เปิดใจ 1 ปี บนบ่าแม่ทัพสีกากี ดำรงศักดิ์ กิตติประภัสร์ ล่าภัยไซเบอร์-ล้างยาชุมชน
• มีคนพูดว่า ผบ.ตร.คนที่ 13 ลัคกี้นัมเบอร์ มีความเห็นอย่างไร
ยอมรับว่าเป็นลัคกี้นัมเบอร์จริงๆ (หัวเราะ) คือมีงานเข้าจนแทบไม่มีช่วงดื่มน้ำผึ้งพระจันทร์ วันที่ 6 ตุลาคม 2565 เจอเหตุการณ์กราดยิงที่หนองบัวลำภู ตอนแรกวางแผนเข้าชุมชนอยู่แล้ว เลยบอกลูกน้องว่ากรณีหนองบัวลำภูมาจากภัยยาเสพติด เมื่อลงไปค้นในหมู่บ้าน ตำบลที่เกิดเหตุ พบผู้เสพ 70-80 ราย หลังจากเข้าชุมชนแห่งนี้ ได้เสนอให้จังหวัดหนองบัวลำภูเป็นจังหวัดนำร่องแก้ปัญหาในทุกมิติ จนออกมาเป็นมติ ครม. ได้สั่งการให้ ผบก.ภ.จว.ลงไปอย่างเต็มที่ โดยตำรวจภูธรภาค 4 ช่วยสนับสนุนเรื่องการปราบปราม ผบก.ได้มาเล่าให้ผมฟังว่าเวลาไปหาชาวบ้านในชุมชนร่วมกับผู้ว่าฯและฝ่ายปกครอง และสาธารณสุข จะถามกันว่าทำไมเพิ่งมา น่าจะมานานแล้ว ถ้าไม่มีเหตุกราดยิงจะไม่เข้ามาใช่ไหม ชาวบ้านพูดว่าอยากให้ตำรวจเข้ามาตั้งนานแล้วแต่มันห่างไกลระหว่างเจ้าหน้าที่รัฐกับชาวบ้าน ไม่รู้จะติดต่อขอความช่วยเหลือยังไง คือชาวบ้านมีปัญหาของเขา แต่ภาครัฐอยู่ในที่ตั้งของตนเอง ไม่มีใครเดินพบปะกับชาวบ้าน
เมื่อได้ยินมาแบบนั้น มั่นใจว่าที่ผมคิดนั้นถูกต้อง ต้องเข้าหาชาวบ้าน ต้องเลือกพื้นที่มีปัญหามากไปสู่ปัญหาน้อย ไม่สามารถทำทุกพื้นที่ให้ดีหมด พอมีการสำรวจความพึงพอใจและโครงการชุมชนยั่งยืน เชื่อว่าเสมือนบังคับให้ ผกก.เข้าใจปัญหา ถ้าไม่เข้าไปใกล้ปัญหาฟังแต่รายงานลูกน้อง มีปัญหาสัก 10 เรื่องบอก ผกก.แค่ 3 เรื่อง บางครั้งลูกน้องทำงานเรื่องยาเสพติดนานๆ จิตใจไม่เข้มแข็ง เจออามิสสินจ้างรายงานแค่ข้อมูลบางส่วน แล้วมารายงานผู้บังคับบัญชาบอกว่าทำแล้วปัญหาจึงไม่ได้ถูกนำมาแก้ไข ถ้าเดินไปฟังชาวบ้านก็จะรู้ว่าปัญหามีอยู่ ยังเข้าไม่ถึงอย่างแท้จริง ผมได้ไปเยี่ยมแต่ละพื้นที่รับรู้ด้วยตัวเองว่าผู้เสพส่วนใหญ่ไม่ใช่เด็กนักเรียนตามหมู่บ้านต่างๆ เป็นผู้ใช้แรงงาน หรือรับจ้างทั่วไป มีทัศนคติผิดว่าเสพยาทำงานขยันขึ้น ถ้าออกมาจากชุมชนจะแย่ เพราะไม่มีรายได้ต้องเลี้ยงครอบครัว จึงต้องบำบัดในชุมชนโดยชาวบ้าน ตำรวจ และสาธารณสุข ต้องเข้ามาช่วยกัน
