นักวิชาการ ชี้ รัฐราชการรวมศูนย์ กลัวถูกสั่นคลอน เหตุไม่ให้ท้องถิ่นซื้อวัคซีนให้ปชช.

นักวิชาการ ชี้ รัฐราชการรวมศูนย์กลัวถูกสั่นคลอน เหตุไม่ให้ท้องถิ่นซื้อวัคซีนให้ปชช.

เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน รศ.สมชาย ปรีชาศิลปกุล นักวิชาการนิติศาสตร์ เขียนบทความเรื่อง ทำไมท้องถิ่นจึงไม่สามารถซื้อวัคซีนมาบริการประชาชน แสดงความเห็นเกี่ยวกับปัญหาองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นพยายามเสนอขอซื้อวัคซีนเพื่อฉีดให้ประชาชน แต่ถูกทักท้วง ถูกเบรกจากกระทรวงมหาดไทย ว่า จะมีปัญหาเรื่องความเหลื่อมล้ำ โดยระบุว่า

หัวใจหลักของปัญหาดังกล่าวนี้ไม่ใช่ประเด็นทางกฎหมาย หากแต่เป็นประเด็นของการพยายามลิดรอนอำนาจท้องถิ่นด้วยอำนาจรัฐส่วนกลาง อันเป็นแนวทางที่แสดงให้เห็นนับตั้งแต่รัฐธรรมนูญ 2550 เป็นต้นมา และก็ดูราวจะทวีความเข้มข้นมากขึ้น

การพยายามลดทอนบทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ปรากฏให้เห็นนับตั้งแต่การลดงบประมาณของ อปท. ทั้งทางตรงและทางอ้อม แต่หันไปเพิ่มงบประมาณให้กับองค์กรส่วนภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นจังหวัด อำเภอ หรือลงไปถึงระดับตำบล ในขณะเดียวกันก็มีการตรวจสอบ อปท. ที่เข้มข้นมากขึ้น โดยสรรพนานาหน่วยงานที่เข้าไปประเมินหน่วยงานท้องถิ่นกันอย่างเมามัน และส่วนใหญ่ก็ล้วนทำกันไปอย่างลวก ๆ

Advertisement

ในห้วงหลายปีที่ผ่านมาที่การติติงถึงการใช้งบประมาณซ้ำซ้อนกับหน่วยงานส่วนกลางเกิดขึ้น เช่น งบฉีดยาป้องกันสุนัขบ้า หรือการใช้งบประมาณที่หน่วยงานเห็นว่าไม่ถูกต้อง เช่น งบประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวที่ต้องใช้ภายในจังหวัดนั้น ๆ ห้ามไปโฆษณานอกจังหวัด (ประมาณว่าถ้าติดป้ายชวนคนเที่ยวเชียงใหม่ ต้องติดในเชียงใหม่ห้ามติดนอกจังหวัด) ซึ่งล้วนแต่ชวนให้ประหลาดใจเป็นอย่างมาก

ไม่ใช่หน่วยงานส่วนกลางเท่านั้น องค์กรอิสระหรือองค์กรตรวจสอบจำนวนมากก็ทำหน้าที่ไม่ใช่เพียงการตรวจสอบว่าใช้งบประมาณถูกต้องหรือไม่ หากยังมีการขยายไปถึงการตรวจสอบว่าการใช้งบประมาณบางอย่าง “ไม่เหมาะสม” การทำหน้าที่ในลักษณะเช่นนี้เป็นผลให้ อปท. จำนวนมากต้อง “เกร็ง” กับการใช้งบประมาณอย่างมาก หรือไม่ก็ต้องมีจดหมายไปถามหน่วยงานตรวจสอบต่าง ๆ ว่ากระทำได้หรือไม่ ทั้งที่เป็นนโยบายในระดับท้องถิ่น

การไม่ให้ อปท. จัดซื้อวัคซีนป้องกันโควิดก็เป็นส่วนหนึ่งของแนวคิดแบบรัฐรวมศูนย์ซึ่งไม่ต้องการให้การเมืองในระดับท้องถิ่นสร้างสำนึกและทำให้เห็นความสำคัญของการปกครองในระดับท้องถิ่นขึ้นมา หากปล่อยให้การเมืองท้องถิ่นมีความสำคัญขึ้นมา ระบบราชการรวมศูนย์ก็คงจะค่อย ๆ ถูกสั่นคลอน ถ้า อปท. สามารถซื้อวัคซีนมาได้ ผู้ว่าฯ นายอำเภอ ก็คงหมดความหมายลงไปเร็วมากยิ่งขึ้น แขนขาของส่วนภูมิภาคคงถูกตั้งคำถามมากขึ้น

ผมยืนยันว่าเรื่องนี้ปัญหาหลักไม่ใช่แง่มุมทางกฎหมาย หากเป็นแง่มุมของการพยายามรักษารัฐราชการรวมศูนย์ให้ดำรงอยู่ต่อไปมากกว่า

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image