บทนำมติชน 28 กุมภาพันธ์ : ความไว้วางใจ
นายแสวง บุญมี เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้ง ให้สัมภาษณ์ว่า กกต.มีระบบการรายงานผลการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการ แต่เนื่องจากเห็นว่ากรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง หรือ กปน. ซึ่งต้องปฏิบัติงานเลือกตั้งยาวนานถึง 18 ชั่วโมง อาจผิดพลาดถ้าหากยังต้องมากรอกผลคะแนนลงในระบบเหมือนที่เกิดขึ้นในครั้งที่แล้ว จึงมีการแก้ไขให้บุคคลอื่นเป็นผู้ดำเนินการแทนซึ่งจะมีความถูกต้องมากกว่า นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงการรายงานผลเลือกตั้งเรียลไทม์ ซึ่งถูกวิพากษ์วิจารณ์ถึงการยกเลิกรายงานผลเรียลไทม์ที่เคยดำเนินการในการเลือกตั้งทั่วไปปี 2562 อย่างกว้างขวาง
เลขาธิการ กกต.ระบุว่า ในการเลือกตั้งครั้งนี้ เมื่อตรวจสอบใบรายงานผลนับคะแนน ส.ส.เขตเลือกตั้ง หรือ ส.ส. 5/18 ซึ่งจะมีข้อมูลจำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ผู้ใช้สิทธิ บัตรดี บัตรเสีย และคะแนนของผู้สมัครในหน่วยเลือกตั้งนั้นแล้วว่าถูกต้อง ก็จะติดที่หน้าหน่วย และสำเนาก็จะเผยแพร่ในเว็บไซต์ กกต.เพื่อให้ประชาชนตรวจสอบได้ รวมทั้งนำคะแนนมากรอกเข้าสู่ระบบ รายงานผลอย่างไม่เป็นทางการที่เรียกว่า ECT Report โดยประชาชนจะไม่สามารถเข้าถึงระบบนี้โดยตรง แต่ กกต.เปิดให้สื่อมาเป็นผู้เชื่อมข้อมูลและนำเสนอต่อประชาชนต่อไป ตั้งแต่คะแนนแรกของหน่วยเลือกตั้งที่นับเสร็จก่อนและเข้ามา จากนั้นจะให้สื่อทราบผลคะแนนที่เข้ามาเป็นระยะๆ จนกว่านับคะแนนเสร็จสิ้น
นอกจากเรื่องการรายงานผลเรียลไทม์ ซึ่ง กกต.ยืนยัน ได้จัดให้มีระบบใหม่รองรับ โดยชี้แจงอย่างต่อเนื่องว่า การรายงานผลคะแนนแบบปี’62 มีข้อจำกัดที่ไม่ได้เกิดจากแอพพลิเคชั่น แต่เป็นเรื่องการกรอกข้อมูล กกต.ยังได้จัดอบรม เตรียมความพร้อมรับมือเลือกตั้ง ส.ส.เป็นการทั่วไป 2566 ซึ่งคาดว่า จะมีการแข่งขันสูง โดยในส่วนการหาข่าวและป้องปรามการทุจริตนั้น ได้ขอความร่วมมือกับสำนักงานตำรวจแห่งชาติ จัดชุดเคลื่อนที่เร็ว จำนวน 400 ชุดทั่วประเทศ ในการดูแลความเรียบร้อย และการทำผิดกฎหมายเลือกตั้ง ตั้งศูนย์สืบสวนสอบสวนทุกจังหวัด พัฒนาแอพพลิเคชั่นตาสับปะรด เป็นต้น
การเลือกตั้ง 24 มีนาคม 2562 มีสถิติคำร้องกว่า 7 พันเรื่อง แม้เป็นที่โจษจัน มีการซื้อเสียง ทุจริตมาก แต่กลับปรากฏว่า กกต.เอาผิดได้น้อยมาก การให้ใบส้มบางรายก็เป็นปัญหา ถูกฟ้องและแพ้ตามมาภายหลัง ส่งผลต่อภาพลักษณ์องค์กรจัดเลือกตั้ง การจับโกงไม่ได้หรือน้อยมากนั้น ไม่ว่าเกิดขึ้นจากวิธีการแยบยลมากขึ้น หรือเหตุใดก็ตาม แต่ก็เป็นเรื่องที่ไม่อาจปฏิเสธความรับผิดชอบได้ หากเป็นเรื่องประสิทธิภาพ ปัญหาการทำงาน ก็ต้องทบทวนวิธีการ พัฒนาเครื่องไม้เครื่องมือเพื่อให้จับได้ไล่ทัน เตรียมการรับการแข่งขันที่เชื่อว่าจะรุนแรงกว่าปี’62 เพื่อให้การเลือกตั้ง บริสุทธิ์ ยุติธรรม ผลสะท้อนความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง การรายงานผลเลือกตั้งก็เช่นกัน ต้องโปร่งใส ตรวจสอบได้ทุกขั้นตอน การสร้างความไว้วางใจให้เกิดขึ้นในบทบาทหน้าที่ ทุกย่างก้าวขณะนี้ของ กกต.เป็นเรื่องสำคัญ หากปลุกสร้างความเชื่อมั่นขึ้นไม่ได้ เรื่องที่จะสลัดพ้นข้อหาเป็นเครื่องมือรักษาอำนาจ ก็ยาก