•ขณะนั่งในตำแหน่งมีปัญหาเข้ามาเรื่อยๆ เครียดหรือไม่
สิ่งที่เครียดคือตำรวจโดนด่าว่าไม่ดี จึงอยากให้ประชาชนเข้าใจว่าตำรวจมี 2 แสนนาย ไม่สามารถทำให้ทุกคนเป็นคนดีได้ แต่อยากให้มองมุมดีๆ บ้าง กรณีเกิดเหตุที่นครปฐม ที่สำนักงานกำนันชื่อดัง อันนี้รู้สึกเครียด รู้สึกว่าที่ตำรวจโดนด่าไปซุกปีกผู้มีอิทธิพล จริงๆ มีแค่ส่วนหนึ่ง มิใช่ทั้งหมด แต่พอเกิดเรื่องนี้เรื่องเดียวก็อนุมานเป็นแบบนี้หมด มันไม่จริง ผมไม่เคยไปคบคนพวกนี้ ไม่เคยให้ความสำคัญ ส่วนเรื่องที่ทำแล้วไม่เครียดแม้เป็นการทำงานหนัก คือแก้ปัญหายาเสพติด การแก้ปัญหาโดนหลอกทางออนไลน์ที่ประสบความสำเร็จ รวมทั้งปัญหาที่ชาวบ้านได้รับแก้ไข เหนื่อยแต่มีความสุข
•ชีวิตเป็นผบ.ตร.กดดันที่สุดคือเรื่องอะไร
คดีสำคัญที่ทำด้วยตัวเอง เช่นคดีตู้ห่าว คาดหวังว่าจะถึงขั้นตอนลงโทษได้ พยายามทำเต็มที่ จนถึงขณะนี้ผ่านการกดดันไปแล้ว สอบและสืบพยานไปเยอะแล้วอยู่ในเกณฑ์พอใจ กลัวหาว่าเป็นมวยล้มต้มคนดูต่างๆ จึงสืบพยานล่วงหน้าไปหมดแล้วถือว่าตามแผนที่วางไว้ก็พอใจ กดดันอีกการประชุมเอเปคที่ผ่าน ในรอบ 20 ปี ครั้งสุดท้ายช่วงปี 2547-2548 และมาจัดอีกครั้งปี 2565 เกรงว่าจะมีก่อการร้ายต่างประเทศเข้ามา และเรื่อง 3 จังหวัดชายแดนใต้ รวมทั้งยังมีม็อบอีก กลัวจะมีเหตุการณ์ล้มการประชุมแบบพัทยา ยอมรับกดดัน จึงลงรายละเอียดการทำงานทุกเรื่องด้วยตัวเอง ให้ รอง ผบ.ตร.เกือบทุกท่านช่วยกันและดึงศักยภาพของแต่ละหน่วยงาน คัดคนเก่งๆ รองผู้การที่เข้มแข็งทุกจังหวัดมาช่วยกัน ก็ผ่านไปได้ด้วยดี แต่ก็ยังมีม็อบอยู่ เกือบเอาไม่อยู่ แต่การป้องกันก็ทำได้สำเร็จ มันกดดันแต่ผ่านมาได้ก็ภูมิใจ
•ดีใจที่สุดคืออะไร
เห็นความคืบหน้าเรื่องแรกการแก้ปัญหายาเสพติด ถือว่าเป็นนโยบายที่ ป.ป.ส.