เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม ผู้สื่อข่าวรายงานถึงความคืบหน้ากรณีชาวบ้านขุดพบโครงกระดูมนุษย์โบราณและเศษภาชนะหม้อไหรวมทั้งขวานและกำไล ขณะขุดหลุมเพื่อเตรียมสร้างบ้านพัก ที่ ต.ซับสมอทอด อ.บึงสามพัน จ.เพชรบูรณ์ ว่า ล่าสุด นายวิศัลย์ โฆษิตานนท์ ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบูรณ์ ลงพื้นที่เมื่อเย็นวานนี้(22 ธันวาคม) เพื่อสำรวจสภาพพื้นที่แหล่งที่พบและโครงกระดูกรวมถึงเครื่องใช้เครื่องประดับที่ชาวบ้านขุดพบ นอกจากนี้ยังมี น.ส.เมตตา สินยบุตร นายอำเภอบึงสามพัน เดินทางไปยังแหล่งพบโครงกระดูกฯเช่นเดียวกัน โดยมีนายสนั่น เมืองแมน เจ้าของที่ดินฯให้ข้อมูลเพิ่ม เนื่องจากมีการขุดพบโครงกระดูกเพิ่มอีก 1 ร่าง หลังทำการขุดหลุมเพื่อเตรียมเทฟุตติ้งตั้งเสาเรือน รวมทั้งยังพบเศษภาชนะเครื่องปั้นดินเผาถูกฝังรวมอยู่กับโครงกระดูกด้วย
นายวิศัลย์นอกจากจะสำรวจพื้นที่พื้นที่แหล่งพบโครงกระดูกมนุษย์โบราณแล้ว ยังให้ความสนใจกำไล 2 วงซึ่งคาดว่าทำจากงาช้างหรือกระดูกสัตว์ โดยข้อสันนิษฐานว่าอาจเป็นช่างฝีมือในท้องถิ่นหรือนำมาจากนอกพื้นที่ แม้จะไม่มีการแกะลวดลายแต่มีการสังเกตุว่ากำไลทั้งสองชิ้นไม่ได้กลมมนเหมือนกำไลทั่วไปแต่มีสันและมีเหลี่ยม นอกจากนี้นายวิศัลย์ยังให้ข้อชี้แนะเพื่อคลายความกังวลกับทางเจ้าหน้าที่ในเรื่องข้อกฎหมายหลังมีการพบแหล่งโบราณคดีและหลักฐานทางประวัติศาตร์ ซึ่งทางเจ้าของที่ดินและยาติพี่น้องมีความกังวลเกรงที่ดินจะถูกยึดเป็นของหลวง ซึ่งนายวิศัลย์ย้ำว่าหลังการขุดค้นพิสูจน์เรียบร้อยแล้ว ทางกรมศิลปากรก็จะคืนพื้นที่ให้เหมือนเดิม
นายวิศัลย์กล่าวว่า ใน จ.เพชรบูรณ์มีการขุดค้นพบโครงกระดูกมนุษย์โบราฯพร้อมเศษภาชนะเครื่องปั้นดินเผาในหลายแหล่ง แม้กระทั่งในเขตพื้นที่อ.บึงสามพัน ก็เคยมีการขุดพบเช่นเดียวกัน สำหรับแหล่งนี้จากการสำรวจพื้นที่ในเบื้องต้นพบว่าเป็นเนินและด้านหลังมีคลอง สันนิษฐานว่าอาจจะเป็นสุสานสำหรับฝังคนตายของชุมชนบริเวณนั้นในอดีต ส่วนการพบกำไลและขวานอยู่รวมกับโครงกระดูกถือเป็นวัฒนธรรมและค่านิยมความเชื่อของคนในยุคสมัยนั้นเช่นกัน โดยจะนำสิ่งที่คนตายรักและชื่นชอบฝังรวมไปด้วย
“อย่างไรก็ตามการกำหนดอายุหรือยุคสมัยนั้นคงต้องรอให้ทางผู้เชี่ยวชาญหรือนักโบราณคดี ซึ่งทราบว่าทางนายอำเภอบึงสามพันได้ประสานงานติดต่อไปยังสำนักศิลปากรที่ 4 จ.ลพบุรี เพื่อขอให้จัดส่งนักโบราณคดีลงมาสำรวจและตรวจพิสูจน์ ซึ่งมีการรับปากแล้วว่า ในวันจันทร์ที่ 24 ธันวาคมนี้ ทางนักโบราณคดีจะลงพื้นที่มาสำรวจ”นายวิศัลย์กล่าว
ข่าวแจ้งว่า บรรดาคอหวยยังคงแห่มาชมโครงกระดูกมนุษย์โบราณและเครื่องใช้ต่างๆที่ขุดพบ โดยนายสนั่นเก็บรวบรวมและนำมาวางบนโต๊ะ เพื่อให้ชาวบ้านและคอหวยที่เดินทางมาชมพิสูจน์ได้กราบไหว้ นอกจากนี้ยังมีผู้นำดอกไม้และพวงมาลัยมาจำหน่าย ในขณะที่นายสนั่นขอความร่วมมือชาวบ้านไม่ได้จับต้องชิ้นส่วนกระดูกและเครื่องใช้ต่างๆที่มีการขุดพบ โดยเฉพาะห้ามมิให้นำแป้งมาลูบไล้เพื่อหวังจะได้เลขนำไปแทงหวยหรือลอตเตอรี โดยให้เพียงชาวบ้านถ่ายบันทึกรูปได้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น โดยนายสนั่นอ้างว่ามีร่างทรงทักว่าเจ้าของโครงกระดูกไม่ชอบให้ใครมาจับต้อง
