ก่อนถึงวันพระราชทานเพลิง ลุงอาจินต์ ปัญจพรรค์
เมื่อวันเสาร์ที่ 9 มีนาคม 2562 ผ่านมา ผมมีโอกาสคุยกับ วีระยศ สำราญสุขทิวาเวทย์ ลูกศิษย์ก้นกุฏิ และหนึ่งในคณะทำงานที่อยู่เบื้องหลังการจัดทำหนังสือที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ “นายอาจินต์ ปัญจพรรค์” ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปี 2534 เมื่อตอนบ่ายของวันพฤหัสบดีผ่านมา
จึงทำให้ทราบว่า ป้าแน่งน้อย ปัญจพรรค์ ภรรยาของ “ลุงอาจินต์” ทุ่มเทกับการทำงานหนังสือที่ระลึกอย่างมาก เพราะไม่เพียงจะนั่งเป็นบรรณาธิการหนังสือเล่มนี้ด้วยตนเอง
หากยังติดต่อกับเหล่าบรรดานักเขียน นักวิชาการ และศิลปินอาวุโสอีกหลายท่านเพื่อให้มาช่วยเขียนคำไว้อาลัยแด่ “ลุงอาจินต์” เป็นครั้งสุดท้าย
สำคัญไปกว่านั้น “ป้าแน่งน้อย” ยังลงมือตรวจแก้ต้นฉบับด้วยตนเอง เพื่ออยากให้หนังสือที่ระลึกมีความสมบูรณ์มากที่สุด
ฉะนั้น จึงไม่แปลกที่หนังสือที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ “นายอาจินต์ ปัญจพรรค์” จึงมีเหล่าบรรดาผู้เขียนหนังสือเล่มนี้ทั้งหมด 208 คน
เป็น 208 คนที่ “ป้าแน่งน้อย” แบ่งกลุ่มผู้เขียนออกเป็น 3 กลุ่ม
กลุ่มที่หนึ่ง นอกจากจะเป็นเพื่อนๆ ของลุงอาจินต์ตั้งแต่สมัยเรียน และทำงานในวงการโทรทัศน์ช่อง 4 บางขุนพรหม หากวงการอื่นๆ ก็ยังมาช่วยกันเขียน เพราะในกลุ่มนี้มีศิลปิน ดารา นักร้อง นักแต่งเพลง และผู้กำกับภาพยนตร์มาช่วยกันเขียนคำไว้อาลัยด้วย
นอกจากนั้น ยังมีเหล่าบรรดานักเขียนทุกรุ่น ตั้งแต่ระดับศิลปินแห่งชาติ ไปจนถึงนักเขียนซีไรต์ กวีซีไรต์ และนักเขียนรุ่นน้องๆ ลูกๆ หลานๆ อีกหลายคน
สำคัญไปกว่านั้น ในกลุ่มที่หนึ่งยังมีญาติพี่น้อง ครอบครัวของ “ลุงอาจินต์” มาร่วมกันเขียนในกลุ่มนี้ด้วย
ส่วน กลุ่มที่สอง เนื้อหาจะแตกต่างจากกลุ่มแรกอย่างเห็นได้ชัด เพราะในกลุ่มนี้งานเขียนส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์วรรณกรรม รวมถึงบทวิจารณ์ บทวิเคราะห์ และบทความต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับงานประพันธ์เด่นๆ ของ “ลุงอาจินต์” ตลอดช่วงชีวิตผ่านมา
ซึ่งส่วนใหญ่ผู้เขียนในกลุ่มนี้จะเป็นนักวิชาการทางด้านวรรณกรรมทั้งสิ้น
สำหรับ กลุ่มที่สาม จะแตกต่างจากสองกลุ่มแรก เพราะเป็นการคัดสรรเรื่องสั้นคุณภาพของ “ลุงอาจินต์” ที่กระจัดกระจายตีพิมพ์ตามที่ต่างๆ ตลอดช่วงหลายปีผ่านมา เพื่อมาคัดสรรให้เหลือเพียงเรื่องสั้นชั้นดีเพียง 11 เรื่องสั้นเท่านั้น
โดยผู้ที่ทำหน้านี้คือ “พี่อี๊ด ชมัยภร แสงกระจ่าง” ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปี 2557
ซึ่งก็จะตีพิมพ์อยู่ในหนังสือที่ระลึกเช่นเดียวกัน
เพราะฉะนั้น หนังสือที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ “นายอาจินต์ ปัญจพรรค์” ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปี 2534 จึงมีความหนาอยู่ประมาณ 440 หน้า
เป็น 440 หน้าที่ไม่เพียง “ป้าแน่งน้อย” และ “วีระยศ”
จะช่วยกันทำงานอย่างหนัก ตั้งแต่หลังจากบรรจุหีบศพ “ลุงอาจินต์” ณ วัดตรีทศเทพ เมื่อหลายเดือนผ่านมา
หากยังเป็น 440 หน้าที่เกิดขึ้นจากเหล่าบรรดาญาติจากสวนอักษราในทุกสาขาที่ล้วนต่างมาร่วมกันเขียนคำไว้อาลัยให้กับสุภาพบุรุษเหมืองแร่คนนี้
จนทำให้หนังสือระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ “นายอาจินต์ ปัญจพรรค์” ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปี 2534 กลายเป็นหนังสือที่ทรงคุณค่า
มีความวิจิตรบรรจง
เพราะภายในหนังสือที่ระลึกถูกอันแน่นไปด้วยภาพหายาก และภาพถ่ายสำคัญๆ ต่างๆ ที่ไม่เพียงจะมี “ลุงอาจินต์” เป็นผู้ถ่ายภาพส่วนหนึ่ง หากยังมีภาพถ่ายของนิติกร กรัยวิเชียร, เทอดศักดิ์ สุจารีกุล และคนอื่นๆ ร่วมกันถ่ายภาพ “ลุงอาจินต์” ในอิริยาบถต่างๆ
สำคัญไปกว่านั้น ปกหน้า และปกรองของหนังสือที่ระลึกยังมีภาพวาดลายเส้นของ “ช่วง มูลพินิจ” และภาพวาดสีน้ำของ “ศักดา วิมลจันทร์” ประกอบอยู่ในหนังสือเล่มนี้ด้วย
ซึ่งมีอยู่ทั้งหมด 1,000 เล่มด้วยกัน
จนทำให้หนังสือที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ “นายอาจินต์ ปัญจพรรค์” ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปี 2534 กลายเป็นหนังสือหายาก และกลายเป็นหนังสือที่สร้างประวัติศาสตร์แห่งวงศ์วรรณกรรมทันที
ผมมีหนึ่งเล่มแล้ว
ไม่ทราบคุณมีกันหรือยัง?