เห็นด้วยที่ทำในมิติการบูรณาการทุกหน่วยงานในพื้นที่ ไม่ทำงานในลักษณะหน่วยใครหน่วยมัน ต้องบูรณาการร่วมกันในพื้นที่ ต่อไปงบประมาณจะให้ในพื้นที่มากกว่าเพื่อทำงาน และทำฐานข้อมูลที่ตำรวจทำอยู่ ซึ่งผมเป็นผู้ริเริ่ม ฐานข้อมูลที่ได้จากการซักถามผู้เสพ ผู้ค้า ผ่านเลข 13 หลัก อีกหน่อยจะเป็นฐานข้อมูลนำไปใช้ของทุกหน่วยงาน ทำให้แก้ปัญหาแบบยั่งยืน ตอนนี้เริ่มมีศูนย์บำบัดตามที่ตั้งตำรวจตระเวนชายแดน (ตชด.) หลายๆ ภาคแล้ว ก็จะพัฒนาช่วย พื้นที่ที่เป็นสีแดง เอาไม่อยู่จริงๆ แล้วจะพัฒนาเอามาศูนย์ฟื้นฟู โดยนำหนองบัวลำภูโมเดล มาแก้ปัญหา
เรื่องออนไลน์ตอนนี้มี พ.ร.ก. มีฐานข้อมูลจากตำรวจ รู้ปัญหาทั้งหมด พยายามทำ ภัยคุกคามนี้อยู่ต่างประเทศ คนร้ายตั้งศูนย์อยู่ที่โน่น ไม่ว่าจะเป็นประเทศเพื่อนบ้านต่างๆ ตามชายแดน บางครั้งยากที่จะจับกุมได้หมด แต่ดีใจที่ทุกคนเห็นด้วยว่าต้องผนึกกำลังกันปราบปรามเชิงรุก ปปง.รับลูก ทุกสัปดาห์จะประชุมร่วมกับตำรวจ หากตำรวจส่งไปว่าบัญชีไหนที่ถูกใช้จะหยุดไม่ให้ใช้อี-แบงกิ้งในรอบ 3 ปี ปัจจุบันทำได้เกือบ 1 หมื่นคน หากไปจ้างบัญชีม้าอีกหน่อยบัญชีม้าก็จะลดลง ธนาคารจะมีศูนย์ส่งต่อการอายัดบัญชีต่างธนาคารอื่นๆ ด้วย ตอนนี้ระบบพัฒนาเกือบ 100% เครือข่ายโทรศัพท์ก็เริ่มมาดูจำกัดเปิดเบอร์โทรทั้งชาวไทยและต่างชาติ เช่น เมียนมาถูกเพ่งเล็งเป็นพิเศษ ถ้าหลายซิม ทั้งธนาคาร และเครือข่ายโทรศัพท์ ไม่ต้องรอให้ตำรวจแจ้ง สามารถใช้ระบบเอไอ ตรวจสอบบัญชีหรือซิมโทรศัพท์ไหนน่าสงสัย จะถูกฟรีซก่อนส่งมาให้ตำรวจ เป็นระบบที่ร่วมมือกันก่อนที่จะมีเหตุ ทำให้คนร้ายใช้ช่องทางยาก ที่สำคัญตำรวจสร้างภูมิคุ้มกันทางวัคซีนไซเบอร์ ทำข้อสอบต่างๆ ตอนนี้มีประชาชนสนใจเข้ามาทำเยอะแล้ว จึงแนะนำแต่ละพื้นที่สร้างครูไซเบอร์เยอะๆ ในพื้นที่มีระบบแจ้งความออนไลน์จะเห็นภาพในพื้นที่มีคดีอะไรมากสุดและคดีอะไรที่เป็นปัญหากลุ่มไหน ต้องไปแก้ปัญหาไม่ให้ผิดพลาดให้รู้เท่าทันเทคโนโลยี อย่าไปโลภ อย่าไปหลงเชื่อใครง่ายๆ อย่าไปหลงรักใครง่ายๆ ทั้งที่ไม่เคยเห็นหน้าตากัน หลอกให้กดลิงก์ง่ายๆ อย่าไปเชื่ออย่าไปกด ถ้าพวกหลอกอยู่ต่างประเทศก็จะเจ๊ง เพราะลงทุนไม่คุ้มค่า อันนี้เป็นสิ่งที่ดีใจที่ขับเคลื่อนด้วยตัวเอง ขณะนี้คดีเริ่มลดลงจาก 1 พันคดีต่อวัน เหลือ 500 กว่า ตั้งเป้าหมายว่าถ้ากันยายนก่อนเกษียณถ้าลดลงต่ำกว่า 500 ก็ถือว่าทำสำเร็จได้ระดับหนึ่งแล้วส่งให้คนอื่นต่อไป เชื่อว่าซื้อสินค้าไม่ได้สินค้า อีกหน่อยจะน้อยลงเรื่อยๆ ถือเป็นเรื่องที่ดีใจได้แก้ปัญหาให้ประชาชนโดยตำรวจรู้ปัญหามากสุดก็ไปเชิงรุกหาหน่วยภาคีเครือข่ายมาแก้ไขปัญหาด้วยกัน
