สปสช.ย้ำพัฒนาระบบดูแล ‘ผู้ป่วยไต’ เผยบัตรทองใช้สิทธิ 78,000 ราย
เมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2567 นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กล่าวว่า เนื่องในวันไตโลก (World Kidney Day) ประจำปี 2567 ปีนี้ใช้ธีมว่า “Kidney Health for All-Advancing Equitable Access to Care and Optimal Medication Practice” หรือ “ครอบคลุมทุกสิทธิ พิชิตโรคไต ใส่ใจการใช้ยา” ทั้งนี้ สปสช.ในฐานะหน่วยงานที่ดูแลสุขภาพของผู้ใช้สิทธิบัตรทอง ขอเน้นย้ำสัญญาประชาคมในการดูแลผู้ป่วยโรคไตสิทธิบัตรทอง โดยจะมุ่งมั่นพัฒนาระบบบริการและนวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี สมศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
เลขาธิการ สปสช.กล่าวว่า ขณะเดียวกัน สปสช. จะพัฒนาระบบการสร้างเสริมสุขภาพป้องกันโรคเพื่อให้ประชาชนคนไทยทุกคน สามารถเข้าถึงบริการที่เกี่ยวเนื่องกับการป้องกันและชะลอความเจ็บป่วยของโรคไต ตลอดจนร่วมมือกับภาคีเครือข่ายทั้งหน่วยงานรัฐและเอกชน ในการเสริมสร้างความตระหนักรู้ถึงภัยร้ายจากโรคไตและการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง
ทั้งนี้ นพ.จเด็จกล่าวว่า ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา สปสช.ได้พัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยโรคไต โดยเพิ่มสิทธิประโยชน์ในการรักษาอย่างต่อเนื่อง ทั้งการล้างไตทางช่องท้อง (CAPD) การล้างทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติ (APD) การบำบัดทดแทนไตด้วยเครื่องไตเทียม (HD) และการผ่าตัดเปลี่ยนถ่ายไต (KT) นอกจากนี้ ยังพัฒนาระบบสนับสนุนต่างๆ เช่น การเพิ่มจำนวนหน่วยไตเทียม การจัดระบบให้ผู้ป่วยรับการผ่าตัดเตรียมเส้นเลือดสำหรับฟอกไตได้อย่างรวดเร็ว ระบบการจัดส่งน้ำยาล้างไตถึงบ้านผู้ป่วยแม้อยู่ในสถานการณ์ภัยพิบัติ และนโยบายที่คำนึงถึงผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง โดยเปิดโอกาสให้ตัดสินใจเลือกวิธีบำบัดทดแทนไตด้วยตัวเองเพื่อให้เหมาะสมกับวิถีชีวิตของผู้ป่วยมากที่สุด ฯลฯ
“ปัจจุบัน มีผู้ป่วยโรคไตสิทธิบัตรทองที่ได้ใช้สิทธิรับการบำบัดทดแทนไตด้วยวิธีต่างๆ รวมกว่า 78,000 คน แบ่งเป็น การบำบัดล้างไตทางช่องท้อง 13,710 คน การบำบัดทดแทนไตด้วยเครื่องไตเทียม 58,834 คน การล้างทางช่องท้องด้วยเครื่องอัตโนมัติ 3,357 คน และมีผู้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไตอีก 2,694 คน โดยผู้ป่วยส่วนมากอยู่ในช่วงอายุระหว่าง 61-75 ปี รองลงมาคือ อายุระหว่าง 46-60 ปี และ 30-45 ปี ตามลำดับ” นพ.จเด็จกล่าวและว่า สำหรับทิศทางการดำเนินงานดูแลผู้ป่วยโรคไตจากนี้ สปสช.ให้ความสำคัญตั้งแต่ขั้นตอนของการป้องกันและชะลอการเกิดผู้ป่วยไตรายใหม่ เช่น การควบคุมอาการของผู้ป่วยโรคเรื้อรังเพื่อไม่ให้ลุกลามจนกลายเป็นโรคไต การใช้ยาอย่างสมเหตุผลเท่าที่จำเป็น การตรวจคัดกรองประเมินภาวะไตอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งการสร้างความตระหนักรู้ถึงความร้ายแรงของโรคไตและการปฏิบัติตัวลดความเสี่ยงในการเกิดโรค
นพ.จเด็จกล่าวว่า ขณะที่ในส่วนของผู้ที่รับการรักษาจะเน้นการกำกับดูแลควบคุมมาตรฐานการบริการเพื่อให้ผู้ป่วยเข้าถึงบริการได้อย่างเพียงพอ ลดการติดเชื้อ และลดอัตราการเสียชีวิต การประสานภาคีเครือข่ายหากลไกในการเพิ่มจำนวนผู้บริจาคไต และยังคงให้ความสำคัญกับกระบวนการ Share Decision Making เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติตัดสินใจเลือกแนวทางบำบัดทดแทนไตที่เหมาะสม
“เนื่องในโอกาสวันไตโลก ประจำปี 2567 ขอเชิญชวนให้คนไทยทุกคน ให้ความสนใจและปรับพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคไต โรคนี้นอกจากจะสร้างความเจ็บป่วยต่อร่างกายแล้ว ยังเป็นโรคเรื้อรังที่มีค่าใช้จ่ายสูง ในอดีตหลายครอบครัวต้องล้มละลายเพราะการรักษาโรคไตมาแล้ว แม้ในปัจจุบันจะมีระบบบัตรทองช่วยดูแลเรื่องค่าใช้จ่าย ทำให้ครัวเรือนไม่ต้องล้มละลายจากโรคนี้อีก แต่ก็ยังกระทบกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัวทั้งด้านการใช้ชีวิตและด้านจิตใจ ดังนั้น วิธีที่ดีที่สุดคืออย่าป่วย วันไตโลก เป็นสัญลักษณ์ที่คนไทยทุกคนจะได้สร้างความตระหนักรู้และรณรงค์ลดความเสี่ยงที่จะป่วยด้วยโรคไตร่วมกัน” นพ.จเด็จกล่าว
