บทนำ ประจำวันที่ 14 กันยายน 2562 : อภิปราย 18 ก.ย.
ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเอกฉันท์ เมื่อวันที่ 11 ก.ย. ไม่รับคำร้องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 213 ว่า การที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และคณะรัฐมนตรี ถวายสัตย์ปฏิญาณไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 161 ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ ใช้บังคับไม่ได้ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 5 วรรคหนึ่ง โดยระบุว่า กรณีดังกล่าว เข้าข่ายต้องห้ามรับพิจารณา ตามมาตรา 47 พ.ร.ป.ว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2561 เนื่องจากเป็นเรื่องที่เรียกว่า “การกระทำของรัฐบาล” หรือ Act of Government โดยระบุว่า การถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์เป็นการกระทำทางการเมือง (Political Issue) ของคณะรัฐมนตรีในฐานะที่เป็นองค์กรตามรัฐธรรมนูญฝ่ายบริหาร ในความสัมพันธ์เฉพาะกับพระมหากษัตริย์ จึงไม่อยู่ในอำนาจการตรวจสอบขององค์กรตามรัฐธรรมนูญใด
ส่วนกรณีที่พรรคฝ่ายค้าน ยื่นญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไป โดยไม่มีการลงมติ ซึ่งจะเป็นการอภิปรายในเรื่องการถวายสัตย์ และประธานสภา กำหนดให้มีการประชุมพิจารณาในวันที่ 18 ก.ย. นายชวน หลีกภัย ประธานสภาผู้แทนราษฎร เผยว่า ทุกอย่างยังเป็นไปตามกำหนดวาระปกติของสภาศาลรัฐธรรมนูญจะมีความเห็นไม่รับเรื่องไว้พิจารณาหรือไม่นั้น ไม่เกี่ยวกับการทำงานของสภา การอภิปรายแบบไม่ลงมตินี้ เป็นเรื่องการตรวจสอบทางกฎหมายรัฐธรรมนูญ ที่เขียนกำหนดไว้ว่า สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมีสิทธิอภิปราย ซักถาม เสนอแนะ และให้คำแนะนำ ซึ่งการอภิปรายก็จะเป็นไปตามกรอบข้อบังคับการประชุมสภา
มาตรา 161 ของรัฐธรรมนูญ 2560 ระบุว่า ก่อนเข้ารับหน้าที่ รัฐมนตรีต้องถวายสัตย์ปฏิญาณด้วยถ้อยคําที่กำหนด แต่ในการถวายสัตย์เมื่อวันที่ 16 ก.ค. นายกรัฐมนตรีกล่าวข้อความไม่ครบ ทำให้เกิดเสียงวิจารณ์อย่างกว้างขวางถึงผลทางกฎหมาย ฝ่ายค้านได้ตั้งกระทู้ถาม แต่นายกฯอ้างติดภารกิจไม่ไปตอบ จึงมีการยื่นญัตติดังกล่าว การเคลื่อนไหวของฝ่ายค้านจึงเป็นโอกาสที่นายกรัฐมนตรี จะตอบคำถามต่างๆ อย่างไรก็ตาม มีกระแสข่าวว่า นายกรัฐมนตรีมีภารกิจในช่วงเช้าวันที่ 18 ก.ย.อาจจะเข้าร่วมประชุมสภา ในการพิจารณาญัตติดังกล่าวไม่ได้เต็มที่ ซึ่งน่าเสียดาย เพราะนายกรัฐมนตรีเคยกล่าวว่าจะรับผิดชอบแต่เพียงผู้เดียว จึงน่าจะใช้โอกาสนี้ชี้แจง และรับฟังข้อเสนอแนะ คำแนะนำต่างๆ จากฝ่ายค้านไปพร้อมกัน