•พ.ร.บ.สำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2565 จะแก้ปัญหาเส้นสายได้หรือไม่
ต้องยอมรับว่าที่มีการประกาศใช้ พ.ร.บ.ฉบับนี้เพราะตำรวจใช้ระบบอุปถัมภ์มากเกิน ภาพส่วนใหญ่อาจจะดีแต่สายงานบางทีล็อกมากไป เหมือนหวังดีเกินไปตัดเสื้อให้เราแต่ไม่ได้ถามว่าคนที่ใส่ชอบสีอะไร แล้วไปตัดให้เขาเลย แต่ภาพใหญ่ถือว่าดี ลดระบบอุปถัมภ์ให้มีคุณภาพมากขึ้น ลดแทรกแซงจากหน่วยงานต่างๆ ทำให้คนทำงานได้ดีขึ้น แต่ส่วนตัวคิดว่าต้องมีการปรับ พอดีผมมาเจอการบังคับใช้ยุ่งยาก ปัญหาเยอะ ปีนี้การแต่งตั้งก็ยาก ติดโน่นติดนี่ หลายคนยังปรับตัวไม่ได้ ต้องให้มีเวลาสักระยะถึงจะปรับตัวได้ดี ต้องดูกว่าจะถูกฝาถูกตัว ต้องปรับตามข้อเท็จจริงต่อไป ทั้งนี้มีการออกกฎหมายนี้โดยคณะที่รู้งานตำรวจไม่เยอะ แต่หวังดี
•นักการเมืองถือตั๋วมา ยากขึ้นแล้วใช่หรือไม่
ถ้าเป็นเจตนารมณ์กฎหมายก็ยาก ต้องยอมรับว่า พ.ร.บ.ออกมาเพื่อลดระบบอุปถัมภ์ เน้นระบบคุณธรรม
•พ.ร.บ.ตำรวจใหม่ให้น้ำหนักอาวุโส
ได้คำนึงอาวุโส ความจริง เราก็ทำอยู่แล้ว รองสารวัตร ขึ้นรอง ผบก. ใช้ 33% ส่วนรอง ผบก.ถึง ผบช.ใช้อาวุโส 50% คือเรียงเบอร์ตามตำแหน่งว่างครึ่งหนึ่ง หลังจากนั้นพิจารณาได้แล้วแต่ดุลพินิจ ความคิดผมอย่างหนึ่ง ส่วน ก.ตร.บางคนก็อย่างหนึ่ง ดีเบตกันว่าเป็นอย่างไร ส่วนตัวผม เห็นว่าหลังเรียงเบอร์แล้ว หยิบข้ามกันได้เลย ไม่อย่างนั้น ดาวรุ่งช้างเผือกก็จะไม่มี ถ้าเป็นเอกชนจะรับไม่ได้เลย เพราะต้องยอมรับความจริงว่า จะโตไม่ทันกัน ใครโดดเด่นก็หยิบมาได้ เพราะมีระบบเปอร์เซ็นต์อยู่แล้ว รอง ผบ.ตร.ขึ้น ผบ.ตร.ใช้แค่คำนึงถึงอาวุโสและความรู้ความสามารถประกอบ โดยเฉพาะประสบการณ์ในงานสืบสวนสอบสวนหรืองานป้องกันปราบปราม เสนอ ก.ตร.เพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบก่อน คือสามารถข้ามได้แต่มีเหตุผล ว่าคนนี้มีความรู้ความสามารถกว่าอย่างไร หรือเหมาะสมอย่างไร คือการใช้ดุลพินิจ ถ้านายกฯเสนอมา มี ก.ตร.ลงมติอีก แล้วแต่มุมมอง แต่ไม่ใช่เป็นเปอร์เซ็นต์ อย่างที่เขียน เป็นการเข้าใจผิด การเป็นผู้นำหน่วยต้องดูหลายมิติ จะพาองค์กรไปได้ต้องดูหลายมิติ แต่ให้คำนึงอาวุโส และความรู้ความสามารถ
