นักวิชาการวิพากษ์โพล ปมชู”บิ๊กตู่”คุมปรองดอง

หมายเหตุ – ความคิดเห็นของนักวิชาการต่อกรณีผลการสำรวจความคิดเห็นของประชาชน จากมหาวิทยาลัยสวนดุสิต “สวนดุสิตโพล” ที่ระบุว่า ประชาชน 75.99% เห็นว่า พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ควรเป็นผู้นำในการสร้างความปรองดอง และเป็นแบบอย่างที่ดี

โคทม อารียา
ที่ปรึกษาสถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล

ตอนนี้ผมกำลังอ่านหนังสืออยู่เล่มหนึ่ง ชื่อว่า “เส้นทางสู่สันติภาพ” เนื้อหาของหนังสือเล่าถึงกระบวนการสันติภาพ ริเริ่มโดยประธานาธิบดี “เทียน เส่ง” (หรือเต็งเส่ง อดีตประธานาธิบดีพม่า) แต่คนที่ขับเคลื่อนกระบวนการจริงๆ เป็นรัฐมนตรี ซึ่งทำงานอยู่ 4 ปีจนกระทั่งสำเร็จ ก็ได้ข้อตกลง แต่ก็ยังไม่สมบูรณ์

สำหรับประเทศไทย ถ้าเรามองว่าความขัดแย้งเป็นเพียงผิวเผิน ฉาบฉวย ก็ไม่ต้องลงแรงมากนัก เรียกคนมาให้ความเห็นแล้วก็สรุปว่าเอาตามนั้นตามนี้ แต่ถ้าจะทำให้ได้ผล สิ่งสำคัญคือต้องหาคนที่มีใจ มีเวลา และมีความมุ่งมั่นอย่างแท้จริง

Advertisement

เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ เขาบอกว่าหัวหน้าคณะที่เป็นรัฐมนตรี ไปคุยกับผู้นำฝ่ายต่างๆ นับร้อยครั้ง เป็นร้อยๆ ครั้ง คุยกันไปสร้างความไว้วางใจกันไป และก็มีกลไกสนับสนุน แต่ก็ยังได้มาเพียงข้อตกลงเบื้องต้นเท่านั้น

เพราะฉะนั้นโดยเทียบเคียง ถ้าเราเห็นความบาดหมางและความขัดแย้งในบ้านเมืองของเรามันลึกพอสมควร ท่าน พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯและหัวหน้า คสช. แค่เพียงเปิดไฟเขียวและมอบหมายให้บุคคลที่มีเวลา มีใจ มีความมุ่งมั่น มุมานะอดทน เข้ามาดำเนินการสร้างความปรองดอง ผมคิดว่าน่าจะได้ผล โดยนายกฯคอยเป็นผู้สนับสนุนกระบวนการต่างๆ เพราะกระบวนการสร้างความปรองดองเป็นสิ่งที่ยาก เมื่อยากแล้วก็จำเป็นต้องใช้เวลา ความพยายาม ความอดทน ความมุ่งมั่น ด้วยจิตใจที่เปิดกว้าง

โคทม อารียา ที่ปรึกษาสถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล
โคทม อารียา
ที่ปรึกษาสถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล

โอฬาร ถิ่นบางเตียว
รองคณบดีคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

ภาพของนายกฯ ถึงแม้ด้านหนึ่งจะมีอารมณ์เกรี้ยวกราด ใช้อารมณ์ แต่ด้านหนึ่งเป็นบุคลิกที่คนไทยไว้วางใจท่านมากกว่า พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกฯและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม กล่าวคือ

มีความเด็ดขาด และมีอำนาจเบ็ดเสร็จ บวกกับลักษณะท่าทีในการสื่อสารทางการเมือง คนส่วนหนึ่งไม่ชอบ แต่ไปตอบจริต หรือลักษณะบางอย่างของโครงสร้างวัฒนธรรมไทยที่ชอบผู้นำแบบนี้ ทำได้หรือไม่ได้ ก็พูดกันอย่างตรงไปตรงมาไม่ต้องสร้างวาทกรรมภาษาดอกไม้เหมือนนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ อดีตนายกฯที่ผ่านมา พยายามสร้างวาทกรรมเพื่อประคับประคองสถานการณ์หรือรัฐบาลของตัวเอง

