เมื่อเวลา 09.30 น. วันที่ 22 เมษายน ที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ถนนแจ้งวัฒนะ นายชีพ จุลมนต์ รองประธานศาลฎีกา เจ้าของสำนวนพร้อมองค์คณะรวม 9 คนไต่สวนพยานโจทก์ครั้งที่ 7 คดีโครงการรับจำนำข้าว ที่อัยการสูงสุด เป็นโจทก์ ยื่นฟ้อง น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี เป็นจำเลย ฐานละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบฯ และเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างใดในตำแหน่งหรือหน้าที่หรือใช้อำนาจในตำแหน่งหรือหน้าที่โดยมิชอบฯ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 และความผิดตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ.2542 กรณีละเลยไม่ดำเนินการระงับยับยั้งโครงการรับจำนำข้าว ทำให้รัฐเสียหายกว่า 5 แสนล้านบาท
ก่อนเริ่มการไต่สวน ทนายจำเลยแถลงต่อศาลว่า นพ.วรงค์ เดชกิจวิกรม อดีต ส.ส.พิษณุโลก พรรคประชาธิปัตย์ พยานโจทก์ ให้สัมภาษณ์สื่อออนไลน์แห่งหนึ่ง ถึงคดีจำนำข้าวเกี่ยวกับข้าวถุงในลักษณะชี้นำขอให้ศาลเรียก นพ.วรงค์ มาไต่สวนหรือกำชับหรือดำเนินการตามที่ศาลเห็นสมควร องค์คณะพิจารณาแล้วเห็นว่า วันที่ 27 เมษายน นพ.วรงค์ต้องเดินทางมาเบิกความเป็นพยานในคดีระบายข้าวจีทูจีที่มีนายบุญทรง เตริยาภิรมย์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ กับพวกเป็นจำเลย ศาลจะกำชับเรื่องการให้สัมภาษณ์สื่อในประเด็นดังกล่าวอีกครั้ง
ต่อมาอัยการโจทก์ได้นำนายสุพัฒน์ เอี้ยวฉาย อายุ 58 ปี ผู้ช่วยผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ขึ้นไต่สวน โดยนายสุพัฒน์เบิกความตอบคำถามอัยการโจทก์ สรุปถึงโครงการรับจำนำข้าวว่า มีการใช้เงินในโครงการรวม 5 ฤดูกาลผลิต 878 แสนล้านบาทเศษ เงินจำนวนดังกล่าวยังไม่รวมดอกเบี้ยและค่าใช้จ่ายอื่นๆ เช่น ค่าดูแลคุณภาพข้าว หากมีการรวมยอดปิดบัญชีจนถึงวันที่ 30 กันยายน 2557 โครงการจะมีวงเงินใช้จ่ายประมาณ 941 แสนล้านบาทเศษ โดยพยานเป็นหนึ่งในอนุกรรมการปิดบัญชีโครงการจำนำข้าวชุดที่ คสช.แต่งตั้ง โดยโครงการจำนำข้าวตามกรอบมติ ครม.ของรัฐบาลจำเลยใช้วงเงิน 4.1 แสนล้านบาท และเงินกู้ของ ธ.ก.ส. 9 หมื่นล้านบาท โดยในช่วง 2 ปีแรกของโครงการรับจำนำข้าวใช้เงินในโครงการน้อยกว่ากรอบวงเงินที่กำหนดไว้ แต่ต่อมาในช่วงปีหลังภายหลังมีการรับจำนำข้าวแบบต่อเนื่องมีความจำเป็นที่ต้องใช้แหล่งเงินกู้มากขึ้นและยังให้มีการนำเงินระบายข้าวมาใช้หมุนเวียน ทำให้กรอบวงเงินการใช้โครงการสูงขึ้น
