นักวิชาการชี้ ‘โคราช-ขอนแก่น’ ยังไม่พร้อมเลือกตั้งผู้ว่าฯ เหตุเก็บรายได้ไม่พอเลี้ยงดูตัวเอง
หลังจากที่เสร็จสิ้นการเลือกตั้งผู้ว่าฯกทม.และ ส.ก. ไปเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคมที่ผ่านมา พบว่าประชาชนคนกรุงที่มีสิทธิเลือกตั้งจำนวนมากต่างมีความกระตือรือร้น และบรรยากาศการเลือกตั้งก็เป็นไปอย่างคึกคักและราบรื่น ทว่าก็เป็นอีกหนึ่งปรากฏการณ์ที่เชื่อมโยงให้ภาคท้องถิ่น รวมถึงต่างจังหวัด วิพากษ์ถึง “การกระจายอำนาจบริหารและงบประมาณให้จังหวัดและท้องถิ่นมากขึ้น” โดยเฉพากับหัวเมืองใหญ่อย่าง โคราช และ ขอนแก่น
เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม ผศ.ดร.อดิศร เนาวนนท์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา กล่าวว่า จากกรณีที่ศูนย์วิจัยและเศรษฐกิจอีสาน (ECBER) คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้จัดทำสำรวจเรื่อง “คนอีสานกับการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด” ซึ่งผลสำรวจพบว่าคนอีสานเกือบครึ่งอยากเห็นการกระจายอำนาจบริหารและงบประมาณให้จังหวัดและท้องถิ่นมากขึ้น ส่วนใหญ่เห็นว่าจังหวัดในอีสานพร้อมเลือกตั้งผู้ว่าฯ เช่นเดียวกับ กทม. ภายใน 1-5 ปีนั้น
มองว่าเป็นเพียงการสำรวจความคิดเห็นด้านความรู้สึกเพียงอย่างเดียว โดยที่ไม่ได้มองลึกลงไปถึงความพร้อมด้านในหลายด้าน ประกอบกับทุกวันนี้ประชาชนเขาเบื่อรัฐบาลที่อยู่นาน พึ่งพาอะไรจากการบริหารส่วนกลางไม่ค่อยได้ จึงอยากให้มีการเปลี่ยนการปกครองท้องถิ่นใหม่
แต่การจะเปลี่ยนไปเป็นเขตปกครองท้องถิ่นแบบพิเศษได้นั้น จะต้องมีความพร้อมหลายด้าน เช่น ผลผลิตมวลรวม การจัดเก็บรายได้ต้องมากพอที่จะดูแลตัวเองได้ หรือพึ่งพางบจากส่วนกลางให้น้อยที่สุด ไม่ใช่ว่าตั้งเป็นเขตปกครองท้องถิ่นแบบพิเศษแล้ว ยังจะต้องแบมือของบประมาณส่วนกลางมากๆ อยู่อีก ถ้าเป็นเช่นนั้นก็เจ๊งตั้งแต่คิดแล้ว
จริงอยู่ จ.นครราชสีมา แม้ว่าจะมีความพิเศษหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นจังหวัดซึ่งมีพื้นที่มากที่สุดของประเทศ มีประชากรมากเป็นอันดับที่ 2 ของประเทศ รองจากกรุงเทพฯ และมีการวางโครงสร้างพื้นฐานด้านระบบคมนาคมระดับภูมิภาค แต่ถ้ามาดูผลผลิตมวลรวมและการจัดเก็บรายได้แล้ว ถือว่ายังไม่เพียงพอที่จะสามารถเลี้ยงดูตัวเองได้ โดยไม่พึ่งพางบสนับสนุนจากส่วนกลาง เขตเศรษฐกิจส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่แค่ไม่กี่พื้นที่ เช่น อ.ปากช่อง และ อ.เมือง นอกนั้นจะเป็นพื้นที่ที่มีรายได้จากภาคการเกษตร ซึ่งจะเป็นไปตามฤดูกาลเท่านั้น ในขณะที่จังหวัดเล็กๆ ซึ่งมีความพร้อมด้านการจัดเก็บรายได้สามารถเลี้ยงตัวเองได้มากกว่า ก็มีอยู่หลายจังหวัด เช่น ภูเก็ต สมุทรปราการ ปทุมธานี และระยอง เป็นต้น จังหวัดเหล่านี้จะมีภาษีดีกว่า ที่จะได้เป็นเขตปกครองท้องถิ่นแบบพิเศษ
ดังนั้นจึงมองว่า จ.นครราชสีมา หรือแม้กระทั่ง จ.ขอนแก่น ยังไม่มีความพร้อมที่จะเป็นการปกครองส่วนท้องถิ่นแบบพิเศษในตอนนี้ แต่ในอนาคตก็อาจจะเป็นไปได้ ซึ่งถ้าอยากทำให้เป็นไปได้ ก็ควรที่จะมีการวางโรดแมปพัฒนาโครงสร้างต่างๆ ไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อก้าวไปสู่จุดหมายนั้น ซึ่งต้องใช้เวลาอีกนับสิบปี เพราะตอนนี้เรายังไม่รู้เลยว่าจังหวัดเราโดดเด่นเรื่องอะไร จะเป็นจังหวัดอุตสาหกรรมก็ไม่ใช่ ท่องเที่ยวก็ไม่เชิง เกษตรกรรมก็ไม่ชัด ดังนั้นเราต้องโฟกัสว่าจะเป็นจังหวัดที่มุ่งสร้างรายได้จากส่วนใดเป็นหลักก่อน แล้วค่อยๆ พัฒนาระบบสาธารณูปโภคต่างๆ เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายนั้น
และเมื่อถึงเป้าหมายแล้ว ก็ยังจะต้องมีการออกกฎหมาย ปรับโครงสร้างการปกครองกันใหม่ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็น ผู้ว่าฯ, อบจ., เทศบาล และ อบต. ต้องรื้อระบบใหม่ทั้งหมด ซึ่งไม่ใช่เรื่องเล็กเลย ดังนั้น ถ้าจ.นครราชสีมา มีการเตรียมความพร้อมที่ชัดเจนอย่างนี้แล้ว ก็มีความเป็นไปได้สูง ที่จะได้เลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดในอนาคต
