นักวิชาการห่วง! 15 ก.พ.ถกมติขยายเวลาขายเหล้าเบียร์ ยกเคส ตปท.ต่อ 1 ชม. ผลกระทบอื้อ
เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2567 รศ.สุรศักดิ์ ไชยสงค์ หัวหน้าหน่วยวิจัยเภสัชศาสตร์สังคม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวถึงกรณีที่ประชุมคณะกรรมการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ วันที่ 15 กัมภาพันธ์นี้ เตรียมพิจารณาข้อเสนอจากภาคธุรกิจที่ให้ยกเลิกช่วงเวลาห้ามจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ว่า หลายประเทศมีมาตรการกำหนดช่วงเวลาจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อป้องกันและลดปัญหาจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ทั้งด้านการสาธารณสุข เศรษฐกิจ และสังคม โดยองค์การอนามัยโลก และหน่วยงานนานาชาติต่างมีข้อเสนอแนะให้มีการป้องกันปัญหาจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
โดยเฉพาะการจำกัดการเข้าถึงเชิงกายภาพ ทั้งการจำกัดวันและเวลาจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งจะช่วยลดความสูญเสียต่อสุขภาพ ชีวิต และทรัพย์สินของประชาชนในสังคมได้ แต่ในทางกลับกัน การขยายเวลาขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะทำให้เกิดปัญหาเพิ่มมากขึ้น เช่น เหตุทะเลาะวิวาท ทำร้ายร่างกาย ดื่มแล้วขับ อุบัติเหตุจราจร และเสียชีวิต ซึ่งเป็นความสูญเสียทั้งต่อสุขภาพ ชีวิต ทรัพย์สิน และเพิ่มภาระของบุคลากรทางการแพทย์ ตลอดจนเจ้าหน้าที่ที่จะต้องดูแลรักษาความสงบเรียบร้อย เฝ้าระวังผลกระทบที่ตามมาและให้การรักษาพยาบาล
“มีตัวอย่างในต่างประเทศ เช่น เมืองเพิร์ท ออสเตรเลีย ขยายเวลาจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพิ่ม 1 ชั่วโมง ทำให้มีการทำร้ายร่างกายเพิ่มขึ้นในพื้นที่นั้นประมาณร้อยละ 54 มีอุบัติเหตุเพิ่มขึ้น ร้อยละ 47 พบการดื่มแล้วขับ และปริมาณแอลกอฮอล์ในกระแสเลือดสูงขึ้น เช่นเดียวกับเมืองเดียเดมา บราซิล ในอดีตเปิดขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ 24 ชั่วโมง ทำให้มีปัญหาอาชญากรรมสูงมาก และเมื่อมีการกำหนดให้ลดเวลาการจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ถึงเวลา 23.00 น. ทำให้ปัญหาอาชญากรรมลดลงประมาณ 9 รายต่อเดือน แสดงให้เห็นว่า การขยายเวลาจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จะทำให้มีผลกระทบตามมาอย่างชัดเจน” รศ.สุรศักดิ์กล่าว
ด้าน รศ.นพ.พลเทพ วิจิตรคุณากร รองผู้อำนวยการศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.) กล่าวว่า องค์การอนามัยโลกระบุว่า ตามมาตรการ SAFER มีข้อแนะนำในการจำกัดการเข้าถึงในด้านวันและเวลา และประเทศต่างๆ ทั่วโลกล้วนมีการจำกัดวันเวลาจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ แต่ในบางประเทศที่มีนโยบายการขยายเวลา ส่วนใหญ่จะดำเนินการอย่างค่อยเป็นค่อยไป เช่น ออสเตรเลีย เริ่มต้นในปี 1993 กำหนดขยายเวลาจำหน่ายเฉพาะในโรงแรมใจกลางเมืองนิวคาสเซิล โดยขยายเวลาจำหน่ายเพียง 1 ชั่วโมง จากเที่ยงคืนเป็น 01.00 น. ต่อมาในปี 2008 จึงค่อยขยับเวลาไปเป็นเวลา 03.00 น. หรือที่แคนาดา ในปี 1996 เริ่มขยายเวลาจำหน่าย 1 ชั่วโมง จากเดิมเวลา 01.00 น. เพิ่มเป็นเวลา 02.00 น.
รศ.นพ.พลเทพกล่าวว่า หากไทยต้องการขยายเวลาจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควรเริ่มต้นทีละน้อย อาจทดลองในพื้นที่เล็กๆ ก่อน แล้วประเมินผลลัพธ์ว่าสามารถรับมือกับผลกระทบเชิงลบได้หรือไม่ ก่อนที่จะขยายไปในพื้นที่อื่นๆ พร้อมทั้งเฝ้าติดตามว่าภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เช่น ผู้ว่าราชการจังหวัด ตำรวจ ฯลฯ สามารถดำเนินการได้อย่างดีหรือไม่ ก่อนที่จะขยายเวลาต่อไป รวมถึงภาระงานที่เจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ต้องแบกรับจากผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นตามมา
“รัฐบาลควรวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย/กฎเกณฑ์ (Regulatory Impact Analysis : RIA) ของนโยบายนี้ก่อนออกกฎหมาย เนื่องจากอาจมีผลต่อชีวิตและความเป็นอยู่ของประชากรได้ ซึ่งเป็นการดำเนินการตามแนวทางของ พ.ร.บ.หลักเกณฑ์การจัดทำร่างกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ.2562 และในระยะยาวอาจต้องพิจารณากำหนดให้แยกประเภทใบอนุญาตจำหน่ายสุราออกเป็นประเภทร้านที่มีกับไม่มีที่นั่งดื่ม และกำหนดวิธีควบคุม รวมทั้งสถานที่ตั้งและเวลาขายต่างกัน” รศ.นพ.พลเทพกล่าว