นี่เป็นข้อดีของการสื่อสารทางการเมืองที่ดี แต่ในขณะเดียวกัน การพูดแบบนายกฯ ไปโดนใจคนไทยส่วนหนึ่ง เลยเห็นว่าลักษณะการปรองดองแบบนี้ ถ้านายกฯ จะชัดเจนมากกว่า ได้หรือไม่ได้ก็ว่ากันไป

ในขณะที่ พล.อ.ประวิตร มีความสัมพันธ์บางอย่างที่คนไทยไม่ไว้วางใจในการปรองดอง เพราะกลัวว่าสุดท้ายแล้ว การปรองดองของ พล.อ.ประวิตร เป็นการปรองดองระหว่างกลุ่มชนชั้นนำทางการเมืองเท่านั้น คนในสังคมรู้ว่ามีลักษณะความสัมพันธ์กับกลุ่มการเมืองต่างๆ ลักษณะการปรองดอง เป็นการปรองดองเพื่อสมประโยชน์ของกลุ่มชนชั้นนำเท่านั้นเอง เป็นการประนีประนอมรอมชอมระหว่างชนชั้นนำทางการเมืองมากกว่า

สำหรับเรื่องการทำงานที่คล่องกว่านั้น คิดว่าไม่เกี่ยว แต่เป็นเรื่องความไว้วางใจส่วนบุคคล โดยหลักการแล้วคนกลางเหมาะสมที่สุดสำหรับการปรองดอง อาจจะดูเป็นข้อเสนอที่โรแมนติกไม่ตอบสนองข้อเท็จจริง ควรเป็นคนกลางที่สังคมไว้วางใจ

ที่สำคัญการปรองดองต้องปรองดองที่ข้อมูล แต่จะรับความจริงกันได้หรือไม่ เรื่องนี้ไม่ได้เป็นการพูดครั้งแรกในประเทศไทย กลัวว่าถึงที่สุดแล้วจะรับความจริงกันไม่ได้ สุดท้ายนำไปสู่การต่อรองผลประโยชน์กันระหว่างชนชั้นนำ ซึ่งเป็นการจบปัญหาชั่วคราว ไม่ยั่งยืน

โอฬาร ถิ่นบางเตียว รองคณบดีคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
โอฬาร ถิ่นบางเตียว
รองคณบดีคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

อัษฎางค์ ปาณิกบุตร
นักวิชาการด้านรัฐศาสตร์

อย่างแรกคือผมไม่เชื่อโพล โดยเฉพาะสวนดุสิตโพล มีการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้องมากเกินไป ผมวิเคราะห์การเมืองมาไม่เคยคิดว่าต้องมีการปรองดอง ไม่มีใครทะเลาะกัน เพราะที่ผ่านมาผู้มีอำนาจมากกว่ารังแกคนมีอำนาจน้อยกว่า แล้วอ้างว่าพวกมีอำนาจน้อยแต่ละกลุ่มทะเลาะกัน ซึ่งไม่ใช่ ทุกครั้งที่มีการเคลื่อนไหว มีคนอยู่ข้างหลัง ไม่อย่างนั้นทำผิดกฎหมาย ไม่มีคนโดนจับได้ไง

ปัญหาบ้านเราไม่ใช่เรื่องปรองดอง แต่เป็นเรื่องความยุติธรรมในสังคม ความไม่เป็นธรรมในสังคม สืบเนื่องมาจากระบบอุปถัมภ์พวกใครพวกมัน อย่างเรื่องโรลส์-รอยซ์ ไม่มีทางโดนตัวใหญ่เพราะเกี่ยวพันกับคนที่มีอำนาจในปัจจุบัน

เรื่องความเป็นธรรมเป็นเรื่องใหญ่ทุกหย่อมหญ้า มีการเอาเปรียบกันสูง ใช้อำนาจโดยมิชอบ เรื่องการโกงที่ดินไม่มีใครตัวใหญ่เลย วังน้ำเขียว ปากช่อง ทำไมไม่ยึด ตัวเป้งๆ หายจ้อย ความไม่เป็นธรรมสำคัญที่สุด

