เล่าเรื่องพระลักษณ์ละโลกกลับไปสู่สวรรค์มาแล้ว ก็คิดว่าจะจบเพียงเท่านั้น แต่เผอิญมีคนทักว่าเรื่องของพระลักษณ์มีน้อยเหลือเกิน ไม่กล่าวถึงครอบครัวว่ามีใครบ้าง ผู้เขียนก็เคยสงสัยใคร่รู้แต่ยังหาเรื่องพิสดารไม่ได้
เท่าที่ทราบก็กล่าวไว้เพียงเล็กน้อยว่า ชายาของพระลักษณ์ชื่อนาง อูรมิลา (urmila) เป็นน้องนางสีดา มีโอรส 2 องค์ชื่อ องคต (ชื่อเดียวกับบุตรพาลี) และ จันทร-เกตุ พระลักษณ์เป็นโอรสท้าวทศรถที่เกิดจากนางสุมิตรา ทราบเพียงเท่านี้จึงรวมไว้พอให้หายสงสัย
การที่พระยมมาเตือนตามที่เล่ามาแล้ว และการจากไปของพระลักษณ์ ทำให้พระรามรู้สึกเหมือนเป็นคนที่เปล่าเปลี่ยวไร้จิตใจหาความสุขมิได้ ปรารถนาที่จะตาม
พระลักษณ์เพื่อไปอยู่ด้วยกันอีกครั้งหนึ่ง จึงปรารภว่าจะอภิเษกพระภรตให้เป็นกษัตริย์ครองกรุงอโยธยา ตามความปรารถนาของนางไกเกยี (Kaikeyi)
ตรงนี้ขอแทรกเรื่อง พระภรต (Bharata) สักเล็กน้อย จากการค้นคว้าของนักปราชญ์ลังกากล่าวว่า พระภรตเกิดวันที่ 11 มกราคม ก่อนคริสตศักราช 5114 ปี (พระรามเกิดวันที่ 10 มกราคม) ภายหลังพระรามเพียง 16 ชั่วโมง ได้แต่งงานกับนางมาณฑวี ซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องกับนางสีดา ความจริงพระภรตรักพระรามมากไม่ปรารถนาจะเป็นกษัตริย์ เมื่อพระรามต้องออกเดินดง พระภรตก็ตามไปอ้อนวอนถึงเขาจิตรกูฏ แต่พระรามก็ไม่ยอม พระภรตจำต้องกลับมาปกครองอโยธยาในนามของพระราม
กล่าวโดยสรุปพระภรตขอตามเสด็จพระรามไปสวรรค์ด้วย และทูลให้แบ่งพระนครออกเป็น 2 ภาค ให้ “พระกุศ” ครองแคว้นโกศลสร้างนครหลวงให้ชื่อว่า “กุศาวดี” ที่ริมเขาวินธัย อภิเษกให้ “พระลพ” ครองแคว้นอุตตรโกศลสร้างเมืองหลวงให้ชื่อว่า “ศราวัสตี” คือที่เรียกว่า “สาวัตถี” ส่วนผู้ที่ไม่ได้ตามเสด็จ (ตายตามพระราม) ก็มีพิเภษณ์ที่พระรามให้ครองกรุงลงกาต่อไป และประทานพรว่า “ตราบใดที่พระอาทิตย์ พระจันทร์และพื้นดิน ตลอดจนเรื่องรามายณะยังคงอยู่ตราบใด ก็ให้กรุงลงกาอยู่ตราบนั้น” ส่วนหนุมานก็ได้รับพรว่า “ให้มีชีวิตอยู่ชั่วกัลปาวสาน มีคนเล่าเรื่องรามายณะอยู่ตราบใด ก็ให้หนุมานมีความสุขอยู่ตราบนั้น”
เมื่อพระรามสั่งการดังกล่าวข้างต้นแล้ว ก็มีรับสั่งให้ตั้งขบวนพยุหยาตราเคลื่อนไปยังแม่น้ำสรยุ มีเหล่าวานรและประชาชนเป็นจำนวนมากตามไปอย่างล้นหลาม ขณะนั้นพระพรหมาได้เสด็จมารับพระราม พระรามเสด็จลงสู่แม่น้ำสรยุพร้อมด้วยพระภรตและพระศัตรุฆน์ (เป็นฝาแฝดกับพระลักษณ์ มีชายาชื่อศรุตะกิรตติ ซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้องกับนางสีดา) ทั้งสามองค์นี้ได้รวมเป็นพระวิษณุเป็นเจ้า ส่วนพวกวานรที่แบ่งภาคมาจากเทวดา ก็กลับคืนรูปรวมเป็นเทวดาองค์เดิมที่ให้กำเนิด
การเสด็จมาและเสด็จกลับของพระราม มีที่มาและที่ไปโดยสรุปตามที่กล่าวมา หวังว่าจะทำให้เรื่องสมบูรณ์ดีขึ้น
