หมายเหตุ – แถลงการณ์ประธานการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 34 กรุงเทพฯ 23 มิถุนายน 2562 ร่วมมือ ร่วมใจ ก้าวไกล ยั่งยืน
⦁ประเด็นหลัก
ได้มีการรับรองวิสัยทัศน์ผู้นำอาเซียนว่าด้วยความเป็นหุ้นส่วนเพื่อความยั่งยืน ซึ่งมีวัตถุประสงค์ที่จะสร้างความยั่งยืนในทุกมิติ โดยร่วมมือกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งภายในอาเซียนและประชาคมโลกเพื่อบรรลุสันติภาพ เสถียรภาพและความเจริญรุ่งเรืองในภูมิภาค เพื่อประโยชน์ของประชาชนอาเซียน
ความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
เรารับทราบความคืบหน้าในการส่งเสริมความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยเฉพาะด้านการสนับสนุนความเกื้อกูลระหว่างวิสัยทัศน์อาเซียน ค.ศ.2025 และวาระการพัฒนาที่ยั่งยืน 2030 ของสหประชาชาติ (ข้อริเริ่มความเกื้อกูลฯ) รวมทั้งผ่านการพัฒนาแผนงานความเกื้อกูลและโครงการอื่นที่เหมาะสมต่อการสร้างประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรมต่อประชาชนในภูมิภาค
-ประชาคมอาเซียนด้านการเมืองและความมั่นคง
เราเน้นย้ำความสำคัญของสนธิสัญญาไมตรีและความร่วมมือแห่งภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (แท็ค) ที่เป็นแนวทางปฏิบัติหลักในการดำเนินความสัมพันธ์ระหว่างรัฐในภูมิภาค และเน้นย้ำถึงความสัมพันธ์ที่กว้างขึ้นในภูมิภาค เรายินดีที่มีความสนใจอย่างต่อเนื่องจากประเทศภายนอกภูมิภาคในการเข้าร่วมพิธีสารของแท็ค แสดงเจตจำนงทางการเมืองและการทำตามความตั้งมั่นที่มีต่อหลักการขั้นพื้นฐานของอาเซียนในการส่งเสริมสันติภาพ มิตรภาพ และความร่วมมือที่เป็นประโยชน์แก่ทุกฝ่าย
เราเห็นพ้องต่อการยกระดับความร่วมมือในด้านการบริหารจัดการชายแดนดังปรากฏในวิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียน ค.ศ.2025 และให้สอดคล้องกับกฎหมายและนโยบายภายใต้ของแต่ละประเทศ เพื่อปกป้องประชาคมอาเซียนที่มีความเชื่อมโยงและบูรณาการมากขึ้น
เราเห็นพ้องที่จะเสริมสร้างความร่วมมือด้านความมั่นคงทางไซเบอร์และการสร้างพื้นที่ไซเบอร์เพื่อความปลอดภัย มั่นคง เข้าถึงได้ และยืดหยุ่น ที่สนับสนุนเศรษฐกิจดิจิทัลของภูมิภาคอาเซียน
เราชื่นชมความคืบหน้าที่มีนัยสำคัญและยืนยันเจตนารมณ์ในการต่อต้านอาชญากรรมข้ามชาติ โดยเฉพาะในด้านการค้ามนุษย์และการก่อการร้าย ผ่านการเสริมสร้างความร่วมมือในส่วนที่คาบเกี่ยวระหว่างสาขาและอย่างสมบูรณ์แบบ และการพัฒนาแผนปฏิบัติของอาเซียนว่าด้วยการค้ามนุษย์ ค.ศ.2017-2020 อย่างสมบูรณ์แบบ และการพัฒนาแผนปฏิบัติการอาเซียนว่าด้วยการป้องกันและต่อต้านแนวคิดหัวรุนแรงและความรุนแรงแบบสุดโต่ง ค.ศ.2018-2025 เรายืนยันเจตนารมณ์ของเราที่จะสร้างภูมิภาคที่ปราศจากยาเสพติดและสานต่อแนวทางที่ไม่ยอมรับการค้ายาเสพติดผิดกฎหมายในทุกรูปแบบอย่างสิ้นเชิง
