ปัญหาฝุ่นควันยิ่งรุนแรงกลายเป็นวิกฤต โดยเฉพาะที่ภาคเหนือ รศ.นพ.ฉันชาย สิทธิพันธุ์ อายุรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคปอด คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เตือนว่า สาเหตุของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ในภาคเหนือมาจากการเผาป่า ต่างจากฝุ่นละอองในกรุงเทพมหานครและหลายจังหวัด ที่เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ จากอุตสาหกรรม ปัจจุบันยังไม่มีการแยกว่า แต่ละสาเหตุของการเกิดฝุ่นมีผลต่อสุขภาพแตกต่างกันอย่างไร แต่จะเป็นข้อมูลรวม แต่ในทางวิทยาศาสตร์และทฤษฎีสาเหตุของการเกิดฝุ่นแตกต่างกัน ย่อมมีพิษต่อสุขภาพแตกต่างกัน ถ้าเป็นการเผาไหม้เชื้อเพลิงต่างๆ เช่น เบนซิน อาจจะมีความกังวลว่ามีโอกาสเกิดมะเร็งในอนาคตหรือไม่
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจากคณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ยังชี้ว่า การเผาไม้ เผาฟืน นอกจากฝุ่นละอองแล้วยังมีสารอื่นๆ เช่น คาร์บอนมอนอกไซด์ อาจทำให้ขาดออกซิเจน เกิดภาวะมึน งง เวียนศีรษะ ขึ้นกับว่าอยู่ใกล้หรือไกลพื้นที่นั้น ถ้าอยู่ไกลออกมาฝุ่นควันจะมีผลทำให้เกิดการระคายเคือง แสบตา ไอ มีเสมหะมาก คนไข้ที่เป็นโรคปอดอยู่แล้วจะมีอาการกำเริบ ที่ภาคเหนือในช่วงที่มีฝุ่นควันเกิดขึ้น จะพบคนไข้โรคหอบ ถุงลมโป่งพอง อาการกำเริบเฉียบพลันมากขึ้นชัดเจน คนไข้ที่ปอดไม่ดีมีโอกาสปอดเสื่อมลงและติดเชื้อได้ง่ายขึ้น ส่วนผลระยะยาวมีโอกาสจะเป็นมะเร็งหรือไม่นั้นก็ต้องเทียบเคียงอย่างอื่นด้วย
คำแนะนำของแพทย์ในกรณีภาคเหนือก็คือ ใช้หน้ากากอนามัย N95 ซึ่งค่าฝุ่นที่ภาคเหนือหลายจังหวัดสูงมาก ทุกคนที่ออกไปภายนอกบ้านก็ต้องใส่ทั้งหมด ต่อให้สภาพปอดจะดีแค่ไหนก็ตาม แต่ทางที่ดีควรเลี่ยงออกนอกบ้านดีกว่า โดยเฉพาะคนที่มีโรคประจำตัวและผู้สูงอายุ ทั้งหมดนี้นับเป็นภาวะที่น่าห่วง ผู้เกี่ยวข้องจะต้องเร่งแก้ไข ในแง่ของต้นเหตุต้องเฝ้าระวังและยุติการเผาป่าที่เป็นสาเหตุสำคัญให้ได้ ซึ่งที่ผ่านมามีการพูดคุยกับประเทศเพื่อนบ้าน และจับกุมดำเนินคดีไปบ้างแต่อาจยังไม่ครอบคลุม ส่วนการแก้ไขที่ปลายเหตุ ได้แก่ การใช้อุปกรณ์ต่างๆ บรรเทาแก้ไขอากาศเป็นพิษและเต็มไปด้วยฝุ่นควัน และในห้วงที่ยังแก้ที่ต้นเหตุไม่ได้ จะต้องดูแลประชาชนมิให้หายใจเอาควันเข้าไปมากเกินไป เพื่อลดความเสี่ยงจากโรคภัยต่างๆ ข้างต้น
