ทุเรียนในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ นราธิวาส ยะลา และปัตตานี เป็นไม้ผลรองที่อดีตชาวสวนยางนำมาปลูกผสมผสานกับลองกอง เงาะ และมังคุด ไม่มีรูปแบบการผลิตที่แน่นอนปลูกและดูแล ตามแบบฉบับ ภูมิปัญหาชาวบ้านที่ทำต่อๆกันมา ผลผลิตที่ได้ถูก กำหนดโดยพ่อค้า-แม่ค้า ที่เข้ามากว้านซื้อในราคาหลักสิบบาท
แต่ด้วยพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ มีศักย์ภาพในเพาะปลูกไม้ผล ปัญหาที่ชาวบ้านเผชิญมานานหลายสิบปีจึงถูกหยิบขึ้นมาพูดคุย โดยมูลนิธิปิดทองหลังพระฯ หน่วยงานภาคี ปราญ์ชชาวบ้าน ผู้นำชุมชน และเกษตรกรที่สนใจปรับเปลี่ยนร่วมปรึกษาพูดคุยหาแนวทางพัฒนาให้ 3 จังหวัดชายแดนใต้เป็นแหล่งผลิตทุเรียนคุณภาพส่งออกเพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่ด้วยหลักการ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา”
กระบวนการเรียนรู้การพาไปศึกษาดูงานฝึกคนในพื้นที่เป็นอาสาสมัครไปพูดคุยโน้มน้าวให้ชาวสวนหันมาเห็นความสำคัญกลายเป็นกุญแจดอกสำคัญที่เข้ามาช่วยพัฒนาปรับเปลี่ยนระบบการผลิตที่ยังสอดคล้องกับบริบทของชุมชน
ปัจจุบันปริมาณทุเรียนคุณภาพ ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ให้ผลผลิตเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2561 ได้ผลผลิตรวม 34,981 กก. สร้างรายได้เข้าชุมชนกว่า 2.7 ล้านบาท ในปี 2562 ตั้งเป้าผลผลิตรวมไว้ 2,400 ตันซึ่งจะสร้างเม็ดเงินเข้าชุมชนไม่ต่ำกว่า 160
ล้านบาท