คำว่าปรองดอง ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องทำปรองดอง ตั้งแต่เรื่องที่จะให้เซ็นเอ็มโอยู ถ้านายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ หรือพรรคเพื่อไทยเซ็นเอ็มโอยู เขาเป็นตัวแทนพรรคการเมือง สมาชิกพรรคเขาก็เป็นประชาชน ไม่ได้สนใจว่าใครจะเซ็นเอ็มโอยูหรอก ไม่เข้าใจว่าสิ่งที่เขาพูด แต่ละเรื่องเป็นวิธีการที่คิดดีแล้วเหรอ

แน่นอนเรื่องการเยียวยาหรือการนิรโทษกรรมเป็นส่วนหนึ่งที่จะทำให้การบาดหมางลดน้อยลง คนที่ถูกรังแกโดยไม่เป็นธรรมอาจได้อานิสงส์ แต่ต้องดูว่าสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเรื่องจริงคืออะไร ในการแก้ปัญหา ถ้าไม่รู้เหตุก็แก้ไม่ได้ เหมือนเรื่องเศรษฐกิจ เรื่องคอร์รัปชั่น

เรื่องคอร์รัปชั่นนี่ผมทำด้วยตัวเอง ในคดีที่มหาสารคามและอุดรธานี คนเซ็นแต่งตั้งให้ผมไปสอบสวนคือ พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย พอจะสอบตัวใหญ่ๆ กรรมการกลางก็บอกว่าให้หยุด เป็นหน้าที่ของมหาดไทย ตัวใหญ่ๆ ก็หาย คนที่โดนคือปลัด กับรองปลัด น่าสงสารที่สุด ความยุติธรรมอย่างนี้ให้เขาได้ไหม ไปอ่านรายงานที่ส่งมาก็ไปจับได้หมดแล้ว แต่ไม่มีการขยับ

ผมจึงพูดว่าจริงๆ แล้วเหตุความขัดแย้งทุกวันนี้คืออะไร ไม่ได้มาจากการเมือง แต่เป็นความเกเรของคนที่เราเรียกว่าผู้มีอำนาจสนับสนุนข้างหลัง ตั้งแต่ปี 2549 มาแล้ว และปี 2553 จนมาถึงปี 2557 เกิดอะไรขึ้น ต้องสอบสวนคนรุกรานละเมิดสิทธิ ยึดสนามบิน บุกทำเนียบ ยึดอำนาจโดยมิชอบ ใครจะเป็นผู้ลงโทษเขา เขาบอกว่ามีความจำเป็นที่จะต้องออกมา

เขามีโอกาสแสดงความคิดเห็นต่อสื่อได้มาก แต่ไม่เปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปแสดงความเห็นอย่างเสรี อย่าไปดูโพล ดูความจริง ประกาศเลยว่าเปิดโอกาสให้สื่อมวลชนและนักวิชาการวิพากษ์วิจารณ์การเมืองจึงจะเริ่มปรองดองได้อย่างเสรี จึงจะจับเหตุได้

การปรองดองที่เขาทำอยู่ ต้องปล่อยไปเพราะเขามีอำนาจ ประเทศไทยไม่มีอะไรขัดแย้งถึงขนาดต้องมีกรรมการระดับชาติมาช่วยปรองดอง ไม่เท่ากับประกาศ 66/23 กับพรรคคอมมิวนิสต์เมื่อก่อน ทำไมต้องตั้งกรรมการไปดู 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ไปดูตรงนั้นดีกว่า

เรื่องปรองดองเป็นความขัดแย้งแบบนามธรรม ทะเลาะเพราะเชื่อคนละฝ่าย แต่จริงๆ แล้วคนกี่เปอร์เซ็นต์ที่ทะเลาะกัน เขาคงทำเรื่องปรองดองไปตามที่คิด ตามที่มีคนเสนอ แต่ผมไม่เชื่อว่าจริงๆ แล้วมันเกิดข้อขัดแย้ง อธิบายมาหน่อยว่าเหตุคืออะไร

ส่วนตัวผมคิดว่าประเทศไทยไม่ได้มีข้อขัดแย้งถึงกับต้องตั้งกรรมการมาดูแลอย่างซีเรีย ตุรกี หรืออิรัก เราไม่ได้มีกองกำลังติดอาวุธมารบรากัน แต่เป็นเรื่องความคิด ก็ต้องใช้เหตุผลในระบอบประชาธิปไตย แต่ต้องรู้เหตุก่อน ถ้าไม่รู้เหตุจะไม่สามารถหาวิธีการมาดำเนินการได้

