‘ถอดสูตร‘ รัฐบาลป้ายแดง’ ‘เพื่อไทย-ไฮบริด’?
ฉากทัศน์การเมือง หลังการเลือกตั้ง 14 พฤษภาคม ปรากฏผลออกมาอย่างเป็นทางการ ตัวเลข ส.ส.ที่แต่ละพรรคได้รับนั้น จะเป็นคำตอบทะลุถึงโฉมหน้าของรัฐบาลชุดใหม่ รวมถึงนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 ไทม์ไลน์กรอบ 60 วันที่ กกต.จะรับรองผลการเลือกตั้งนับจากนั้นภายใน 15 วัน จะต้องมีการประชุมสภาผู้แทนราษฎรนัดแรกเพื่อเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร
ขั้นตอนต่อไปประธานสภาผู้แทนราษฎร ในฐานะประธานรัฐสภาจะเรียกประชุมรัฐสภา ซึ่งประกอบด้วย ส.ส. 500 คน และ ส.ว. 250 คน เพื่อเลือกนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 ตามมาตรา 272 วรรคแรก โดยต้องได้เสียงสนับสนุนไม่ต่ำกว่ากึ่งหนึ่ง หรือ 375 เสียง จากนั้นจะมีการฟอร์มรัฐบาล ตั้งคณะรัฐมนตรีเข้าบริหารราชการแผ่นดินต่อไป
ขณะที่สูตรของรัฐบาลภายหลังการเลือกตั้ง ประเมินจากความเป็นไปได้ในทางการเมือง มีรูปแบบต่างๆ ดังนี้
1. 2 ป. คือ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา แคนดิเดตนายกรัฐมนตรี พรรครวมไทยสร้างชาติ (รทสช.) และ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ หัวหน้าพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) รีเทิร์น ผนึกขั้วเดิม ตั้งรัฐบาลอีกครั้ง พึ่งนั่งร้าน 250 ส.ว. เป็นตัวช่วยโหวตแต่งตั้งนายกฯ ตามเป้าหมายคัมแบ๊กกลับมาเป็นรัฐบาลอีกหน
อย่างไรก็ตามสถานการณ์ปัจจุบัน ดูไม่เอื้อให้กลับมารวมตัวกันได้ รวบรวมเสียงข้างมากให้ได้ถึง 250 คน แล้วอาศัยเสียง 250 ส.ว.เป็นตัวช่วยเหมือนเมื่อครั้ง ปี 2562 เนื่องจาก
ขั้วรัฐบาลเก่าแตก สลายร่างเรียบร้อย 2 ป. อาจหวนมาจูบปากดีลกันได้ประสาพี่น้อง ผูกพันมายาวนาน 40 ปี แต่เนื้อในสมาชิกพลังประชารัฐได้แยกย้ายออกไปอยู่กับฝ่ายค้านสู้ศึกเลือกตั้ง ทำให้ฝ่ายนี้อ่อนแอเปอร์เซ็นต์รวมเสียง รวมไทยสร้างชาติ พลังประชารัฐ
ภูมิใจไทย ประชาธิปัตย์ ชาติไทยพัฒนา ฯลฯ แล้วคว้า ส.ส.รวมกัน ให้ได้ 250 เสียงขึ้นไป เพื่อความชอบธรรมทางการเมือง เป็นไปได้ยาก มิหนำซ้ำหลายพรรคตีตัวออกห่าง เนื่องจากเห็นท่าไม่ดี ครั้นจะดึงพรรคอันดับ 1 และ 2 ในฝั่งฝ่ายค้านมาร่วม เพื่อไทย และก้าวไกล ก็ประกาศชัดไม่สังฆกรรม 2 ลุง
ทางเดินขั้วเก่าจึงวิบากยากเข็ญเปอร์เซ็นต์ไปต่อริบหรี่
2.สูตรพรรคร่วมฝ่ายค้าน ยึดคืนทำเนียบแนวโน้มจากการประเมิน 2 พรรคหลัก
