เมื่อวันที่ 28 มกราคม เฟซบุ๊กเพจของฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ ประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เผยแพร่แถลงการณ์ลดระดับสถานะของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติของไทย (กสม.) ใจความระบุว่า กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติของไทย (กสม.) ถูกลดระดับจากสถานะสมาชิกภาพเต็มรูปแบบเป็น “ผู้สังเกตการณ์” (จากระดับเอเป็นบี) หลังจากทบทวนโดยคณะกรรมการประสานงานระหว่างประเทศ (ไอซีซี) หน่วยงานซึ่งทำหน้าที่ประเมินผลงานขององค์กรสิทธิมนุษยชนแห่งชาติทั่วโลก
แถลงการณ์ระบุว่า รายงานการทบทวนเมื่อเดือนตุลาคม 2557 ไอซีซีแสดงความห่วงกังวลเกี่ยวกับขั้นตอนการคัดเลือกคณะกรรมการสิทธิที่ขาดความเป็นอิสระ และล้มเหลวในการแก้ปัญหาสิทธิมนุษยชนในบางช่วงเวลา โดยเฉพาะช่วงเวลาการปกครองโดยทหาร โดยไอซีซีให้เวลา กสม.เป็นเวลา 12 เดือนในการให้ข้อมูลเกี่ยวกับมาตรการในการแก้ไขความห่วงกังวลดังกล่าว โดยเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ไอซีซีได้มีคำแนะนำให้ลดระดับ กสม.ลงเป็นระดับ “บี” หลังพบว่าข้อแนะนำไม่ได้รับการนำไปใช้อย่างเต็มที่
“องค์กรสิทธิมนุษยชนแห่งชาติมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนและปกป้องสิทธิมนุษยชน” โลรองต์ เมยอง รองผู้อำนวยการหน่วยงานฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ ประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ระบุ และว่า “หน่วยงานของเราจะทำงานร่วมกับ กสม. รัฐบาล และนักวิชาการ เพื่อสนับสนุนการนำข้อแนะนำต่างๆ ไปใช้ นั่นจะทำให้สถานะและหน้าที่ของคณะกรรมการแข็งแกร่งขึ้น” เมยองระบุ
ทั้งนี้ แถลงการณ์ระบุว่า ในห้วงเวลาที่ประเทศไทยกำลังร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ฮิวแมน ไรต์ส วอตช์ ประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ขอเรียกร้องให้คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญใช้โอกาสนี้พิจารณาคำแนะนำของเอสซีเอ เพื่อให้แน่ใจว่า กสม.จะได้สถานะ “เอ” กลับคืนมา
“เฟซบุ๊กบีบีซีไทย” ได้นำเสนอข่าวการลดสถานะ กสม. โดยได้สัมภาษณ์นางอังคณา นีละไพจิตร กรรมการสิทธิมนุษยชนชุดปัจจุบัน ระบุว่า การถูกลดชั้นครั้งนี้ทำให้โอกาสและความสง่างามของกรรมการสิทธิมนุษยชนไทยลดลงไปมาก
“ต่อไปเราจะไม่สามารถส่งรายงานหรือเอกสารต่อคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติได้ และการนำเสนอรายงานด้านสิทธิมนุษยชนในเดือนพฤษภาคมนี้ รายงานของไทยก็จะไม่มีสิทธิถูกหยิบยกขึ้นมาพูด ไม่สามารถมีการแถลงด้วยวาจาได้ และในการประชุมเราไม่สามารถให้ความเห็น ออกเสียงได้ ฐานะ กสม.ไทยในเวทีโลกนั้นโอกาสเราเหลือน้อยมาก สิ่งที่ยังทำได้คือการส่งรายงานตามอนุสัญญาฉบับต่าง ๆ” นางอังคณาระบุ
