การใช้ไฟฟ้าในครัวเรือนจำเป็นต้องมีอุปกรณ์ควบคุมระบบไฟฟ้า เพื่อป้องกันไฟฟ้าดูดและเพลิงไหม้จากไฟฟ้าลัดวงจร เพื่อความปลอดภัย กระทรวงมหาดไทย โดยกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) ขอแนะการใช้งานอุปกรณ์ควบคุมระบบไฟฟ้าภายในบ้านอย่างปลอดภัย ดังนี้
● แผงควบคุมไฟฟ้าหรือเมนสวิตช์ (Main Switch)
เป็นอุปกรณ์หลักที่ควบคุมการใช้ไฟฟ้า โดยสามารถสับและปลดวงจรไฟฟ้าได้ทันที ส่วนใหญ่จะใช้เป็นอุปกรณ์ตัดไฟหลักตัวเดียวหรือใช้ร่วมกับอุปกรณ์ป้องกันอื่นๆ อาทิ เครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว และเบรกเกอร์
วิธีใช้งาน
– ติดตั้งแผงควบคุมไฟฟ้าในตำแหน่งที่ปลอดภัย ซึ่งสามารถเข้าถึงได้ง่ายและมีอากาศถ่ายเทสะดวก และอยู่ห่างจากวัสดุที่เป็นเชื้อเพลิง โดยอยู่สูงจากพื้นในระดับที่น้ำท่วมไม่ถึง ไม่อยู่ใกล้แนวท่อน้ำ เพื่อป้องกันอันตรายกรณีท่อน้ำชำรุด
– หมั่นตรวจสอบแผงควบคุมไฟฟ้าอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง โดยเฉพาะขั้วต่อสาย การเข้าสาย
และจุดสัมผัสต่างๆ ต้องขันให้แน่น เพื่อไม่ให้เกิดความร้อนสูงจนทำให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจร
– ติดตั้งแผงผังควบคุมไฟฟ้า เพื่อให้ทราบถึงตำแหน่งการจ่ายไฟที่ชัดเจน เมื่อเครื่องใช้ไฟฟ้าขัดข้องหรือชำรุดจะได้สามารถตัดกระแสไฟฟ้าได้ตรงจุด
● เบรกเกอร์
เป็นอุปกรณ์เปิด-ปิดการใช้งานไฟฟ้าในขณะใช้งานปกติ รวมถึงสามารถตัดกระแสไฟฟ้าเกิน หรือกระแสไฟฟ้าลัดวงจรได้โดยอัตโนมัติ
วิธีใช้งาน
– เลือกใช้เบรกเกอร์และฟิวส์ให้เหมาะสมกับปริมาณกระแสไฟฟ้า เพื่อป้องกันกระแสไฟฟ้าลัดวงจรจากการใช้ไฟฟ้าเกินขนาด ไม่ใช้เบรกเกอร์ที่มีค่าแอมป์สูงเกินไป เพราะหากกระแสไฟฟ้ารั่วไหล เบรกเกอร์จะไม่ทำงาน ทำให้สายไฟเกิดความร้อนสูงและเพลิงไหม้ได้
– ไม่ติดตั้งเบรกเกอร์รวมในจุดเดียว โดยแยกชั้นบน-ชั้นล่าง เพื่อให้สามารถตัดไฟได้เมื่อเกิดน้ำท่วม หรือแยกตามประเภทของเครื่องใช้ไฟฟ้า เพื่อสะดวกต่อการตรวจสอบและซ่อมแซมอุปกรณ์ไฟฟ้าในแต่ละจุด
– หมั่นตรวจสอบเบรกเกอร์ให้อยู่ในสภาพใช้งานอย่างปลอดภัย ไม่มีรอยแตกหรือร้าว ขั้วต่อสายแน่นหากเป็นเบรกเกอร์ที่อยู่ภายนอกบ้านต้องเลือกใช้แบบกันน้ำและทนต่อแสงแดด
● เครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว
เป็นอุปกรณ์ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าดูด โดยจะทำงานเมื่อมีไฟฟ้ารั่วไหลผ่านร่างกาย รวมถึงช่วยป้องกันเพลิงไหม้จากไฟฟ้ารั่วลงสู่อุปกรณ์ไฟฟ้าหรือสายไฟฟ้า
วิธีใช้งาน
– ติดตั้งสายดินควบคู่เครื่องตัดไฟฟ้ารั่ว จะช่วยป้องกันไฟฟ้าดูด เพราะหากมีกระแสไฟฟ้ารั่วจะไหลลงสายดินโดยไม่ผ่านร่างกายผู้ใช้งาน
– ไม่ติดตั้งเครื่องตัดไฟฟ้ารั่วกับเมนสวิตช์ ให้ใช้ในการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าเฉพาะจุดหรือวงจรย่อย เพื่อป้องกันเครื่องทำงานบ่อย ทำให้ไม่สามารถตัดกระแสไฟฟ้ารั่วได้ ส่งผลให้เสี่ยงต่อการถูกไฟฟ้าดูดและเกิดเพลิงไหม้-ตรวจสอบหาสาเหตุเมื่อเครื่องตัดไฟฟ้ารั่วทำงาน เพราะอาจมีกระแสไฟฟ้ารั่วในจุดใดจุดหนึ่ง
โดยทดลองจ่ายไฟเข้าเครื่องใช้ไฟฟ้าทีละเครื่อง หากมีการตัดไฟ แสดงว่าอุปกรณ์ดังกล่าวมีกระแสไฟฟ้ารั่ว ให้หยุดใช้งานและแจ้งช่างผู้ชำนาญมาซ่อมแซม
นอกจากนี้ การตรวจสอบเครื่องใช้ไฟฟ้าให้อยู่ในสภาพใช้งานได้อย่างปลอดภัย และการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างถูกวิธีด้วยความระมัดระวัง จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการได้รับอันตรายจากอุบัติภัยจากไฟฟ้า
