ช่วงฤดูฝน มีลมพายุ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งคือต้นไม้หักโค่น ป้ายพังทับบ้านเรือน หรือกระทั่งเกิดการบาดเจ็บ
ดังนั้น ปัญหาทางกฎหมายของเหตุการณ์ทำนองนี้ ใครจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบ
พิจารณาตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 434
“ถ้าความเสียหายเกิดขึ้นเพราะเหตุที่โรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นก่อสร้างไว้ชำรุดบกพร่องก็ดี หรือบำรุงรักษาไม่เพียงพอก็ดี ท่านว่าผู้ครองโรงเรือนหรือสิ่งปลูกสร้างนั้นๆ จำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทน
แต่ถ้าผู้ครองได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรเพื่อปัดป้องมิให้เกิดเสียหาย ฉะนั้นแล้ว ท่านว่าผู้เป็นเจ้าของจำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทน บทบัญญัติที่กล่าวมาในวรรคก่อนนั้น ให้ใช้บังคับได้ตลอดถึงความบกพร่องในการปลูกหรือค้ำจุนต้นไม้หรือกอไผ่ด้วย”
นอกจากนี้ ยังต้องพิจารณาถึงโรงเรือนเป็นสิ่งปลูกสร้างบนดิน หรือใต้ดิน เพื่อเป็นที่อยู่อาศัย หรือส่วนประกอบอย่างหนึ่งอย่างใด เช่น บ้าน ตึกแถว โรงมหรสพ ประตู หน้าต่าง บันได ลิฟต์ โคมไฟ เครื่องปรับอากาศโดยเฉพาะพัดลมแอร์หรือคอมเพรสเซอร์แอร์ สิ่งปลูกสร้างอย่างอื่น เช่น สะพาน เสาธง หอคอย กำแพง ถนน สระน้ำ ท่อน้ำ หลุมรับน้ำโสโครก เขื่อน
ตัวอย่างคำพิพากษาศาลฎีกา
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5205/2550
วันเกิดเหตุฝนตกไม่มากและลมพัดไม่แรง การที่ต้นจามจุรีริมทางหลวงล้มทับผู้ตายขณะขับรถจักรยานยนต์ไปตามทางหลวงจนเป็นเหตุให้ผู้ตายถึงแก่ความตายมิใช่เกิดจากเหตุสุดวิสัย แต่เป็นเพราะความบกพร่องของกรมทางหลวงจำเลยที่ไม่โค่นหรือปล่อยปละละเลยไม่สั่งเจ้าหน้าที่ของจำเลยไปโค่นต้นจามจุรีที่มีสภาพผุกลวงเพื่อป้องกันมิให้เกิดความเสียหายแก่ผู้อื่น อันเป็นการกระทำละเมิดของจำเลย จำเลยจึงต้องรับผิดต่อโจทก์
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 75/2538
ต้นสนที่อยู่ข้างถนนซึ่งเทศบาล จำเลยที่ 1 มีหน้าที่ดูแลมีสภาพผุกลวง แม้จะมีฝนตกและฟ้าคะนองในวันเกิดเหตุ แต่ก็เป็นฝนตกเล็กน้อยและปานกลางในช่วงสั้นๆ และความเร็วของลมก็เป็นความเร็วลมปกติ การที่ต้นสนล้มลงทับรถยนต์โจทก์จึงมิใช่เกิดจากเหตุสุดวิสัยเนื่องจากสภาพอากาศแปรปรวน แต่เป็นความบกพร่องของจำเลยที่ 1 ที่ไม่ยอมโค่นหรือค้ำจุนต้นสนเพื่อป้องกันมิให้เกิดความเสียหายแก่ผู้อื่น จำเลยที่ 1 จึงต้องรับผิด
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3593/2528
