เมื่อวันที่ 25 มีนาคม น.ต.นพ.บุญเรือง ไตรเรืองวรวัฒน์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ให้สัมภาษณ์ภายหลังตรวจเยี่ยมโรงพยาบาล (รพ.) จิตเวชเลยราชนครินทร์ จ.เลย ซึ่งเป็นศูนย์เชี่ยวชาญรักษาผู้ป่วยจิตเวชที่มีอาการรุนแรง ยุ่งยากซับซ้อนในเขตสุขภาพที่ 8 ประกอบด้วย เลย อุดรธานี นครพนม สกลนคร หนองคาย บึงกาฬ และหนองบัวลำภู เพื่อติดตามผลการดำเนินงานตามนโยบายในปีงบประมาณ 2561 ว่า งานบริการของ รพ.จิตเวชซึ่งเป็นศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทาง จะมีขั้นตอนที่แตกต่างจากโรงพยาบาลทั่วไป ภายหลังบำบัดรักษาจนอาการของผู้ป่วยจิตเวชทุเลาแล้ว จะทำการฟื้นฟูสมรรถภาพในแต่ละด้านจากทีมสหวิชาชีพอย่างครบวงจร เพื่อให้ทั้งกาย ใจ สังคม และจิตวิญญาณหรือปัญญาความคิดอ่านของผู้ป่วยกลับมาสู่สภาวะปกติ ซึ่งเป็นขั้นตอนที่มีความสำคัญมากในการคืนคุณค่าความเป็นมนุษย์ให้ผู้ป่วยกลับคืนสู่สังคม ทั้งนี้ที่ รพ.จิตเวชเลยฯ มีผู้ป่วยนอกเฉลี่ยวันละ 160 คน ผู้ป่วยในวันละ 180 คน ร้อยละ 80 เป็นเพศชาย โรคที่พบมากที่สุดทั้งชายและหญิง คือ โรคจิตเภท โรคจิตเวชจากการติดสุราและยาเสพติด
น.ต.นพ.บุญเรือง กล่าวว่า ปัญหาหลักหลังจำหน่ายผู้ป่วยออกจากโรงพยาบาลแล้ว พบว่ามีผู้ป่วยจำนวนมากต้องกลับมารักษาตัวในโรงพยาบาลซ้ำอีกภายในเวลาไม่เกิน 3 เดือน โดยในปี 2559 มี 493 คน เพิ่มเป็น 527 คน ในปี 2560 สาเหตุเนื่องจากกินยาไม่ต่อเนื่อง ขาดนัด ดื่มเหล้า เสพยาเสพติด สัมพันธภาพในครอบครัวไม่ดี ครอบครัวมองผู้ป่วยว่าไร้ประสิทธิภาพ เป็นเหตุให้ผู้ป่วยไม่มีกิจกรรมทำ รพ.จิตเวชเลยฯ ได้แก้ไขปัญหา โดยนำวัฒนธรรมประจำถิ่นอีสาน คือ “พิธีบายศรีสู่ขวัญ ผูกข้อมือ” มาจัดพิธีให้กับผู้ป่วยและญาติก่อนออกจากโรงพยาบาล
“หลังจากได้เริ่มทำกิจกรรมบายศรีสู่ขวัญมาแล้ว 5 เดือน จากการติดตามผลพบว่าให้ผลดีมาก ผู้ป่วย 30 คน ที่เข้าร่วมกิจกรรมมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างดีขึ้น ดูแลตัวเองได้ดีขึ้น คาดว่าจะเป็น รพ.จิตเวชแห่งเดียวในโลกที่นำประเพณีวัฒนธรรมมาใช้ดูแลผู้ป่วยขณะนี้ จึงจะนำพิธีกรรมนี้ไปขยายผลใช้ใน รพ.จิตเวชในภาคอีสานอีก 4 แห่ง คือ นครพนม ขอนแก่น นครราชสีมา และอุบลราชธานี” น.ต.นพ.บุญเรือง กล่าว
ทางด้าน นพ.อาทิตย์ เล่าสุอังกูร ผู้อำนวยการ รพ.จิตเวชเลยฯ กล่าวว่า รพ.จิตเวชเลยฯ ยังมีแนวคิดจะให้ผู้ป่วยจิตเวชหญิงพับจีบใบตอง เพื่อทำบายศรีประกอบพิธีในโรงพยาบาลด้วย เพื่อเป็นการฝึกสมาธิ สร้างความภาคภูมิใจให้ผู้ป่วยที่มีส่วนร่วมในพิธีสำคัญนี้
