อาจารย์นิติฯ จุฬาฯ ชี้ ประกาศ กทม.มิใช่คำสั่งทางปกครอง ถูกร่างอย่างเข้าใจคลาดเคลื่อน พบลักษณะประกาศเช่นนี้ยังอยู่ในประกาศจังหวัดอื่นๆ
เมื่อวันที่ 26 เมษายน ผศ.ดร.พรสันต์ เลี้ยงบุญเลิศชัย นักวิชาการด้านกฎหมายรัฐธรรมนูญและ กม.มหาชน คณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Ponson Liengboonlertchai แสดงความเห็นกรณีประกาศของ กทม. ให้คนใส่หน้ากากตลอดเวลา ในประเด็นสถานะทางกฎหมาย โดยระบุว่า
ประกาศกรุงเทพมหานครว่าด้วยการให้ประชาชนในเขตพื้นที่กรุงเทพฯ สวมหน้ากากอนามัยฉบับนี้ “ถูกร่างขึ้นด้วยความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนอย่างมาก” ใน “สถานะทางกฎหมาย” ของประกาศครับ
- ผู้ว่าฯเข้ม! คนกรุงไม่สวมหน้ากาก ปรับจริงไม่เกิน 2 หมื่น ห้ามโต้แย้งทุกกรณี เริ่มวันพรุ่งนี้
- กทม.แจงคำสั่งปรับ คนไม่สวมแมสก์ ยันในรถนั่งมากกว่า 1 โดน มีคนในครอบครัวก็ไม่เว้น
- ข้องใจ ‘นายกฯ’ คนเดียว ไม่สวมแมสก์ประชุมวัคซีน ผิดประกาศกทม.หรือไม่?
จากย่อหน้าสุดท้ายของประกาศที่ระบุว่า “อนึ่ง เนื่องจากเป็นกรณีที่มีความจำเป็นเร่งด่วน หากปล่อยให้เนิ่นช้าไปจะก่อให้เกิดผลเสียหายอย่างร้ายแรงแก่สาธารณชน หรือกระทบต่อประโยชน์สาธารณะ จึงไม่อาจให้คู่กรณีใช้สิทธิโต้แย้งตามมาตรา 30 วรรคสอง (1) แห่ง พ.ร.บ.วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539” สะท้อนให้เห็นว่า ทางกรุงเทพมหานครเองมองว่าประกาศนี้เป็นคำสั่งทางปกครอง ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องตามหลักกฎหมายปกครอง
กล่าวให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ประกาศฉบับนี้มีลักษณะเป็น “กฎ” (Regulation) หาใช่คำสั่งทางปกครอง (Administrative Order) ไม่ เนื่องจากเป็นการเข้าไปกำหนดบังคับเป็นทั่วไป โดยไม่เฉพาะเจาะจง (General) และไม่ได้มีลักษณะของสั่งการเฉพาะบุคคล (Abstract)
อย่างไรก็ดี แม้จะพยายามถกเถียงว่าประกาศฉบับนี้มีสถานะทางกฎหมายเป็น “คำสั่งทางปกครองทั่วไป” (Allgemeinverfügung) ก็ตามที แต่เหตุผลที่ประกาศกล่าวว่า เนื่องจากมี “ความจำเป็น” จึงไม่สามารถให้คู่กรณีใช้สิทธิโต้แย้งได้ตาม มาตรา 30 ก็มิใช่เหตุผลที่แท้จริงตามกฎหมาย แต่เป็นเพราะ “โดยสภาพ” แล้วไม่อาจปฏิบัติได้ต่างหาก
อนึ่ง ลักษณะของการร่างประกาศทำนองนี้ (เข้าใจว่าสถานะตนเองเป็นคำสั่งทางปกครอง) ปรากฏอยู่ในประกาศของจังหวัดอื่นๆ ด้วย
