| ที่มา | คอลัมน์ประสานักดูนก |
|---|---|
| ผู้เขียน | นสพ.ไชยยันต์ เกษรดอกบัว |
| เผยแพร่ |
วันที่ 13 สิงหาคม เป็นวันที่ 3 ของทริปดูนกชวาครั้งนี้ หลังจากได้เห็นนกเปล้าหัวสีชมพู นกเฉพาะถิ่นของแดนอิเหนาแล้ว เราแวะทานอาหารกลางวันที่ร้านอาหารเห็ดในเมืองยอคยาการ์ตา ทุกเมนูไม่ว่าต้มยำ ต้มจืด สะเต๊ะ เป็นอาทิ ล้วนใส่เห็ดแทนเนื้อสัตว์ทุกจาน นัยว่าเป็นร้านลือชื่อที่นิยมในหมู่ชาวชวา ที่พากันมาชิมอย่างอุ่นหนาฝาคั่งจริงๆ
บ่ายวันนั้น จึงถึงเวลามุ่งหน้าไปชายทะเลฝั่งทิศใต้ของเกาะชวา ไปชมเป้าหมายหลักของทริปนี้ นกร่อนทะเลหางขาว White-tailed tropicbird ซึ่งจะบินจากทะเลเปิดในมหาสมุทรอินเดีย เข้ามาทำรังบนหน้าผางูงับ (Ngu-ngap Cliff) ซึ่งเป็นหน้าผาหินขนาดใหญ่สูงจากผิวน้ำทะเลมากกว่า 100 เมตร ทอดยาวไปตามแนวชายฝั่งนับสิบกิโลเมตร บนหน้าผาแนวตั้งจะมีซอกหินแตกออกเป็นร่อง บางแห่งมีแอ่งพอให้นกขนาดอีกามุดเข้าไปนอนได้ จึงกลายเป็นสัปปายะ แหล่งทำรังวางไข่ของนกร่อนทะเล
ในด้านอนุกรมวิธาน นกร่อนทะเลจัดอยู่ในวงศ์ Phaethon มีสมาชิกเพียง 3 ชนิดเท่านั้น ได้แก่ นกร่อนทะเลหางขาว นกร่อนทะเลปากแดง และนกร่อนทะเลหางแดง ทุกชนิดมีชุดขนขาวดำ หางยาวพลิ้ว ต่างกันที่สีของจะงอยปากและขนหางยาวสลวย เรียกว่า tail streamer นกร่อนทะเลหางขาวเป็นสมาชิกขนาดเล็กที่สุดในพี่น้องร่วมวงศ์ ลำตัวยาว 38-41 ซม. ขนหางยาวพอๆ กับลำตัวถึง 40 ซม. ชื่อวิทยาศาสตร์ Phaethon lepturus ตั้งตามหลักบุคลานามและรูปพรรณนาม เพราะชื่อสกุล Phaethon นั้นนักปักษีวิทยาหยิบยืมมาจากเทพปกรณัมกรีก เป็นนามของบุตรแห่งพระอาทิตย์ สื่อถึงพฤติกรรมของนกที่บินฉวัดเฉวียนไปมาท่ามกลางแสงตะวัน ส่วนชื่อชนิด lepturus แปลว่า หางเรียวเล็ก สอดคล้องกับลักษณะเด่นของขนหางยาวของนก น่าแปลก ไม่ว่านกชนิดไหนก็ตามที่มีสีขาวดำและหางยาว แม้สีสันจะไม่หลากสีฉูดฉาดกระแทกตากระแทกใจเหมือนนกป่า กลับมีเสน่ห์ชวนมอง เพราะความสง่างามยามบินร่อน ลองนึกถึง นกแซวสวรรค์ ชุดขนสีขาว หรือเหยี่ยวด่างดำขาวเพศผู้ จะเห็นภาพว่าทำไมจึงเป็นเช่นกัน และนกร่อนทะเลหางขาวก็เข้าข่ายความงามมีปีกในกลุ่มนี้เหมือนกัน
เราใช้เวลาหลายชั่วโมงจากเมืองยอคยาการ์ตา ขับรถลงใต้ ระหว่างทางเปลี่ยนสภาพภูมิประเทศเป็นเนินเขาเตี้ยๆ มีหย่อมป่าปลูกของต้นสักตลอดสองข้างทาง สลับเขาหินปูน เมื่อเข้าใกล้หน้าผางูงับ ลมชื้นๆ ก็รู้สึกได้พร้อมเสียงคลื่นกระทบโขดหิน เมื่อเดินไปยืนบนหน้าผา ยังไร้แววของนกตัวขาวๆ หางยาว มีเต่าทะเล 2 ตัวลอยขึ้นมาบนผิวน้ำ จนกระทั่งไกด์ตะโกนเรียกว่า Tropicbird! เมื่อหันไปตามทิศที่ไกด์ชี้นิ้ว จุดเล็กๆ สีขาว ต้องใช้กล้องสองตา กำลังขยาย 8 เท่าส่องไป ถึงจะเห็นรูปลักษณ์เป็นนกสีขาว ปลายปีกแหลม หางยาวพลิ้ว
แม้จะดีใจที่ได้เห็นนกใหม่ในวงศ์ใหม่สำหรับ world list แล้ว แต่วาบคิดต่อมาคือ จะถ่ายภาพเก็บไว้เป็นของฝากกลับบ้านได้ยังไงล่ะเนี่ย ไกลเกินเอื้อมขนาดนั้น!
