ในตอนกลางวันแดดร้อนเปรี้ยง หลายคนคงเคยเห็นภาพ “แอ่งน้ำ” บนพื้นถนนอยู่ไกลออกไปพอประมาณ แต่เมื่อเข้าไปใกล้ๆ ภาพแอ่งน้ำที่ว่านี้กลับหายวับไป!
ดูรูปตัวอย่างแอ่งน้ำลวงตา คลิก
ภาพลวงตาแบบนี้เรียกว่า มิราจ (mirage) มาจากคำว่า mirage ในภาษาฝรั่งเศส แปลว่า ภาพมายา
ส่วนรากศัพท์ลึกๆ มาจากคำว่า mirari ในภาษาละติน แปลว่า รู้สึกฉงน ลองนึกถึงคำว่า miracle ในภาษาอังกฤษที่แปลว่า น่าอัศจรรย์ ก็ได้ เพราะมีรากมาจากภาษาละตินคำเดียวกันนี้ครับ
ภาพแอ่งน้ำลวงตาแบบนี้มาจากไหน?
อธิบายแบบรวบรัดได้ว่า พื้นร้อนจัดทำให้อากาศที่อยู่ใกล้พื้นร้อนตามไปด้วย ในขณะที่อากาศที่อยู่เหนือขึ้นไปเย็นกว่า ทำให้รังสีของแสงจากวัตถุบางส่วนเบี่ยงโค้งหงายขึ้น ผลก็คือ เราจะเห็นภาพหนึ่งที่ตรงมาจากวัตถุนั้น และอีกภาพหนึ่งมาจากรังสีของแสงที่เบี่ยงโค้งเป็นภาพหัวกลับอยู่ใต้ภาพแรก
ภาพหัวกลับนี้จึงดูเหมือนเงาสะท้อนที่เกิดจากแอ่งน้ำนั่นเอง และเนื่องจากภาพหัวกลับนี้อยู่ใต้วัตถุจริง จึงเรียกว่า มิราจแบบอยู่ใต้วัตถุจริง (inferior mirage)
ดูแผนภาพการเกิดมิราจ คลิก
แผนภาพแสดงการเกิดมิราจแบบอยู่ใต้วัตถุจริง ที่มาคลิก
คราวนี้เปลี่ยนพื้นผิวร้อนๆ เป็นผิวน้ำทะเลอุ่นๆ และเปลี่ยนรถยนต์เป็นดวงอาทิตย์ สิ่งที่เห็นก็จะเป็นดังภาพต้นเรื่อง
ฝรั่งมองแล้วบอกว่าคล้ายตัวอักษรโอเมกาของกรีก จึงเรียกว่า ดวงอาทิตย์รูปโอเมกา (Omega Sun) บ่อยครั้งมักระบุไว้ด้วยว่าเป็น Omega Sunrise ตอนดวงอาทิตย์ขึ้น หรือ Omega Sunset ตอนดวงอาทิตย์ตก
ใช่ว่าฝรั่งทุกคนจะเห็นตรงกันหมด อย่างจูลส์ เวิร์น (Jules Verne) นักเขียนชื่อดัง เรียกปรากฏการณ์นี้ช่วงอาทิตย์ใกล้ลับฟ้าว่า ดวงอาทิตย์ตกรูปแจกันอีทรัสคัน (Etruscan Vase Sunset)
ดูภาพแจกันอีทรัสคัน คลิก
ในกรณีดวงอาทิตย์ตก คนญี่ปุ่นทางแถบอ่าวซุคุโมะ (Sukomo Bay) เรียกดวงอาทิตย์รูปโอเมกาว่า ดารุมะซันเซ็ต (Daruma Sunset) หรือ ดวงอาทิตย์ตกนำโชค (Lucky Sunset)
ชมภาพ Daruma Sunset คลิก
คำว่า ดารุมะ หมายถึง ตุ๊กตาดารุมะซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนท่านโพธิธรรม และยังสื่อถึงความอุตสาหะและความโชคดีอีกด้วย
ดูภาพตุ๊กตาดารุมะ คลิก
ตุ๊กตาดารุมะนี้ใช้ในการขอพร เริ่มแรกตุ๊กตายังไม่มีตาทั้งสองข้าง เมื่ออธิษฐานขอพรในสิ่งที่ต้องการ จะเขียนพรที่ขอด้วยตัวอักษรคันจิไว้ที่ด้านล่างใต้คาง รวมทั้งอาจเขียนความปรารถนาเพิ่มเติมไว้ข้างศีรษะด้านซ้ายและด้านขวา
จากนั้นจะวาดรูปดวงตาสีดำไว้ 1 ข้าง หากคำอธิษฐานเป็นจริงก็จะวาดดวงตาสีดำที่เหลืออีกข้างหนึ่ง แล้วนำตุ๊กตาไปไว้บนหิ้งบูชา หรือนำไปเผาไฟที่วัดในช่วงปลายปี
คุณผู้อ่านที่อยากเก็บภาพดวงอาทิตย์รูปโอเมกาจำเป็นต้องใช้กล้องที่ซูมได้มากสักหน่อย ส่วนสถานที่ขอแนะนำชายทะเล เพราะมีโอกาสเห็นได้ง่ายกว่าพื้นที่ลักษณะอื่นๆ (เคยมีผู้ถ่ายภาพดวงอาทิตย์รูปโอเมกาได้จากที่อื่น เช่น พื้นถนนร้อนๆ)
หลักการคือ คุณต้องเลือกช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ขึ้นหรือลับขอบฟ้าเหนือทะเล และลุ้นไม่ให้มีเมฆบดบังดวงอาทิตย์มากนัก ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณอยู่ที่ชายหาดในประเทศไทย โดยที่
- ทะเลอยู่ทางทิศตะวันออก (เช่น เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ฯลฯ) ก็ให้รอ Omega Sunrise ในช่วงเช้า
- ทะเลอยู่ทางทิศตะวันตก (เช่น ชายทะเลส่วนใหญ่ทางแถบอันดามัน) ก็ให้รอ Omega Sunset ในช่วงเย็น
หากคุณผู้อ่านเก็บภาพดวงอาทิตย์รูปโอเมกาได้ ก็ส่งภาพมาอวดผมบ้างนะครับ รอชมด้วยใจระทึกทีเดียว!
ท้องฟ้ายังมีปรากฏการณ์ที่น่าสนใจอื่นๆ อีกหลายอย่าง คุณผู้อ่านที่เจอปรากฏการณ์สนุกๆ อาจส่งมาให้ผม หรือแบ่งปันในกลุ่มชมรมคนรักมวลเมฆได้ที่ Facebook CloudLoverClub
__________________________________________________
โปรดอย่าลืมกดติดตามเพจของ MIC ได้ที่ : Facebook Matichon MIC
__________________________________________________
