สถานีคิดเลขที่12 : ผนงรจตกม : โดย ชุมฉันท์ ชำนิประศาสน์

ไฮไลต์จากงานฟุตบอลประเพณีจุฬาฯ-ธรรมศาสตร์ ครั้งที่ 74 ที่เป็นควันหลงควันตลบอยู่ในโลกออนไลน์ก็คือ ตัวย่อป้ายผ้าในขบวนพาเหรด – ผ น ง ร จ ต ก ม ตัวย่อที่ดูแวบแรกแล้วงงๆ นี้ถูกใจผู้คนมาก เพราะเป็นกลยุทธ์การสื่อสารที่สะดุดตาและชวนขำ ยิ่งไม่ต้องคอนเฟิร์มว่ามาจากคำเต็มๆ ว่าอะไร ยิ่งทำให้น่าสนใจและน่าค้นหา

การสื่อสารด้วยกลยุทธ์การเสียดสีอย่างมีชั้นเชิงมักได้รับความนิยมในยุคสังคมขัดแย้งสูง รวมถึงยุคนี้

อย่างภาพยนตร์เรื่อง ชนชั้นปรสิต หรือ Parasite ก็เพิ่งพิชิตรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมเวทีออสการ์ ครั้งที่ 92 มาหมาดๆ หลังจากได้รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมในงานเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติที่เมืองคานส์ ประเทศฝรั่งเศส เมื่อปีก่อน

สำหรับคนทำหนัง หรือแฟนภาพยนตร์นานาชาติ คงรู้ว่าถ้าเทียบในเชิงสร้างสรรค์และศิลปะ การได้รางวัลปาล์มทองคำยากกว่าตุ๊กตาทองหนังยอดเยี่ยมของเวทีออสการ์

Advertisement

แต่ถ้าเทียบในเชิงพาณิชย์ โด่งดังด้วย ได้รับเสียงวิจารณ์ดีด้วย การพิชิตรางวัลออสการ์ก็จะยากกว่า

เวทีออสการ์จัดมาเกิน 90 ปี ไม่เคยมีหนังภาษาอื่นที่ไม่ใช้ภาษาอังกฤษได้รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมมาก่อน เพราะหนังที่จะได้รางวัลนี้นอกจากมีคุณภาพสูง ยังต้องมีองค์ประกอบที่เป็นสากล เข้าใจง่าย เข้าถึงผู้ชมได้กว้างขวางทั่วโลก

ชนชั้นปรสิต มาถูกเวลาพอดีด้วยเนื้อเรื่องที่มีความเป็นสากลและร่วมสมัย แม้ฉากและตัวละครอยู่ในเกาหลีใต้ บทมุ่งเสียดสีสังคมเกาหลีใต้ แต่สังคมชนชั้นชาติอื่นๆ คงจะอินได้ไม่ยากกับประเด็นความเหลื่อมล้ำทางสังคม ช่องว่างระหว่างคนรวยกับคนจน ระหว่างคนได้เปรียบกับคนเสียเปรียบ

Advertisement

รวมไปถึงการมีสังคมที่เต็มไปด้วยคนเสแสร้ง แต่ว่ากันตรงๆ ไม่ได้ ต้องอาศัยการเสียดสี

ประเด็นสำคัญที่ขาดไม่ได้สำหรับความสำเร็จของหนังเรื่องนี้คือ เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น และการวิพากษ์วิจารณ์สังคม

บอง จุนโฮ เขียนบทและกำกับภาพยนตร์เรื่องนี้ออกมาได้ ไม่เพียงเพราะการสร้างสรรค์ แต่ยังมีเสรีภาพที่จะนำเสนอการเสียดสีสังคมแบบแสบๆ คันๆ อย่างตรงไปตรงมา เป็นภาพมุมลบที่น่าตลกขบขัน

ทั้งยังขายหนังออกไปต่างประเทศด้วยกลไกตลาด ไม่ต้องไปหลบทำหนังใต้ดินดูกันในหมู่คนกลุ่มเล็กๆ

ถ้าเป็นบ้านเราทำหนังเสนอมุมลบออกมาแบบนี้ มีความเสี่ยงสูงที่จะโดนข้อหา “ชังชาติ” ไม่รักชาติ ไม่รักศักดิ์ศรีคนไทยด้วยกัน และถูกต่อว่าทำไมไม่นำเสนอมุมดีๆ ของประเทศ

ขนาดหนังเรื่อง นางนอน หรือ The Cave ที่ทีมงานฝรั่งทำ สอดแทรกมุกเสียดสีข้าราชการไทย ก็ยังเจอถล่มและแอนตี้จากกลุ่มผู้รักชาติยิ่งชีพ ราวกับเป็นเรื่องใหญ่โต

แถมยังมีคำถามว่า ทำไมไม่ทำอะไรที่ดีๆ เสนอภาพวัฒนธรรมไทยที่สวยงามออกไปสู่สายตาชาวโลก

ดังนั้น คนทำหนังบ้านเราย่อมรู้ดีว่า เรื่องราวด้านลบของบ้านเมืองไม่สมควรนำเสนอทั้งสิ้น ไม่ว่ารัฐประหารถี่ๆ 8 ปีเกิดที 15 ปีเกิดที เหตุการณ์ส่งทหารปราบผู้ชุมนุมตายกลางกรุง หรือเหตุทหารชั้นประทวนปล้นปืนออกไปสังหารหมู่

รวมถึงเรื่อง ผนงรจตกม ด้วย

เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่เพิ่มเพื่อน

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image