นายสุพัฒน์ เบิกความตอบอัยการโจทก์อีกว่า จากการตรวจสอบบัญชีหลังจากวันที่ 31 มีนาคม 2559 ธ.ก.ส.ยังมีหนี้ค้างในโครงการอยู่ 536,000 ล้านบาทเศษ โดยมีดอกเบี้ยวันละ 36 ล้านบาทเศษ ขณะนี้ยังเหลือข้าวของรัฐบาลจำเลยรอการระบายประมาณ 12 ล้านตันเศษ เท่าที่พยานทราบในที่ประชุมนโยบายข้าวของรัฐบาล จำเลยไม่ได้กำหนดกรอบระยะเวลาการระบายข้าวชัดเจน และไม่มีการพูดถึงการระบายข้าวแบบจีทูจีในที่ประชุม แต่ต่อมาภายหลังกระทรวงพาณิชย์สมัยรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เสนอกรอบระยะเวลาระบายข้าวในส่วนนี้ต่อที่ประชุมนโยบายข้าว ภายใน 1 ปี ตรงนี้จะต้องเป็นเรื่องของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะต้องไปเร่งรัดกันเอง ระหว่างนี้ต้องมีค่าใช้จ่ายค่าเช่าโกดังเก็บและค่าดูแลคุณภาพข้าว ส่วนเรื่องที่มีการระบายข้าวได้น้อยในโครงการรับจำนำข้าว สาเหตุมาราคาขายตามกลไกตลาดโลก และราคาที่รัฐบาลรับจำนำมีส่วนต่างจากราคาตลาดกว่า 50 เปอร์เซ็นต์
นายสุพัฒน์ ตอบข้อซักค้านของทนายจำเลยสรุปว่า ธ.ก.ส.เป็นหน่วยงานหลักในฐานะผู้ปฏิบัติตามนโยบายโครงการจำนำข้าว มีหน้าที่จ่ายเงินให้กับเกษตรกรที่มีใบประทวน โดยไม่รับการแต่งตั้งให้เป็นคณะกรรมการในนโยบายข้าว เพียงแต่ถูกเชิญให้เข้าร่วมประชุมเท่านั้น และเมื่อเริ่มมีแนวโน้มว่าจะใช้เงินเกินกรอบที่กำหนดไว้ ทาง ธ.ก.ส.เคยมีข้อเสนอต่อที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติให้ปรับลดราคาจำนำข้าวเปลือกจากตันละ 15,000 บาทเหลือตันละ 12,000 บาท รวมทั้งยังเสนอให้ปรับลดการจำนำข้าวต่อรายละไม่เกิน 5 แสนบาท และยังขอให้ชะลอการจ่ายเงินตามใบประทวน ที่ประชุมได้นำข้อเสนอนี้ต่อ ครม.แต่ครม.อนุมัติให้ลดการจำนำต่อรายไม่เกิน 5 แสนบาทเพียงประเด็นเดียว
ทั้งนี้ การไต่สวนพยานปากนี้ยังไม่แล้วเสร็จ เนื่องจากทนายจำเลยขอเวลาในการศึกษาและตรวจสอบเอกสารเกี่ยวกับพยานปากนี้ที่อัยการโจทก์เพิ่งยื่นก่อนวันไต่สวนเพียง 1 วัน โดยศาลนัดไต่สวนอีกครั้งในวันที่ 13 พฤษภาคม เวลา 09.00 น. ส่วนที่ทนายจำเลยจะขอยกเลิกนัดไต่สวนพยานจำเลยครั้งที่ 1 และ 2 ในวันที่ 17 และ 24 มิถุนายน นี้ เนื่องจากต้องใช้เวลาตรวจสอบคำเบิกความพยาน ที่โจทก์ยื่นเพิ่มเติมกว่า 6 หมื่นแผ่น โดยทนายจำเลยจะบริหารเวลาไต่สวนพยานเพื่อให้ทันภายในวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2560 ศาลเห็นว่า เมื่อจำเลยยืนยันจะบริหารเวลาไต่สวนพยานให้ทันตามกำหนด และโจทก์ไม่คัดค้านจึงให้โอกาสจำเลยต่อสู้เต็มที่ โดยยกเลิกนัดไต่สวนพยานจำเลยในวันดังกล่าว และให้เริ่มไต่สวนพยานจำเลยนัดแรกวันที่ 8 กรกฎาคม 2559
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับบรรยากาศการเข้าฟังการไต่สวนของ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ในวันนี้ มี อดีต ส.ส.เพื่อไทย อาทิ นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง นายวรชัย เหมะ จ่าประสิทธิ์ ไชยศรีษะ อดีต ส.ส.เพื่อไทย รวมทั้งมวลชนจำนวนหนึ่งมอบดอกกุหลาบให้กำลังใจ ท่ามกลางการรักษาความปลอดภัยของเจ้าหน้าที่ตำรวจและเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยของศาลฎีกาฯ
