สุจิตต์ วงษ์เทศ : ‘ส่องผี’ ย้อนยุคบ้านเมืองดี เพราะสิ้นหวังอนาคต

คนตายแล้วเป็นผี แต่ขวัญไม่ตายและไม่เกิด จึงเรียก "ผีขวัญ" โดยมีชีวิตในโลกหลังความตายด้วยกิจกรรมต่างๆ เหมือนเมื่อยังไม่ตาย แต่เป็นอีกมิติหนึ่ง เช่น ล่าสัตว์ด้วยหน้าไม้ใช้ยิงลูกดอกอาบยาพิษ และมีหมาล่าเนื้ออยู่ด้วย เป็นสัตว์นำทางผีขวัญของคนตายไปสู่ดินแดนของบรรพชน ซึ่งอยู่อีกฟากหนึ่งไกลโพ้นของห้วงน้ำ รูปหมาเหมือนจริง แต่รูปคนไม่เหมือนจริง เพราะต้องการแสดงลักษณะผีขวัญบรรพชนตามความเชื่อราว 2,500 ปีมาแล้ว (ลายเส้นของกรมศิลปากร คัดลอกภาพเขียนสีที่เขาจันทน์งาม อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา)

สังคมไทยถูกทำให้งมงายแล้วฟูมฟายเรื่องราวย้อนยุค “ครั้งบ้านเมืองยังดี” ผนวกกับสิ้นหวังอนาคต ดังนั้นเมื่อถูกกระตุ้นด้วยการตลาดสร้างแบรนด์จากบุคคลสำคัญในอดีต สามารถติดต่อสื่อสารได้กับ “วิญญาณ” ของอดีต ก็ยิ่งกระทบใจคนทั่วไปเลยสร้างแรงจูงใจให้คนติดตามจำนวนมาก

น่าสงสัย “วิญญาณ” ของอดีตจะรอการติดต่อจนปัจจุบันอย่างไร? เพราะเป็นความเชื่อทางศาสนาพุทธในกฎ “เวียนว่ายตายเกิด” ว่าคนมีวิญญาณดวงเดียว เมื่อตายแล้วไปเกิดทันที ผู้รู้ทางศาสนาพุทธบางคนอธิบายว่าตายปุ๊บเกิดปั๊บ (แต่ผู้รู้บ้างไม่รู้บ้างอาจอธิบายต่างจากนี้มีอีกนับไม่ถ้วน เพื่อบอกว่าวิญญาณบางดวงยังไม่ผุดไม่เกิด)

ที่เชื่อกันว่าคนตายแล้วเหลือ “วิญญาณ” ล่องลอยอยู่ไม่รู้จักไปผุดไปเกิด แล้วคนปัจจุบันบางคนติดต่อสื่อสารได้กับ “วิญญาณ” นั้นๆ น่าสงสัยจะไม่ใช่ “วิญญาณ” แต่เป็น “ขวัญ” ที่สับสนปะปนกันจนทุกวันนี้แยกไม่ออกบอกไม่ถูกว่าอะไรเป็นไร

ขวัญเอ๋ยขวัญมา

ขวัญไม่ใช่วิญญาณ ต่างกันมาก แทนกันมิได้ แต่ถูกทำให้ปนกันจนแยกไม่ออกกลายเป็น “คนละเรื่องเดียวกัน”

Advertisement

ขวัญเป็นความเชื่อในศาสนาผี หมายถึงส่วนที่ไม่มีรูปร่าง จับต้องไม่ได้ มองไม่เห็น แต่เคลื่อนไหวได้ ลักษณะเป็นหน่วย มีหลายหน่วย แต่ละหน่วยสิงสู่อยู่กระจายตามส่วนต่างๆ (คือมิ่ง) ของคน, สัตว์, พืช, สิ่งของ, สถานที่

เมื่อคนตาย ขวัญไม่ตาย และไม่เกิด (ศาสนาผีไม่เชื่อเวียนว่ายตายเกิดเหมือนศาสนาพุทธ) แต่เป็นผี (หรือผีขวัญ) ดำเนินวิถีตามปกติเหมือน (มีชีวิต) ยังไม่ตาย เพียงอยู่ต่างมิติ ซึ่งจับต้องไม่ได้ มองไม่เห็น แต่สื่อสารผ่านพิธีเข้าทรง พบในตำนานกำเนิดมนุษย์ (อยู่ในพงศาวดารล้านช้าง) ว่า “ผีแลคนเทียวไปมาหากันบ่ขาด” (เป็นต้นตอของลัทธิเทวราชและพิธีครอบนาฏศิลป์กับดนตรีไทยเดิม)

ผี เป็นคำพื้นเมืองในตระกูลไท-ไต (ไม่ใช่ภาษาบาลี-สันสกฤต ของพุทธหรือพราหมณ์ในอินเดีย) มี 2 ความหมาย ได้แก่ (1.) คนตายไปแล้ว เรียกผี ส่วนขวัญของคนตายแล้วเรียกผีขวัญ และ (2.) อำนาจเหนือธรรมชาติ เช่น ผีฟ้า เป็นต้น

Advertisement

หลายคนบอกว่ารายการเกี่ยวกับ “ส่องผี” บิดเบือนประวัติศาสตร์ (หมายถึงไม่ตรงกับตำราประวัติศาสตร์ของทางการที่ใช้ในการเรียนการสอน และในการปลุกระดมใส่ร้ายทางการเมือง) ชวนให้มีคำถามว่า ประวัติศาสตร์ของทางการไม่บิดเบือนจริงหรือ? เช่น กรุงสุโขทัยราชธานีแห่งแรกของไทยแผ่อำนาจลงทางใต้ถึงมลายูปัตตานี มีหลักฐานอยู่ไหน? ขอดูนานแล้วไม่เคยแสดงหลักฐานวิชาการ แต่ใช้งานบิดเบือนไม่หยุดยิ่งกว่า “ส่องผี”

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image