วางดอกไม้ รำลึก ‘77 ปี วันสันติภาพไทย’ อธิการ-นายกสภา มธ. ย้อนร้อยฐานทัพบัญชา ‘ขบวนการเสรีไทย’ แนะใช้ขันติธรรม อยู่ร่วมกันบนความต่าง
เมื่อเวลา 08.50 น. วันที่ 16 สิงหาคม ที่ลานปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ มีการจัดงานครบรอบ 77 ปีวันสันติภาพไทย
โดย รศ.เกศินี วิฑูรชาติ อธิการบดี ม.ธรรมศาสตร์ กล่าวว่า งานในวันนี้จัดขึ้นโดยมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ร่วมกับสถาบันปรีดี พนมยงค์ เนื่องในโอกาส 77 ปี วันสันติภาพไทย เพื่อรำลึกถึงการปฏิบัติหน้าที่รับใช้ชาติ การพิทักษ์ปกป้องเอกราช และอธิปไตยของขบวนการเสรีไทยในสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่มีท่านผู้ประศาสน์การเป็นหัวหน้า และพื้นที่ของมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองแห่งนี้ ได้ใช้เป็นกองบัญชาการลับ ที่ฝึกพลพรรคเสรีไทย
ด้วยเหตุนี้ วัตถุประสงค์อีกส่วนหนึ่งก็เพื่อให้ผู้คนร่วมสมัยเห็นถึงความสำคัญของการประกาศสันติภาพไทย เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2488 และเพื่อให้เรื่องราวประวัติศาสตร์ การเมืองไทยในสมัยนั้น ได้รับการจดจำสืบสานสู่อนุชนต่อไป คำว่า ‘สันติภาพ’ ไม่ได้หมายถึงเพียง ‘ช่วงเวลาที่ปลอดจากสงคราม’ เท่านั้น หากแต่หมายถึง ‘สภาพที่คนกลุ่มต่างๆ ในสังคมสามารถอยู่ร่วมกันได้ด้วยความสงบสุข’ ด้วยเช่นกัน ในสังคมประชาธิปไตยที่ถือความหลากหลายเป็นความงาม ถือความแตกต่างว่าทำให้เกิดการเติบโตและพัฒนาก้าวหน้า เราต้องเกื้อหนุนให้สันติภาพถือกำเนิดขึ้นทั้งในระดับปัจเจกชนและระดับสังคมโดยส่วนรวม ผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอย่างมีวุฒิภาวะและมีวิจารณญาณ จนถักทอกลายเป็นปัญญาร่วมรวมหมู่ของสังคม แต่สันติภาพก็ไม่ใช่ของฟรีที่จะได้มาง่ายๆ เป็นสิ่งที่ต้องแลกมา
แปลว่าทุกคนต้องยอมที่จะยกความสงบสุขของสังคมโดยรวมเหนือประโยชน์ส่วนตน ต้องยอมอดทนอดกลั้น และเข้าใจความแตกต่างของเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน อาจมีหลักปฏิบัติอยู่ 2 ข้อที่ทำให้สันติภาพเกิดขึ้นได้ ก็คือการมุ่งกระทำในสิ่งที่คาดหวังให้ผู้อื่นกระทำตอบต่อตนเอง ขณะเดียวกันก็ละเว้นการกระทำในสิ่งที่ไม่ปรารถนาให้ผู้อื่นกระทำตอบ
“เหนือสิ่งอื่นใดสันติภาพเกิดขึ้น เมื่อเราทุกคนมีใจเมตตาปรารถนาให้ผู้อื่นเป็นสุข เห็นอกเห็นใจและเอื้ออาทรต่อกันจนเป็นวัตรปฏิบัติ อดทนอดกลั้นต่อความเห็นที่แตกต่าง ให้อภัยต่อกัน เพื่อให้สังคมเดินต่อไปข้างหน้า สันติภาพที่เราทุกคนปรารถนาก็ย่อมจะเกิดขึ้นได้ในท้ายที่สุด
ในโอกาส 77 ปี วันสันติภาพไทย ขอฝากให้เราทุกคนตั้งมั่นที่จะอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข บนความต่างยึดหลักมนุษยธรรมและขันติธรรมเป็นที่ตั้ง ไม่ใช่เพียงเพื่อหมู่ชนในรุ่นเรา หรือบรรพชนในรุ่นก่อน หากยังผนวกควบรวมถึงอนุชนรุ่นหลังจากนี้ ที่จะถือกำเนิดเกิดขึ้นในอนาคตด้วย ทั้งนี้ ก็เพื่อที่จะทำให้ความหมายของคำว่า ‘ชาติ’ เกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง” รศ.เกศีนิกล่าว
