสร้างชุมชนผู้สูงอายุ เปิดพื้นที่ให้ผู้สูงอายุได้ออกมาสร้างกิจกรรมร่วมกัน ซึ่งความโชคดีของเมืองแสนสุขคือมีมหาวิทยาลัยบูรพา ที่มีบุคลากรด้านต่างๆ เช่น แพทย์แผนไทย นักกายภาพบำบัด มาช่วยเหลืองานของเทศบาล” นายณรงค์ชัยกล่าว
นอกจากนี้ นายณรงค์ชัยกล่าวว่า เทศบาลเมืองแสนสุขได้รับการสนับสนุนจากกองทุนองค์การความร่วมมือระหว่างประเทศแห่งญี่ปุ่น (JICA) เข้าสู่ปีที่ 5 ซึ่งมุ่งเน้นการดูแลผู้สูงอายุ ที่ผ่านมาเทศบาลเมืองแสนสุขได้ส่งอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) และบุคลากรด้านสาธารณสุข ไปศึกษาดูงานเรื่องการดูแลผู้สูงอายุที่ประเทศญี่ปุ่นด้วย ซึ่งเป็นที่ภาคภูมิใจว่า เมืองแสนสุขติดใน 10 เมืองที่ประสบความสำเร็จในการดูแลผู้สูงอายุตามที่ไจก้าให้การสนับสนุน นอกจากนั้น เทศบาลเมืองแสนสุขยังมีการจัดงาน Health festival เพื่อสร้างความตระหนักรู้เรื่องสุขภาพให้กับประชาชน ซึ่งแต่ละปีก็จะมีธีมงานที่ต่างกันออกไป
“จากสถานการณ์ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ที่เพิ่มมากขึ้น ดังนั้นสิ่งที่เราควรจะมุ่งเน้นคือการสร้างเสริมสุขภาพที่ดี พร้อมกับการใช้เทคโนโลยีต่างๆ ที่ทำให้ประชาชนมีความสะดวกสบายมากขึ้น ส่วนเรื่องการสนับสนุนเรื่องสุขภาพ เมืองแสนสุขก็เป็นเมืองของการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมสุขภาพ เช่น วิ่งมาราธอนบางแสน 10 บางแสน 21 ที่เป็นเป้าหมายของนักวิ่ง ทุกๆ ปี จึงมีการจัดงานวิ่งที่บางแสนอยู่บ่อยครั้ง การจัดเฟสติวัลสุขภาพ ที่ได้รับความสนใจจากคนในพื้นที่จำนวนมาก ดังนั้น จึงต้องใส่ใจเรื่องสุขาภิบาล ทั้งเรื่องการจัดการขยะ การจัดห้องน้ำสาธารณะที่สะอาดเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวที่หมุนเวียนมากว่าปีละ 2 ล้านคน สร้างเม็ดเงินทางเศรษฐกิจมากกว่าพันล้านบาท” นายณรงค์ชัยกล่าว
ขณะที่ นางจิดาภา จุฑาภูวดล พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า เทศบาลเมืองแสนสุข ได้พัฒนาการใช้เทคโนโลยีเพื่อดูแลผู้สูงอายุ เช่น Smart Safety เครื่องติดตามพิกัด (Anywhere safety) ที่มีขนาดเล็กกะทัดรัด มีเสียงควบคุมเป็นภาษาไทย รวมถึงกดปุ่มขอความช่วยเหลือฉุกเฉินซึ่งเมื่อกดปุ่มขอความช่วยเหลือ ข้อมูลจะถูกส่งไปยังเทศบาลเมืองแสนสุข จากนั้น เจ้าหน้าที่จะส่งต่อผู้ป่วยไปยังโรงพยาบาล (รพ.) มหาวิทยาลัยบูรพา ภายใน 10 นาที ตามมาตรฐานการกู้ชีพฉุกเฉิน ซึ่งที่ผ่านมามีการช่วยเหลือผู้ป่วยโรคหัวใจได้ทันท่วงที ปัจจุบันเมืองแสนสุขมีผู้สูงอายุ 300 ราย ที่ลงทะเบียนรับเครื่องติดตามตัว ประกอบด้วย ผู้สูงอายุที่อยู่บ้านคนเดียว ผู้ที่ต้องการรับความช่วยเหลือด้านสุขภาพเป็นพิเศษ ทั้งนี้ ผู้สูงอายุสามารถลงทะเบียนกับเทศบาลได้ตลอดปี และ Smart Health กระเป๋าเยี่ยมบ้าน ประกอบด้วยอุปกรณ์ต่างๆ เช่น เครื่องวัดน้ำตาลปลายนิ้ว แท็บเล็ตเก็บข้อมูล เครื่องวัดอุณหภูมิ โดยจะมอบให้กับ อสม. ในพื้นที่ใช้เยี่ยมบ้านผู้ป่วย ผู้สูงอายุ หากพบผู้ป่วยที่ต้องการคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ก็สามารถใช้แท็บเล็ตโทรหาทีมสหวิชาชีพของเทศบาลได้ทันที
“สำหรับศูนย์พัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ เทศบาลเมืองแสนสุข ได้รับการสนับสนุนจาก JICA ทั้งงบประมาณการสร้างและการออกแบบทางสถาปัตยกรรมให้เอื้อต่อผู้สูงอายุ โดยหลักๆ จะมีห้องสมุด ห้องนวดแผนไทย ห้องคาราโอเกะ ห้องกายภาพบำบัด สระว่ายน้ำขนาดมาตรฐานสำหรับกิจกรรมธาราบำบัด โดยมีครูผู้สอนที่เชี่ยวชาญที่ทางเทศบาลจัดหามาเพื่อสอนการออกกำลังกายในน้ำอย่างถูกต้อง และมีพื้นที่สำหรับการทำกิจกรรม ซึ่งผู้สูงอายุสามารถช่วยกันออกแบบกิจกรรมต่างๆ ได้ เช่น เต้นลีลาศ การประดิษฐ์สิ่งของ ศูนย์พัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ เปิดให้บริการประชาชนที่อายุ 60 ปีขึ้นไป ที่เป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุโดยมีค่าธรรมเนียมรายปี ปีละ 300 บาท ปัจจุบันมีสมาชิกเกือบพันคน หากต้องการใช้พื้นที่ก็สามารถจองเวลาเข้ามาใช้ได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย” นางจิดาภากล่าว