สำหรับผมเป็นคนชอบลงรายละเอียด แต่ผมให้ความเป็นธรรมเต็มที่ แต่ทุกคนอาจบอกว่าสัมผัสแต่สัมผัสในมุมที่ไม่เหมือนกัน มาถกกันได้ แต่ถ้าเห็นไม่ตรงกันก็ลงมติ หรือให้เครดิตผู้ที่มาใช้งานต่อ นั่นคือ ผบ.ตร.คนใหม่ ถ้าเขามั่นใจว่าคนนี้ดีเหมาะสม อยากได้คนนี้เป็น ผบช.น.ก็ต้องฟังเขา แต่ผมแนะนำว่าคนนี้ดีอยู่แล้วควรจะเอาคนนี้เหมือนเดิมก็ต้องถกกัน แต่สุดท้ายต้องให้น้ำหนักคนที่เขาจะใช้งาน ยอมรับว่าปวดหัว พ.ร.บ.ตำรวจ บางคนอาจไม่เข้าใจ ผมอยากจะทำให้ดีที่สุด ได้แค่ไหนก็แค่นั้น
•ฝากงาน ผบ.ตร.คนที่ 14 อย่างไรบ้าง
ผมได้รับงานที่ พล.ต.อ.สุวัฒน์ แจ้งยอดสุข อดีต ผบ.ตร. มาทำได้ดีหลายเรื่องเช่น การรับแจ้งความออนไลน์ ท่านทำระบบขึ้นมาก่อนแล้วผมเป็นตัวขับเคลื่อน แล้วผมมาทำอย่างต่อเนื่อง ผมอยากให้นโยบายที่แก้ปัญหาประชาชนทำต่อเนื่องกันไปเลย ไม่ต้องคิดใหม่ ถ้าคิดใหม่ทุกเรื่องก็จะช้า อย่างเรื่องนี้ได้สานต่อ พล.ต.อ.สุวัฒน์
เรื่องยาเสพติดถ้าเห็นว่าดีก็รีบสานต่อ อยากฝากว่าประชาชนต้องการตำรวจที่รับฟังปัญหา ไม่ใช่ตำรวจที่อยู่ห่างปัญหา ผมสอนลูกน้องตลอดว่า ประชาชนในโลกโซเชียลจะด่าเราอย่างไร อย่าเอามาบั่นทอนจิตใจ เพราะน้อยคนที่เขาไม่ด่าตำรวจ แต่ขออย่างเดียวคนในพื้นที่ให้เขารักคุณ คุณไปไหนเขายิ้มแย้ม พร้อมที่จะให้ข้อมูล ไม่ใช่เมินหน้าหนี ถ้าตำรวจพื้นที่เป็นที่ยอมรับภาพรวมทั่วประเทศจะดีขึ้นเอง
•อยากบอกคนเกลียดตำรวจ มองตำรวจในแง่ลบ รับส่วย รีดไถ เอาเงินไปซื้อตำแหน่ง วิ่งเต้น โยกย้ายอย่างไร
อยากจะบอกว่าตำรวจต้องปรับ แต่ยุคนี้ตำรวจดีขึ้น ที่ผ่านมาไม่ได้รับรองว่าจะไม่มี เพียงแต่ว่ายุคผมยืนยันว่าไม่มีซื้อขายตำแหน่งแน่นอน ใครจะมาพูดก็ตาม ไปถามตำรวจได้ ถ้าตำรวจทำดีต้องให้กำลังใจบ้าง เพราะตำรวจเป็นส่วนหนึ่งของสังคมมีทั้งดีและไม่ดี