ต้นไม้ของจำเลยล้มเอนเข้าไปในที่ดินของโจทก์ โจทก์บอกกล่าวให้จำเลยตัด จำเลยก็ไม่ยอมตัดและไม่ยอมให้โจทก์ตัด แสดงว่าจำเลยยังครอบครองและแสดงความหวงแหนเป็นเจ้าของต้นไม้นั้นอยู่ ดังนั้น ตราบใดที่จำเลยยังคงปล่อยให้ต้นไม้ของจำเลยล้มเอนเข้าไปในที่ดินของโจทก์โดยไม่ยอมค้ำจุนหรือตัดออกเพื่อระงับความเสียหายอันจะพึงเกิดแก่โจทก์ต่อไป ย่อมถือได้ว่าจำเลยกระทำละเมิดต่อโจทก์ติดต่อกันมาอยู่ตราบนั้น โจทก์มีสิทธิเรียกค่าเสียหายส่วนที่ยังไม่พ้นกำหนด 1 ปีย้อนหลังไปนับแต่วันฟ้อง
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2140/2520
จำเลยให้เช่าตึกของจำเลยทั้งสามชั้น แต่จำเลยยังใช้ตึกของจำเลยบางส่วนเป็นที่ตั้งบริษัทและสำนักงานของจำเลยอยู่ ถือว่าจำเลยยังครองตึกของจำเลยอยู่ หากความเสียหายของโจทก์เกิดขึ้นเพราะเหตุที่ตึกของจำเลยก่อสร้างไว้ชำรุดบกพร่องหรือบำรุงรักษาไม่เพียงพอ จำเลยซึ่งเป็นทั้งผู้ครองและเจ้าของตึกจำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนให้โจทก์
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2959/2516
ป้ายโฆษณาติดตั้งบนดาดฟ้าตึก ผู้เช่าสถานที่ติดตั้งเป็นผู้ครองป้าย ผู้รับจ้างติดตั้งและดูแลป้ายไม่ใช่ผู้ครองร่วมด้วย ป้ายตั้งขึ้นไม่ตรงตามแบบแปลนจึงถูกลมพายุตามธรรมดาพัดพังลง ทำให้โจทก์เสียหาย ผู้เช่าสถานที่อันเป็นผู้ครองป้ายต้องรับผิด
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 158/2540
จำเลยเป็นเจ้าของเสาโครงเหล็กและตาข่ายสนามฝึกกอล์ฟ ซึ่งมีการออกแบบโครงสร้างผิดพลาดและไม่ได้มาตรฐานตามหลักวิชาที่จะรับแรงปะทะจากพายุธรรมดาได้ เมื่อมีพายุฝนเป็นธรรมดาที่อาจเกิดขึ้นได้โดยธรรมชาติทำให้โครงเหล็กและตาข่ายซึ่งก่อสร้างไว้บกพร่องล้มลงทับคลังสินค้า ซึ่งมีสต๊อกสินค้าของบริษัท ทล. ที่โจทก์รับประกันภัยได้รับความเสียหาย จำเลยจึงต้องรับผิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 434 วรรคหนึ่ง
ตามกรมธรรม์ประกันอัคคีภัยได้ระบุไว้ว่า การประกันภัยรายนี้ได้ขยายความคุ้มครองการสูญเสียหรือความเสียหายอันเกิดขึ้นจากลมพายุ ฯลฯ เปียกน้ำด้วย เมื่อเกิดพายุฝนขึ้นทำให้เสาโครงเหล็กและตาข่ายของจำเลยล้มทับคลังสินค้า เป็นเหตุให้สต๊อกสินค้าของบริษัท ทล. ซึ่งโจทก์รับประกันภัยไว้เปียกน้ำฝน ซึ่งจำเลยเจ้าของสิ่งก่อสร้างต้องรับผิดชอบเมื่อโจทก์ได้ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บริษัท ทล.แล้ว โจทก์ย่อมเข้ารับช่วงสิทธิของบริษัท ทล.ซึ่งมีต่อจำเลยซึ่งเป็นบุคคลภายนอกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 880 วรรคหนึ่ง
หมายเหตุ : รายการฎีกาชาวบ้าน เป็นรายการกฎหมายใกล้ตัว ออกอากาศทาง www.matichon.co.th
นายโอภาส เพ็งเจริญ คอลัมนิสต์สัพเพเหระคดี หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน และ น.ส.เสาวลักษณ์ สวัสดิ์กว้าน เป็นผู้ดำเนินรายการ