เรายืนยันความมุ่งมั่นที่จะส่งเสริมความอดกลั้น การยึดทางสายกลาง และความเคาพต่อความแตกต่าง ซึ่งเป็นหลักการพื้นฐานของอาเซียน และในบริบทนี้ ได้เน้นย้ำความสำคัญของการรับมือกับภัยคุกคามของลัทธิก่อการร้าย
เรายินดีที่ได้รับทราบว่า การพิจารณาคำขอเป็นสมาชิกอาเซียนของติมอร์-เลสเต มีความคืบหน้า โดยประชาคมทั้งสามเสาอยู่ระหว่างการเตรียมการ ให้คณะค้นหาข้อเท็จจริงเยือนติมอร์-เลสเต และมุ่งหวังที่จะรับทราบผลการเยือนของคณะดังกล่าว เราเน้นย้ำถึงความพร้อมของพวกเราในการสนับสนุนติมอร์-เลสเต โดยเฉพาะการให้ความช่วยเหลือด้านการพัฒนาขีดความสามารถ
-ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ระบบศุลกากรอิเล็กทรอนิกส์ของอาเซียน (อาเซียนซิงเกิลวินโดว์)
อาเซียนได้เน้นย้ำถึงพันธกรณีที่จะมีการรวมตัวทางเศรษฐกิจ และแสดงความยินดีที่บรูไนได้เข้าร่วมกับ 5 ชาติสมาชิก ประกอบด้วย อินโดนีเซีย มาเลเซีย สิงคโปร์ ไทย และเวียดนาม ในระบบอาเซียนซิงเกิลวินโดว์ เรายังตั้งตารอให้ชาติสมาชิกอาเซียนที่เหลือมาร่วมมือกันกับการดำเนินการดังกล่าวภายในปีนี้ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายของการใช้ระบบร่วมกันในภูมิภาค
อาร์เซ็ป
ผู้นำอาเซียนได้ตระหนักว่าขณะนี้เศรษฐกิจโลกอยู่ท่ามกลางทางแยกที่สำคัญภายใต้การเพิ่มขึ้นของความไม่แน่นอนและความท้าทายต่างๆ ภายใต้สถานการณ์เช่นนี้ผู้นำอาเซียนได้เน้นย้ำอย่างจริงจังถึงพันธกรณีที่จะให้มีการสรุปการเจรจาอาร์เซ็ปภายในปี 2562 (อ่านต่อข่าว น.1)
เราแสดงความชื่นชมต่อความก้าวหน้าของการดำเนินการแผนหลักในการเชื่อมโยงอาเซียน (เอ็มแพค) 2025 ให้กับประชาคมอาเซียนที่ไร้รอยต่อและมีการแข่งขัน และเราแสดงความชื่นชมในโครงการเพื่อแก้ไขปัญหาความต้องการโครงสร้างพื้นฐานเพื่อความยั่งยืนในภูมิภาคที่เตรียมจะเปิดตัวในการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 35 รวมไปถึงการพัฒนาฐานข้อมูลอาเซียนว่าด้วยเส้นทางการค้า และกรอบการทำงานเพื่อประสิทธิภาพของห่วงโซ่อุปทานในภูมิภาค และเน้นย้ำให้เห็นถึงความสำคัญในการสนับสนุนการเชื่อมโยงระหว่างอาเซียนและความร่วมมือระดับอนุภูมิภาคต่างๆ
เราสนับสนุนความร่วมมือเพื่อการพัฒนาอาเซียนไปสู่การเป็นจุดหมายปลายทางการท่องเที่ยวที่เป็นหนึ่งเดียว ซึ่งจะส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวที่มีความรับผิดชอบ ยั่งยืน ครอบคลุมและสมดุล เพื่อความเป็นอยู่ที่ดีของชาวอาเซียน และยังสนับสนุนให้เกิดเสรีภาพในการให้บริการทางการบินภายใต้ตลาดการบินหนึ่งเดียวของอาเซียน รวมถึงความพยายามในการปรับปรุงการปฏิบัติการการจราจรทางอากาศผ่านการก่อตั้งโครงการน่านฟ้าอาเซียนไร้รอยต่อ