การที่ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกฯและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม มาดูแลเรื่องปรองดอง ผมไม่กล้าวิจารณ์ ผมเชื่อว่าถ้าเราเปิดโอกาสให้วิพากษ์วิจารณ์แบบประชาธิปไตย คนคนนี้จะโดนวิจารณ์มากที่สุด บางครั้งเรามองเป็นภาพเลื่อนลอยว่าคนนี้ดีจัง แต่จริงๆ แล้วเขาใช่ไหม

ตอนนี้โดนัลด์ ทรัมป์ เป็นประธานาธิบดี รอดูไปอีกหน่อย ภาพจะค่อยๆ ออกมาจากวิสัยทัศน์ ต้องดูภาพผู้นำอย่างฟิลิปปินส์เป็นอย่างไร หรือประเทศใกล้ๆ เรา ทำไมเขาโปร่งใสกว่าเรา ไม่ต้องวัดดัชนีหรอก พฤติกรรมเราแสดงให้เห็นว่าไม่ได้เอาจริงเอาจัง ปล่อยปละละเลย กลไกหรือวิธีการของเราบกพร่อง ทำให้ต่างประเทศไม่เชื่อ อันดับเราจะต่ำลงไปเรื่อยๆ แม้เราปลุกระดมตั้งกรรมการขึ้นมาก็ไม่มีประโยชน์ เพราะสิ่งที่เกิดขึ้นไม่ได้ถูกแก้ไข ลองแก้ไขเรื่องเก่าๆ จีที200 การสร้างโรงพัก กล้าทำไหมเกี่ยวพันกับคนในรัฐบาล เขาก็ไม่กล้า

การทำเรื่องปรองดอง จริงๆ แล้วอำนาจเบ็ดเสร็จอยู่ที่ คสช. นายกฯแอ๊กชั่นเพราะเป็นผู้นำประเทศ คสช.อยู่ข้างหลัง จริงๆ แล้ว ผบ.ทบ.สำคัญที่สุด สนับสนุนคนไหน คนนั้นก็ใช้อำนาจได้เต็มที่

เรื่องสำคัญคือภาพพจน์ ถ้าเป็น พล.อ.ประยุทธ์ อาจดีกว่าคนที่เป็นอยู่ปัจจุบัน เพราะมีอำนาจเบ็ดเสร็จ แต่ถามว่าเขากล้าเผชิญความจริงไหม

ฟังคนพูดแล้วคุมสติได้ไหม ปัญหาอยู่ที่ว่าถ้าคุณต้องปล่อยให้คนแสดงออกก่อนแล้วค่อยตั้งกรรมการจะดีกว่า เปิดเลยว่าในระยะ 6 เดือนคุณแสดงออกเลยว่า ใครมีความเห็นเรื่องนี้แสดงความเห็นได้เต็มที่ไม่มีการใช้มาตรา 44 ไม่มีการใช้อำนาจ คสช. ไม่มีการจับกุม แสดงความเห็นในมหาวิทยาลัยหรือพรรคการเมืองก็ได้ เสนอประเด็นมาว่าคืออะไรแล้วค่อยตั้งกรรมการ หาเหตุเสียก่อน ไม่อย่างนั้นทำไม่ได้ เหมือนตาบอดคลำช้าง เขาคิดว่ารู้ดีอยู่แล้ว แต่ความรู้เหล่านั้นจริงหรือไม่ หรือคนสนิทเล่าให้ฟัง เป็นเรื่องจริงไหม เพราะประเทศนี้ไม่ค่อยพูดความจริง

ถ้าเราเปิดอิสรเสรีเราอาจจะหาเหตุเจอ ไม่ต้องยุ่งเลย ให้เขาทำกัน 6 เดือนแล้วเสนอให้รัฐบาลทราบ จากนั้นรัฐบาลค่อยตั้งคณะกรรมการปรองดอง อาจโหวตมาจากสื่อหรือนักวิชาการ กล้าไหมล่ะ เพราะจะไม่เป็นแนวทางของเขา

18

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image