| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
เมืองนครปฐมโบราณ (บางทีเรียกเมืองนครชัยศรี) เอกสารจีนเรียก หลั่งเกียฉู่ หรือ หลั่งยะสิว
เมืองลพบุรี (คือ เมืองละโว้) เอกสารจีนเรียก โถโลโปตี นักปราชญ์เชื่อว่าตรงกับ ทวารวดี
คำอธิบายนี้มีแล้วนานมากเกือบ 50 ปี โดย มานิต วัลลิโภดม (อดีตนักปราชญ์สามัญชนทางโบราณคดีของกรมศิลปากร) เขียนไว้ในบทความสำคัญมากเรื่อง “ทวารวดีอยู่ที่ไหน” พิมพ์ในนิตยสารศิลปากร ของกรมศิลปากร เมื่อ พ.ศ. 2515
ผมเคยคัดลอกบทความเรื่องนี้ลงพิมพ์ซ้ำใน ศิลปวัฒนธรรม (ปีที่ 9 ฉบับที่ 1) ฉบับเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2530 ต่อมาสรุปสาระสำคัญไว้ในหนังสือ พระปฐมเจดีย์ ไม่ใช่เจดีย์แห่งแรกฯ สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2545
กระทั่ง พ.ศ. 2554 พบ “หลั่งเกียฉู่” เป็นชื่อร้านขายอะไหล่รถยนต์ ริมถนนสายสมุทรสาคร-กระทุ่มแบน มีผู้รู้ภาษา-อักษรจีน แปลความหมายว่า “หลักแหล่งลูกหลานมังกร” ผมเคยเขียนถึงหลายครั้งในมติชนว่าแม่น้ำท่าจีนคดโค้งเหมือนนาคหรือมังกรนอนขด
หลังจากนั้นก็อ้างอิงบ่อยๆ เมื่อต้องเขียนเกี่ยวกับทวารวดี กระทั่งล่าสุดเมื่อไม่นานมานี้ ว่าทวารวดีไม่ใช่นครปฐมแห่งเดียว แต่เป็นชื่อศักดิ์สิทธิ์ใช้เรียกบ้านเมืองในพิธีกรรม พบทั่วไป เช่น ลพบุรี, ศรีเทพ, ลุ่มน้ำมูล ฯลฯ จนถึงกัมพูชา
นอกจากภาษาพูด-เขียนแบบไทยๆ แล้ว ผมไม่รู้ภาษาอะไรอีกเลย เป็นหลักฐานชัดเจนว่าเรื่องทวารวดีที่เขียนมาทั้งหมด ผมไม่เคยรู้ด้วยตนเอง แต่ได้จากนักปราชญ์นักวิชาการหลายท่านทั้งนั้น จึงได้แต่รอวิทยาทานเพิ่มอีกจากผู้รู้จีน
เอกสารจีน
เอกสารจีนเป็นหลักฐานตั้งต้นของการสืบค้นเรื่องทวารวดี แต่นักโบราณคดีของหน่วยงานทางการไทยกลุ่มศึกษาค้นคว้าวิจัยทวารวดีจากเอกสารฝรั่งเศสเป็นหลัก และจากภาษาอังกฤษโดยทั่วไป แต่ไม่ใส่ใจจริงจังจากเอกสารจีนโดยตรง (อาจเป็นเพราะอ่านอักษรจีนด้วยตนเองไม่ได้ แต่ก็ไม่ให้ความสำคัญต่อการอ่านเอกสารจีนของผู้รู้อื่นๆ)
คุณปัญชลิต โชติกเสถียร (จากสุพรรณบุรี) เล่าว่าใช้เวลาทบทวนเอกสารจีนพบชื่อเมืองสำเนียงจีนว่าเล่งเกียฉู่อยู่ในทิศทางที่เป็นนครปฐมหรือนครชัยศรี ส่วนโถโลโปตีอยู่ในทิศทางที่เป็นลพบุรีกับศรีเทพ ผมอ่านอย่างไม่มั่นใจว่าตัวเองจะเข้าใจทะลุปรุโปร่ง จึงจะขอปรับมาลงพิมพ์แบ่งปันสู่สาธารณะเพื่อแลกเปลี่ยนกันต่อๆ ไปอีก ดังนี้