เราเน้นย้ำความจำเป็นที่จะให้มีการดำเนินงานแบบองค์รวมเพื่อนำไปสู่การเตรียมความพร้อมของอาเซียนในการรับมือกับความท้าทายของการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 เรารับทราบถึงการพัฒนากรอบแผนปฏิบัติการรวมตัวทางดิจิทัลอาเซียน แผนการดำเนินงานนวัตกรรมอาเซียน ค.ศ.2019-2050 ปฏิญญาอาเซียนว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมของอาเซียน ไปสู่อุตสาหกรรม 4.0 แนวทางปฏิบัติว่าด้วยการพัฒนาแรงงานฝีมือ การบริการแบบมืออาชีพเพื่อตอบสนองการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 และข้อริเริ่มที่เกี่ยวกับการเข้าสู่เศรษฐกิจดิจิทัลของวิสาหกิจขนาดย่อมอาเซียน
เรายินดีต่อการจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเครือข่ายเมืองอัจฉริยะอาเซียนเพื่อหารือเอกสารขอบเขตอำนาจหน้าที่และกรอบการติดตามและประเมินผลของเครือข่ายเมืองอัจฉริยะอาเซียน เช่นเดียวกับหลักเกณฑ์ในการเพิ่มเมืองสมาชิกในเครือข่ายในวันที่ 6-7 มิถุนายน 2562 ที่กรุงเทพฯ เราส่งเสริมให้เมืองเอเอสซีเอ็นนำร่องดำเนินการให้มีแผนการปฏิบัติงานต่อไป
เราแสดงความชื่นชมที่ได้จัดการประชุมอาเซียนว่าด้วยการต่อต้านการทำประมงผิดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไร้การควบคุมร่วมกับสหภาพยุโรป เมื่อวันที่ 4-5 เมษายน 2562 ที่กรุงเทพฯ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความเชี่ยวชาญ ที่เกี่ยวข้องกับนโยบาย มาตรการ และแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ รวมทั้งเสริมสร้างความร่วมมือในการต่อต้านการทำประมงผิดกฎหมายระหว่างหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย หน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ และภาคส่วนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องในอาเซียน รวมทั้งการพัฒนาเครือข่ายอาเซียนไอยูยู ที่ดำเนินการอยู่ภายใต้กลไกของอาเซียน และสนับสนุนการนำไปปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพของกฎหมายและตราสารระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องเช่นเดียวกับการขับเคลื่อนการบริหารจัดการและความร่วมมือด้านการประมงที่ยั่งยืน
เราแสดงความชื่นชมความริเริ่มของที่ประชุมพิเศษรัฐมนตรีอาเซียนว่าด้วยการค้าสัตว์ป่าผิดกฎหมาย ที่มีเป้าหมายเพื่อปรับปรุงความพยายามในภูมิภาคในการลดความต้องการซื้อสินค้าสัตวป่าผิดกฎหมายลง เพิ่มความเข้มงวดในการบังคับใช้กฎหมาย และสนับสนุนประเทศสมาชิกอาเซียนในการสอดส่องดูแลการค้าสัตว์ป่าผิดกฎหมายในโลกออนไลน์
-ประชาคมสังคมและวัฒนธรรม
เจ้าภาพบอลโลก
