บุคคลสำคัญในวงการบันเทิงระดับอินเตอร์เพิ่งจะจากโลกไปตามวัยอีกหนึ่ง สแตน ลี ผู้ยิ่งใหญ่จากค่ายมาร์เวล เสียชีวิตขณะอายุ 95 ปี เมื่อวันที่ 12 พ.ย. ทำให้ตำนานร่วมสร้างซุปเปอร์ฮีโร่ปราบวายร้ายของลีหวนกลับมาเป็นที่ระลึกและกล่าวถึงอย่างกว้างขวาง
เหล่าดาราฮอลลีวู้ด โดยเฉพาะผู้ที่เคยแสดงหนังซุปเปอร์ฮีโร่ อย่างสไปเดอร์แมน ฮัล์ก ไอรอนแมน ธอร์ เอ็กซ์เมน แฟนแทสติกโฟร์ พากันโพสต์ข้อความไว้อาลัยและขอบคุณการสร้างสรรค์ของสแตน ลี ที่หลายคนถือว่าเป็นบุญคุณสำหรับตนเองเลยทีเดียว
บรรยากาศนี้คล้ายๆ กับช่วงที่ กิมย้ง ยอดนักเขียนยุทธจักรนิยายของโลกตะวันออก จากไปขณะอายุ 94 ปี เมื่อวันที่ 30 ต.ค. ปีเดียวกันนี้
นอกจากอายุของผู้สร้างความบันเทิงทั้งสองจะใกล้ๆ กันที่ 94-95 ปีแล้ว ยังคล้ายกันตรงที่มีส่วนสร้างตัวละครฮีโร่ จากจุดเริ่มต้นที่เป็นสื่อสิ่งพิมพ์
สแตน ลี ปั้นให้การ์ตูนมาร์เวลจากสำนักพิมพ์เล็กๆ ขยายตัวกลายเป็นบริษัทมัลติมีเดียขนาดใหญ่ ส่วน กิมย้ง เริ่มต้นการเขียนนิยายที่ตีพิมพ์ในหน้าหนังสือพิมพ์ จากนั้นร่วมก่อตั้งหนังสือพิมพ์หมิงเป้า เขียนนิยายเลี้ยงกิจการสิ่งพิมพ์ให้เติบโตจนก้าวสู่การเป็นสถาบันสื่อชั้นนำของฮ่องกง
ยอดมนุษย์ของสแตนลี และจอมยุทธ์ของกิมย้ง ไม่หยุดอยู่แค่น้ำหมึกและหน้ากระดาษ แต่ขยายไปไกลกว่านั้นมาก สู่ทุกสื่อความบันเทิง ทั้งภาพยนตร์ ทีวี แอนิเมชั่น เกมออนไลน์ ฯลฯ
อีกมุมหนึ่งที่คล้ายๆ กันก็คือ ฮีโร่ของทั้งสองผู้สร้างนั้นมีความเป็นมนุษย์ที่สมจริง ไม่ใช่คนสมบูรณ์แบบ และทุกคนมีจุดอ่อน เพียงแต่เมื่อถึงเวลาสำคัญที่ต้องตัดสินใจ เหล่าฮีโร่จะมีคติหรืออุดมการณ์ประจำใจที่ช่วยเลือกเส้นทางที่ถูกต้อง หรือหากเลือกผิดก็จะยอมรับในความผิดพลาดและรับผิดชอบต่อการกระทำของตนเอง
สิ่งนี้อาจเป็นกุญแจความสำเร็จที่ทำให้ตัวละครทั้งของสแตน ลี และกิมย้ง ครองใจผู้คนทุกยุคทุกสมัย เพราะเด็กๆ (หรือผู้ใหญ่) หลายคนต่างก็อยากมีฮีโร่ในดวงใจ และพยายามช่วยเหลือคนอื่นเหมือนตามแบบเหล่าฮีโร่
แจ๊ก หม่า นักธุรกิจชื่อก้องโลก เจ้าของกิจการอาลีบาบาที่เพิ่งทำยอดขายวันคนโสด 11/11 ทะลุล้านล้านบาทภายในวันเดียวไปเมื่อเร็วๆ นี้ ยกย่องกิมย้งเป็นแรงบันดาลใจในธุรกิจของตนเอง ถึงขั้นเขียนไว้อาลัย ว่า “ถ้าไม่มีกิมย้ง ผมก็ไม่มั่นใจว่าจะมีอาลีบาบาหรือไม่”
เทียบได้ว่าโลกตะวันตกมี สไปเดอร์แมน และ ไอรอนแมน โลกตะวันออกก็มี ก๊วยเจ๋ง และ เอี้ยก้วย
อย่างไรก็ตาม หากเทียบความลึกซึ้งในตัวละครของสองผู้ยิ่งใหญ่ ฮีโร่ของ สแตน ลี ดูไม่ลึกเท่าของกิมย้ง โดยเฉพาะเมื่อนำเสนอเป็นหนังแอ๊กชั่น อารมณ์จึงยอมเทไปที่ฉากบู๊ถล่มเมืองมากกว่าการถ่ายทอดความเป็นมนุษย์ จะให้ลึกซึ้งเจาะถึงจิตใจตัวละคร “วิญญูชนจอมปลอม” คงไม่ได้
ส่วนมุมมองด้านสตรี ฮีโร่หญิงของฝรั่งเดิมไม่มีบทบาทเด่นเหมือนกับตัวละครหญิงของกิมย้ง ที่มีทั้งประมุขพรรค เจ้าสำนัก และทายาทสืบทอดกิจการ กระทั่งหลังๆ มาเริ่มมีให้เห็น
แม้ผู้ยิ่งใหญ่ของสองฝั่งโลกจากไปแล้ว ตัวละครฮีโร่มากมายนี้ยังน่าจะอยู่ไปได้อีกนานๆ
ชุมฉันท์ ชำนิประศาสน์
