อว.ยกมิวเซียมไทย
มุ่งสู่ระดับ World Class
เพราะว่าพิพิธภัณฑ์ไม่ใช่เป็นแหล่งเรียนรู้หรือเก็บของเก่าเพียงอย่างเดียว แต่ยังสามารถยกระดับเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สร้างรายได้เข้าประเทศได้ ด้วยเหตุนี้ ผศ.ดร.รวิน ระวิวงศ์ ผู้อำนวยการองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (NSM) ได้วางแนวทางให้พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติของบ้านเรา ให้สู้กับของประเทศอื่นในระดับโลกให้ได้
โดยการเปิดพื้นที่สร้างโอกาสให้ทุกช่วงวัย จะช่วยส่งเสริมการเรียนรู้และสร้างประสบการณ์ที่ดีให้กับผู้เข้าชมทุกกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งจะส่งผลให้ NSM กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตชีวาและเปิดกว้างสำหรับทุกคน และสามารถยกระดับมาตรฐานของพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทยให้เทียบเท่าระดับโลกได้
ผศ.ดร.รวิน กล่าวว่า และในระดับนโยบาย น.ส.ศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ยังให้ความสำคัญในเรื่องการพัฒนาพิพิธภัณฑ์ให้เป็นแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวชั้นนำระดับประเทศ โดยได้นำครอบครัวและลูกลงพื้นที่เก็บข้อมูลด้วยตัวเองภายในเดือนแรกที่ท่านได้เข้ารับตำแหน่ง อยากให้พิพิธภัณฑ์ของเราสามารถเทียบชั้นกับประเทศอื่นได้ในระดับ World Class เพราะพิพิธภัณฑ์ไม่ใช่เป็นแค่แหล่งเรียนรู้ หรือสถานที่เก็บของเก่าเพียงอย่างเดียว พิพิธภัณฑ์เป็นสถานที่ที่คนในชาติต้องภูมิใจเพราะถือเป็นที่เก็บสมบัติของประเทศ และสามารถยกระดับเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สร้างรายได้เข้าประเทศได้อีกด้วย
สำหรับเส้นทางการเป็นพิพิธภัณฑ์ระดับโลก (World Class Museum) ผู้อำนวยการองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า NSM มีการวางแผนจัดทำนโยบายและมาตรฐานพิพิธภัณฑ์ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านนิทรรศการ ด้านการจัดการศึกษา ด้านการบริการผู้เข้าชม และด้านวัตถุตัวอย่าง เพื่อให้งานของพิพิธภัณฑ์เกิดประสิทธิภาพและพัฒนาอย่างต่อเนื่องสู่มาตรฐานสากล ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนและประชาชน ซึ่งเราได้อ้างอิงจากแนวทางด้านมาตรฐานและแนวทางปฏิบัติของ สภาการพิพิธภัณฑ์ระหว่างชาติ (International Council of Museum หรือ ICOM) ในการรวบรวมข้อมูลจากเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ระดับนานาชาติมาใช้เป็นแนวทางดำเนินการ
ผู้อำนวยการ อพวช.กล่าวว่า สำหรับการลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงพิพิธภัณฑ์นั้น เด็กไทย คนไทยทุกคนต้องเข้าถึงพิพิธภัณฑ์ให้ได้ NSM จะต้องเป็นพื้นที่ที่ทุกคนจะได้มีโอกาสสัมผัสกับความมหัศจรรย์ของวิทยาศาสตร์ ปัจจุบันเรามี 4 พิพิธภัณฑ์ที่ อพวช. คลองห้า ปทุมธานี และจัตุรัสวิทยาศาสตร์ภูมิภาคทั้ง 3 แห่ง ที่เดอะสตรีท รัชดา เชียงใหม่ และโคราช ซึ่งในอนาคตอาจจะพัฒนาพื้นที่แหล่งเรียนรู้เพิ่มขึ้นอีก เพื่อกระจายโอกาสการเรียนรู้การชุมชนเมืองไปสู่นอกเมือง ช่วยลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ของเยาวชนในพื้นที่ห่างไกล
ผศ.ดร.รวินกล่าวว่า NSM ได้พัฒนาองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ให้สามารถเข้าถึงเด็กๆ เยาวชน และประชาชนทั่วไปได้มากขึ้นผ่านการใช้เทคโนโลยี ผ่าน พิพิธภัณฑ์เสมือนแห่งใหม่ ScIAM Meta Museum เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์รอบตัวเชิงรุกให้กับเด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไป ให้สนใจด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม โดยนำเสนอในรูปแบบโลกเสมือนจริง (Virtual Reality) ที่สามารถเข้าใช้งานได้ทุกที่ทุกเวลาที่ต้องการ โดยสามารถตอบสนองต่อความต้องการเรียนรู้เนื้อหาด้านวิทยาศาสตร์ในรูปแบบการสื่อสารที่เหมาะสมที่สามารถเข้าใจได้ง่าย พร้อมจัดสร้างพิพิธภัณฑ์เสมือนด้านวิทยาศาสตร์แห่งแรกที่รองรับการพัฒนาเพื่อนำไปสู่ระบบเมตาเวิร์ส (Metaverse) ได้ในอนาคต ซึ่งแพลตฟอร์มเมตาเวิร์สเป็นเทคโนโลยีใหม่ที่กำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญต่อการเรียนรู้ ซึ่ง NSM ก็เล็งเห็นถึงความสำคัญในการส่งเสริม เด็กๆ เยาวชน และประชาชนทั่วไปให้มีความรู้ความเข้าใจต่อเมตาเวิร์สแพลตฟอร์มโลกเสมือนเพื่อการเรียนรู้เนื้อหาด้านวิทยาศาสตร์และลดความเหลือมล้ำให้กับเยาวชนที่ห่างไกลอีกด้วย
นอกจากนี้ NSM ยังให้ความสำคัญกับความร่วมมือผ่านกิจกรรมที่สร้างสรรค์ เน้นการกระตุ้นจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ของผู้เข้าชม ตัวอย่างเช่น งาน Harmony World Puppet Innovation Festival 2023 จัดขึ้นภายใต้แนวคิด PUPPET TOY ROBOT ระหว่างวันที่ 21-26 พ.ย.2566 เกิดจากความร่วมมือระหว่าง มูลนิธิสายเสมา และ NSM โดยได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานต่างๆ อาทิ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และสำนักงานส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ (องค์การมหาชน) หรือ สสปน. โดย NSM สนับสนุนและอำนวยความสะดวกในด้านพื้นที่ให้กับการจัดงานให้ผู้เข้าชมได้ชมการแสดงหุ่นไทยและหุ่นนานาชาติมากกว่า 20 ประเทศจากทั่วโลก
สนุกไปกับกิจกรรม Workshop การสร้างของเล่น และเรียนรู้การเล่นอย่างสร้างสรรค์ นอกจากนี้ ยังมีการจัดแสดงหุ่นยนต์และการจัดการแข่งขันนวัตกรรมเทคโนโลยีหุ่นยนต์
งานนี้ถือเป็นการพัฒนา Soft Power ที่เชื่อมด้าน Puppet หุ่น Toy และ Robot หุ่นยนต์ เพื่อให้เกิดการพัฒนาความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี นวัตกรรม เพื่อสร้างมูลค่าทางการต่อ
ยอดนวัตกรรมตามกรอบยุทธศาสตร์ การแข่งขันด้วยเศรษฐกิจสร้างคุณค่าที่สามารถส่งเสริมให้เกิดอาชีพสร้างสรรค์ด้านการออกแบบ หุ่น ของเล่น และหุ่นยนต์ ซึ่งงานนี้จะเป็น Soft Power ที่ช่วยกระตุ้นการท่องเที่ยวส่งเสริมเศรษฐกิจชาติได้