ผู้นำอาเซียนยินดีต่อความปรารถนาร่วมกันของอาเซียนที่จะพัฒนาความพยายามร่วมกันในการเสนอตัวเป็นเจ้าภาพการแข่งขันฟุตบอลโลก และให้การสนับสนุนความพยายามของสมาคมฟุตบอลของชาติสมาชิกอาเซียนรวมถึงสมาพันธ์ฟุตบอลอาเซียนเพื่อทำให้เป้าหมายดังกล่าวบรรลุผลสำเร็จ
⦁ประเด็นรัฐยะไข่
ผู้นำอาเซียนได้ย้ำถึงการให้ความสนับสนุนของอาเซียนต่อเมียนมาในการให้ความช่วยเหลือทางด้านมนุษยธรรม และอำนวยความสะดวกในกระบวนการส่งกลับต่อสถานการณ์ในรัฐยะไข่ ควบคู่กับการส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืน (อ่านต่อหน้าต่างประเทศ น.23)
พัฒนาการในประเด็นภูมิภาคและระหว่างประเทศ
⦁ประเด็นทะเลจีนใต้
ผู้นำอาเซียนเห็นว่าการเจรจาเพื่อจัดทำร่างแรกของเอกสารฉบับเดียวสำหรับการเจรจาจัดทำประมวลการปฏิบัติในทะเลจีนใต้ที่อาเซียนและจีนกำลังอยู่ระหว่างการเจรจาจัดทำขึ้นร่วมกันควรจะได้ข้อยุติภายในปีนี้ และยังเน้นย้ำถึงความจำเป็นที่จะต้องธำรงไว้ซึ่งบรรยากาศที่เอื้อต่อการเจรจาเพื่อจัดทำแนวปฏิบัติในทะเลจีนใต้ (ซีโอซี) และยังยินดีให้มีการกำหนดมาตรการที่จะช่วยลดความตึงเครียดและความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุรวมถึงความเข้าใจผิดใดๆ ขึ้นได้ โดยเน้นย้ำถึงความสำคัญที่จะต้องมีการกำหนดมาตรการที่ช่วยเสริมสร้างความไว้วางใจระหว่างกัน
สถานการณ์บนคาบสมุทรเกาหลี
เราเน้นย้ำความสำคัญของการเจรจาเพื่อสันติภาพโดยทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เพื่อทำให้เกิดสันติภาพและความมั่นคงจากการปลดอาวุธนิวเคลียร์บนคาบสมุทรเกาหลี และยินดีกับความคิดริเริ่มและความพยายามของเกาหลีใต้ สหรัฐอเมริกา รวมถึงจีนในการส่งเสริมการพูดคุยกับเกาหลีเหนือ โดยขอเรียกร้องให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเดินหน้าทำงานต่อไปเพื่อให้สันติภาพและความมั่นคงจากการปลดอาวุธนิวเคลียร์บนคาบสมุทรเกาหลีเกิดขึ้นได้จริง พร้อมเน้นย้ำถึงความสำคัญของการประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมืองและความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก (เออาร์เอฟ) ที่สามารถใช้เป็นเวทีในการเสริมสร้างบรรยากาศที่เอื้ออำนวยต่อการเจรจาอย่างสันติของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
แนวคิดอินโด-แปซิฟิก
ผู้นำอาเซียนยังได้ระบุถึงการรับรองเอกสารมุมมองของอาเซียนต่อแนวคิดอินโด-แปซิฟิก ซึ่งเห็นว่าจะเป็นการวางกรอบสำหรับการมีปฏิสัมพันธ์และความร่วมมือที่กว้างขวางขึ้นในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก โดยมีอาเซียนเป็นศูนย์กลาง ภายใต้การเปิดรับร่วมมือของทุกฝ่าย และอยู่ภายใต้กฎระเบียบและกฎหมายระหว่างประเทศ ซึ่งจะช่วยให้เกิดพันธกรณีในการร่วมมือกันทางเศรษฐกิจที่เพิ่มมากขึ้นในภูมิภาคต่อไป
