บทนำหนังสือพิมพ์มติชนรายวัน 23 ตุลาคม 2564 : ถ้ายุบ‘เพื่อไทย’
สมาชิกพรรคเพื่อไทย จัดประชุม ส.ส. และมีการวิดีโอคอล พูดคุยทางไกลระหว่าง นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี กับ ส.ส.ที่มาร่วมในงาน ในการสนทนาทางไกล พูดถึงการเสนอให้ คุณหญิงพจมาน ชินวัตรมาเป็นหัวหน้าพรรค และพูดถึงการเลือกตั้ง เหตุการณ์กลายเป็นข่าวทำให้เกิดการเคลื่อนไหวและวิพากษ์วิจารณ์ว่าเข้าข่ายพรรคการเมืองยินยอมให้บุคคลภายนอกครอบงำและแทรกแซงกิจกรรมพรรค ตามมาตรา 28 และมาตรา 29 ของ พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมืองหรือไม่ จะยื่นเรื่องต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อสั่งให้ยุบพรรคเพื่อไทยได้หรือไม่ ความเห็นจาก ส.ส.พรรครัฐบาลบางคนเห็นว่า เป็นการแทรกแซง ส่งสัญญาณให้รอนายทักษิณส่งบุคคลมาเป็นหัวหน้าพรรค
นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีไม่เห็นด้วยที่จะมีการยื่นให้ยุบพรรค และให้สัมภาษณ์ว่า คำว่าครอบงำพรรคการเมือง มีเกณฑ์คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญว่า คือ การเข้าไปใช้อิทธิพล โดยที่ตัวเองไม่มีส่วนได้เสีย ไม่ได้เป็นสมาชิกพรรค ไม่ได้เป็นกรรมการบริหารพรรค แต่เข้าไปชี้นำให้คนอื่นปฏิบัติตาม คลิปดังกล่าวจะเข้าข่ายครอบงำหรือไม่นั้น ยังไม่ทราบ แต่การพูดคุยเช่นนี้เป็นการพูดคุยธรรมดา ในลักษณะโยนหินถามทางหรือหยั่งเสียง เข้าใจว่า เป็นการพูดคุยสนทนากันธรรมดา โดยมีการเปิดเผยต่อสาธารณะซึ่งใครๆ ก็ฟังได้ ไม่น่าจะถึงขั้นนำไปเป็นหลักฐานในการใช้ยื่นยุบพรรคเพื่อไทยได้
การเมืองประเทศไทยหลังจากรัฐประหาร 2549 มีการยุบพรรคการเมืองหลายพรรค รวมถึงพรรคหลัก ที่หัวหน้าพรรคเคยเป็นนายกรัฐมนตรี ได้แก่ พรรคไทยรักไทยและพรรคชาติไทย ฯลฯ สำหรับพรรคไทยรักไทยถูกยุบในปี 2550 แล้วไปรวมตัวเป็นพรรคพลังประชาชน ชนะเลือกตั้งและถูกยุบอีก เปลี่ยนมาเป็นพรรคเพื่อไทย ซึ่งได้เสียงมากที่สุดในสภา ในปี 2554 และ 2562 แต่ครั้งหลังไม่ได้ตั้งรัฐบาล หากถูกยุบอีกครั้ง จะเป็นครั้งที่สาม และจะเป็นประวัติศาสตร์ที่มีการยุบพรรคโดยกลุ่มการเมืองเดียวกันถึง 3 ครั้ง การยุบพรรคการเมืองแต่ละครั้งก่อให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ และส่งผลให้เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบทางการเมืองหลายประการด้วยกัน ในครั้งนี้ ถ้าการยุบพรรคเพื่อไทยเกิดขึ้นจริง จะมีผลกระทบหลายเรื่องรวมถึงการที่ผู้มีสิทธิออกเสียงจะเทเสียงให้พรรคการเมืองที่มีแนวทางใกล้เคียงกัน อาทิ พรรคก้าวไกล คล้ายกับเหตุการณ์เมื่อมีการยุบพรรคไทยรักษาชาติเมื่อปี 2562