ต้นขั้วฝ่ายนี้ เพื่อไทย ก้าวไกล รวมกันเกินครึ่งสภาล่าง ฝ่ายค้านมั่นใจมากว่าทำได้ แต่ความที่ต้องเลือกนายกฯในที่ประชุมสภาร่วม ซึ่งมีองค์ประกอบ ส.ส.จากเลือกตั้ง 500 คน และ ส.ว.แต่งตั้ง 250 คน ใช้เกณฑ์เสียงเกินกึ่งหนึ่ง ของจำนวนสมาชิกสองสภารวมกัน เป็นมาตรวัดตัดสิน ที่จำนวน 376 เสียง อาจเป็นโจทย์หินหน่อย
แต่หากครองเสียงข้างมาก ทำตามเป้าหมายได้ เปอร์เซ็นต์ที่สูตรนี้จะประสบความสำเร็จในการตั้งรัฐบาลมีสูงมาก ทั้งนี้ เนื่องจากจำนวนที่มากเท่าใด จะทำให้ ส.ว.ไม่กล้าฝืนมติประชาชน และมีความชอบธรรมที่จะโหวตให้ตามความไว้วางใจของประชาชน
3.สูตรไฮบริด พรรคเพื่อไทย-ก้าวไกล ยังมีเกมที่เล่นได้ ตัวช่วยเข้าสู่ทำเนียบรัฐบาล โดยไม่ต้องเสี่ยงชะตากับเสียง ส.ว. แต่อย่างใด โดยอาจทำได้ด้วยการดึงพรรคร่วมรัฐบาลเดิมมาร่วมให้เสียงท่วม 376 เพื่อเป็นหลักประกันการยึดเก้าอี้นายกฯตั้งรัฐบาลต่อไป
4.สูตรตั้งรัฐบาลเสียงข้างน้อย ในกรณี
เพื่อไทย ก้าวไกล และพันธมิตร ได้เสียงข้างมากในสภาล่าง แต่รวมกันทั้งสองสภา แล้วไม่ถึง 376 เสียง แต่ฝั่งขั้วรัฐบาลเดิม แม้เป็นเสียงข้างน้อยในสภาล่าง แต่รวมกับ 250 ส.ว.แล้ว เบ่งเป็นเสียงข้างมากของสองสภารวมกันทันที สูตรนี้เป็นที่พูดมากกันในขณะนี้ว่า ตามทฤษฎีมีความเป็นไปได้ แต่ทำลายการลงหลักปักฐานประชาธิปไตย และอาจอยู่ได้ไม่นาน
เนื่องจากการโหวตกฎหมายสำคัญ พ.ร.บ.งบประมาณต้องกระทำในสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งเป็นเสียงข้างน้อยจะพึ่งพาอาศัย สวนกล้วย มังสวิรัติ เปิดฟาร์มงูอย่างที่เป็นมาก็อาจทำได้ แต่หากคะแนนต่ำกว่ากึ่งกลาง 250 เสียงมาก อาจลำบาก และไม่เป็นผลดีต่อความเชื่อมั่นในทางเศรษฐกิจ และประชาธิปไตย
สูตรที่ 5 ซึ่งไม่มีใครต้องการให้เกิดคือ สุญญากาศ ฝ่ายค้านได้เสียงข้างมาก จำนวนสูงพอประมาณ อาทิ 290 แต่เสียงในสองสภารวมกันไม่ถึง 376 คน ในขณะที่ ส.ว.ไม่ยอมโหวตสนับสนุนฝ่ายค้าน เนื่องจากมีที่มาจากการแต่งตั้งของ คสช. ขณะเดียวกันก็ไม่กล้า ยกมือหนุนฝ่ายรัฐบาลเดิม เนื่องจากไม่มีความชอบธรรม โดยงดออกเสียง
ซึ่งจะทำให้ไม่มีขั้วใด มีจำนวนเสียงถึง 376 ทำให้โหวตแต่งตั้งนายกฯไม่ได้ และฟอร์มรัฐบาลเข้ามาบริหารประเทศมิได้ พล.อ.ประยุทธ์ก็จะอยู่เป็นรัฐบาลรักษาการต่อไปยาวนาน และเสี่ยงที่จะนำไปสู่เงื่อนไข เหตุการณ์พิเศษไม่พึงประสงค์ เนื่องจากรัฐธรรมนูญไม่ได้กำหนดวันเวลาไว้ว่าที่ประชุมรัฐสภาจะต้องโหวตเลือกนายกฯให้ได้ภายในกี่วัน
ทั้งนี้ผลการเลือกตั้งวันที่ 14 พฤษภาคม จะเป็นคำตอบที่ชี้ชัดถึงโฉมหน้ารัฐบาลใหม่ ว่าในที่สุดแล้ว จะออกมาในรูปแบบใด ขณะที่ความเป็นไปได้มากที่สุดก่อนวันเลือกตั้งนั้น กูรูการเมืองชี้ไปที่สูตร 2 และ 3
