| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | ธีรภัทร เจริญสุข |
| เผยแพร่ |
ใครที่ข้ามฝั่งไปยังสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว คงจะคุ้นหูคุ้นตากับโต๊ะพับเหล็กที่ตั้งเรียงรายอยู่ริมถนน ซึ่งสร้างความสงสัยให้คนที่ผ่านไปมาว่า สาวๆ ที่นั่งหลังโต๊ะนั้นทำอะไรอยู่ คำตอบก็คือขายหวยรัฐแบบเลข 3 ตัว 4 ตัว ซึ่งรัฐบาลโดยกระทรวงการเงินให้สัมปทานบริษัทออกหวยเป็นประจำ สัปดาห์ละ 2 หน รวมถึงมีการพนันถูกกฎหมายประเภทอื่นดาษดื่นทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นหวยขูด หวยทายผลเตะบาน (หรือโต๊ะบอลถูกกฎหมาย) หรือแม้แต่หวย SMS ที่จ่ายเงินผ่านระบบเติมเงินโทรศัพท์
เงินจากหวยเป็นแหล่งรายได้สำคัญหนึ่งของรัฐบาลลาว ประมาณการว่าในแต่ละปี รัฐบาลลาวรับรู้รายได้จากบริษัทที่ให้สัมปทานหวยประเภทต่างๆ มากกว่าสองแสนหกหมื่นล้านกีบ (ราว 1,100 ล้านบาท) โดยชนิดของหวยที่นิยมที่สุดคือหวยประเภทเลข 3 ตัว 4 ตัวที่เปิดโต๊ะรับแทงทั่วไปตามถนน มีการเก็บข้อมูลด้วยระบบออนไลน์ ออกสลิปหวยพร้อมตรวจและขึ้นเงินได้ทันทีเมื่อหวยออก ผ่านแอพพลิเคชั่นทั้งใน iOS และ Android
นอกจากนี้ หวยชนิดที่ระบาดอย่างรวดเร็วคือหวยขูดที่ซื้อแล้วขูดรู้ผลทันที มีขายตามสถานีรถโดยสารและแผงต่างๆ ซึ่งผู้ขายได้นำออกตระเวนขายตามแหล่งชุมชน เข้าไปถึงหน่วยงานรัฐและโรงเรียน อีกทั้งยังมีหวยเถื่อนที่ให้การออกสลากกินแบ่งรัฐบาลไทยขายกันโดยนายทุนเจ้ามือหวยจากฝั่งไทยด้วย
เสียงบ่นจากประชาชนว่าการขายหวยมากมายขนาดนี้ทำให้คนไม่เป็นอันทำการทำงาน เฝ้ารอแต่การออกเลขหวย หรือทำให้เด็กนักเรียน ครู พนักงานรัฐการ ซื้อหวย หาเลขเด็ดกันแทบทุกวันจนคนซื้อต้องร้องว่าฝันไม่ทันเอาเลยทีเดียว หลายครั้งทำให้งานการหรือการเรียนเสียหาย
รัฐบาลลาวจึงออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 17 สิงหา 2017 แจ้งลดการขายหวยแบบ 3 ตัว 4 ตัว จากสัปดาห์ละ 2 วันเหลือเพียงวันเดียว และระงับการขายหวยประเภทอื่นทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นหวยทายผลฟุตบอล หวยSMS และให้ยุติการพิมพ์หวยขูดทันที รวมถึงให้เร่งกวดขันปราบปรามการขายหวยเถื่อนต่างๆ
คำสั่งนายกฯ ดังกล่าว แม้จะออกมาด้วยเจตนาดี และหวังผลดีให้เกิดขึ้นกับสังคมลาว แต่การบังคับใช้จริงรวมถึงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นหลังการบังคับใช้ยังเป็นที่น่าสงสัยว่าจะทำได้จริงแค่ไหน และจะส่งผลในด้านใดบ้าง
ผลลำดับแรกคือ รัฐบาลลาวจะขาดเงินรายได้จากสัมปทานหวยในทันทีจำนวนมาก ซึ่งในภาวะที่งบประมาณและสภาพคล่องของรัฐบาลลาวค่อนข้างต่ำ การขาดแคลนแหล่งรายได้ที่แน่นอนจะส่งผลต่อสภาพเงินคงคลังที่จะหมุนเวียนใช้จ่ายในงบประมาณของรัฐ และอาจกระทบต่อหนี้สาธารณะหากรัฐบาลต้องกู้เงินจากต่างชาติไม่ว่าจะเป็นการกู้เงินทางตรงหรือกู้ในตลาดพันธบัตร
ผลลำดับต่อมา คือสภาพการว่างงานอย่างฉับพลันของพนักงานลูกจ้างที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจหวย ไม่ว่าจะเป็นสาวๆ ที่มานั่งตามโต๊ะขายหวยริมถนน หรือคนที่เฝ้าออฟฟิศโต๊ะบอลถูกกฎหมาย ที่จำเป็นจะต้องหางานอื่นโดยทันที รวมถึงพื้นที่เช่าที่ร้านหวยต่างๆ เช่าใช้เปิดอยู่ต้องขาดรายได้จากค่าเช่าเป็นทอดๆ
อย่างไรก็ตามหากรัฐบาลลาวสามารถบริหารจัดการผลกระทบทั้งสองได้อย่างเป็นระบบ รวมถึงจัดการปราบปรามหวยเถื่อนหวยใต้ดินได้ดี การลดการขายหวยและการพนันลงจะช่วยให้สังคมมีผลิตภาพมากขึ้นกว่าเดิม ลดความงมงายหาเลขแทงหวย และสร้างสังคมที่ปลอดภัยมากขึ้น
แต่การลดและห้ามขายหวยต่างๆ อาจจะไม่เกิดผลดีเลย หากภาครัฐคิดไม่รอบคอบ ไม่สามารถปราบหวยเถื่อนได้จริง และที่สำคัญ ไม่สามารถสร้างความหวังในการทำมาหากินของประชาชนให้มีอยู่มีกินได้ดีกว่ารอความหวังจากการซื้อหวย