จากนั้นเวลา 08.55 น. ศ.พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร นายกสภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประธานในพิธี กล่าวเปิดงาน มีเนื้อหาความว่า วันนี้นับเป็นโอกาสพิเศษอีกครั้ง ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ใด้จัดงานที่มีความหมายมากงานหนึ่งของสยามประเทศ นั่นคืองาน ‘วันสันติภาพไทย 16 สิงหาคม’ โดยร่วมกับสถาบันปรีดี เพื่อรำลึกถึงการปฏิบัติหน้าที่รับใช้ชาติ เพื่อปกป้องเอกราชของแผ่นดินของขบวนการเสรีไทย เมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยได้ประกาศสันติภาพในวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ.2488 สมัยรัฐบาลนายกรัฐมนตรี ควง อภัยวงศ์ ที่มีนายปรีดี พนมยงค์ ดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
“เพื่อระลึกถึงวันสำคัญนั้นอยู่ที่นี่เบื้องหน้าท่าน ณ วันนี้ ที่หน้าตึกโดม เพราะที่ตั้งของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ท่าพระจันทร์แห่งนี้ คือที่ตั้งที่บัญชาการของผู้นำหมายเลขหนึ่งของขบวนการเสรีไทย นายปรีดี พนมยงค์ ผู้ประศาสน์การมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์อยู่ในเวลานั้น ห้องทำงานของผู้ประศาสน์การ คือห้องมุขหน้าโดม อยู่เหนือศีรษะผมนี่เอง สนามฟุตบอลที่อยู่หลังตึกโดม คือที่ฝึกนักศึกษาที่เป็นยุวชนทหาร ที่เข้าร่วมงานเสรีไทย และทางขวามือไปทางหน้าตึกคณะรัฐศาสตร์ สมัยสงครามก็เป็นค่ายกักกันเชลย ดังนั้น ณ ที่แห่งนี้ จึงเหมาะด้วยเหตุหลายประการ เราจึงมาจัดงานวันสันติภาพไทย เพื่อรำลึกถึงผู้กล้า เสรีไทย ที่ทำงานเสี่ยงชีวิต และมีคนได้เสียชีวิตในการทำงานเสรีไทยด้วย นับเป็นการเสียสละที่ทำให้สยามประเทศเป็นเอกราชผ่านสงครามโลกครั้งที่ 2 มาได้โดยมิต้องเป็นประเทศผู้แพ้สงครามด้วยเหตุผลดังที่กล่าวมา ผมจึงมีความยินดีมากที่ได้มาเป็นส่วนหนึ่งของงานนี้เหมือนกับท่านทั้งหลาย” ศ.พิเศษ นรนิติ กล่าว
ต่อมาเวลา 09.00 น. มีการร่วมกันวางช่อดอกไม้เป็นสัญลักษณ์ของการสร้างสันติภาพบริเวณประติมานุสรณ์จำลอง ‘ธรรมศาสตร์กับขบวนการเสรีไทย’ โดย ศ.พิเศษ นรนิติ, รศ.เกศินี, ผู้แทนรับเชิญจากสถาบันปรีดี พนมยงค์, คณะทูตานุทูตจากหลายประเทศ, ผู้แทนทายาทเสรีไทย อาทิ โดยมีทายาทเสรีไทยเข้าร่วม อาทิ ครอบครัวพนมยงค์ ได้แก่ น.ส.สุดา พนมยงค์ และนางดุษฎี บุญทัศนกุล (พนมยงค์), และนายกองค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ทั้งนี้ มีการบรรเลงดนตรีจากชุมนุมดนตรีสากลมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ขณะร่วมวางดอกไม้
เวลา 09.18 น. มีการกล่าวรำลึกถึงเสรีไทยและผู้เสียชีวิตจากสงครามโลกครั้งที่ 2 โดย น.ส.เจนิสษา แสงอรุณ นายกองค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, นายศรัณย์ สัชชานนท์ ประธานสภานักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ และผู้แทนนักศึกษาจากชุมนุมคริสเตียน, ชุมนุมมุสลิม และชุมนุมศึกษาพุทธศาสตร์และประเพณี
