| ที่มา | คอลัมน์ มหัศจรรย์การ์ตูน |
|---|---|
| ผู้เขียน | วินิทรา นวลละออง |
เมื่อวานนี้ไปบรรยายเรื่องเทคนิคการสื่อสารให้คุณหมอที่เพิ่งเรียนจบและกำลังจะเริ่มทำงานฟังค่ะ เห็นคุณหมอหน้าใสแบบนี้เลยแซวไปว่าหลังจากทำงานไประยะหนึ่งหลายคนอาจจะรู้สึกว่างานหนักจนท้อแท้ได้เพราะชีวิตการทำงานเป็นแพทย์แตกต่างจากตอนเป็นนักเรียนแพทย์มาก หลายคนต้องอยู่เวรติดกันหลายคืน กินนอนไม่เป็นเวลา ต้องห่างจากเพื่อนหรือครอบครัว หลายคนรู้สึกว่าความคิดความอ่านหรือการตัดสินใจก็แย่ลงไปด้วยไม่รู้เพราะเครียดหรือเพราะนอนไม่พอ
คุณหมอจบใหม่เป็นอาชีพที่งานหนักที่สุดติดอันดับต้นๆ ของโลกมาเสมอ ดังนั้น คนมาเรียนแพทย์ทั้งที่ไม่ได้อยากเรียน (เช่น พ่อแม่อยากให้เรียน) จึงมักรู้สึกเหน็ดเหนื่อยและทุกข์ทรมานอย่างมากเมื่อต้องมาประกอบอาชีพจริง
คุณหมอสาวท่านหนึ่งเป็นแพทย์ประจำบ้านที่ศึกษาต่อในสาขาเวชศาสตร์ฉุกเฉินค่ะ
งานหลักของเธอจึงอยู่ในห้องฉุกเฉินของโรงพยาบาลและลักษณะการทำงานเป็นกะ คือบางครั้งอยู่เวรกลางคืนติดกันหลายคืนและได้วันหยุดติดต่อกันหลายวัน กลางวันก็ยังต้องเข้าร่วมกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเรียนการสอนด้วยแม้บางคืนต้องอยู่เวรทั้งคืนก็ตาม เวลานอนก็จะมีทั้งเช้าและกลางคืนสลับไป-มา คุณหมอมาปรึกษาว่าหลังปฏิบัติงานมาระยะหนึ่งก็รู้สึกว่าอ่านหนังสือไม่ค่อยจำ
เดิมสมัยเป็นนักศึกษาแพทย์เรียนได้ดีกว่านี้แต่พอมาศึกษาต่อและทำงานแบบเป็นกะกลับรู้สึกว่าเข้าใจตำรายากขึ้น อ่านแล้วอ่านอีกก็ยังจำไม่ได้ เวลาตัดสินใจรักษาก็ไม่มั่นใจจนโดนอาจารย์ดุเอาบ่อยๆ
“หนูคงเรียนไม่ไหวจริงๆ จะบอกว่าเพราะอดนอนก็ไม่ได้เพราะเพื่อนคนอื่นก็อดนอนตอนอยู่เวรเหมือนกันแต่ก็ยังอ่านหนังสือแล้วจำได้ หนูคิดว่าสมาธิหนูอาจจะไม่ดี”
คุณหมอปรึกษาด้วยท่าทางทรุดโทรมมากค่ะ เหมือนเพิ่งผ่านสนามรบมาเลยทีเดียว คาดว่า คงทั้งเครียดและอ่อนเพลียแน่ๆ ท่านที่ทำงานประจำในเวลากลางวันอาจจะนึกภาพไม่ออกแต่แท้จริงมีงานหลายประเภทที่กินนอนไม่ค่อยเป็นเวลาค่ะ นางเอกเรื่อง “อุ่นไอรักส่งรักมาทักทาย” การ์ตูนสะท้อนชีวิตทำงานในฝันของวัยรุ่นที่น่ารักกุ๊กกิ๊กก็เช่นกัน
ในเล่ม 3 “โมเอะ” สาววัย 26 ปีที่ประกอบอาชีพเป็นนักวาดภาพประกอบอิสระพลาดหวังจากงานใหญ่ทำให้เธอกังวลเรื่องเงินทองมากขึ้น เธอเป็นสาวโสดที่ตัดสินใจซื้อบ้านโบราณหลังใหญ่ในต่างจังหวัดด้วยเงินเก็บทั้งหมด เพื่อให้หาเงินมาผ่อนจึงต้องทำงานหนักจนอดหลับอดนอนและกินแต่บะหมี่สำเร็จรูปติดกันหลายวันจนร่างกายทรุดโทรม เมื่อเสร็จงานจึงค่อยมีเวลาพักผ่อนอาบน้ำอาบท่าบ้างจนกว่าจะมีงานใหม่เข้ามาก็ต้องอดหลับอดนอนอีกเหมือนเดิม
ชีวิตเธอแตกต่างจาก “อิเคอุจิ” สถาปนิกหนุ่มหล่อรวยที่หลงใหลบ้านโบราณของโมเอะและเทียวไปเทียวมาเยี่ยมบ้านเธอเป็นประจำ คนนี้ก็หลับตื่นผิดเวลาบ้างด้วยเหตุผลต่างจากโมเอะเพราะเขาต้องบินไปทำงานต่างประเทศอยู่บ่อยครั้ง ทุกครั้งที่เหนื่อยก็จะมาเยี่ยมโมเอะเพื่อชื่นชมบ้านโบราณที่เขาชอบ อิเคอุจิเริ่มเห็นสังขารทรุดโทรมของโมเอะที่ทำงานอดหลับอดนอนเป็นช่วงๆ ก็เริ่มเป็นห่วงก่อนจะก่อตัวเป็นมิตรภาพที่สวยงาม
แม้ในการ์ตูนจะไม่ได้นำเสนอผลเสียจากการทำงานและนอนไม่เป็นเวลาแต่เชื่อเถอะค่ะว่าชีวิตจริงไม่สวยงามแบบนี้ คนที่กินนอนไม่เป็นปกติจะโทรมมากกว่าที่เห็นในการ์ตูนเยอะค่ะ เด็กรุ่นใหม่ที่เคยชินกับการเล่นเกมข้ามคืนและอดนอนอาจจะเข้าใจว่าไม่เป็นไรแต่ระยะยาวอาจจะส่งผลต่อสมองมากกว่าที่คิด
มีงานวิจัยตีพิมพ์ในวารสาร Neurobiology of Aging พบว่าคนวัยกลางคนและสูงอายุที่ทำงานเป็นกะจะมีความสามารถของสมองบางประการแย่กว่าคนวัยเท่ากันที่ไม่ได้ทำงานเป็นกะ
ทั้งนี้ ต้องเข้าใจว่าการทำงานของสมองมีหลายแบบมาก เช่น ความจำ การตัดสินใจ การคำนวณ ฯลฯ แต่วิจัยนี้เขากล่าวถึงแค่แบบเดียวนะคะ เขาเก็บข้อมูลชายหญิง 7,000 คน ที่อายุ 45-75 ปีในสวีเดน คนเหล่านี้เคยทำ trail making test หรือแบบทดสอบการทำงานของสมองประเภทหนึ่ง ทำโดยให้กระดาษที่มีตัวเลข 1-25 วางสุ่มตามส่วนต่างๆ บนกระดาษแล้วให้ผู้รับการทดสอบใช้ดินสอขีดเส้นโยงตั้งแต่เลข 25 ย้อนหลัง หากยากขึ้นอีกก็จะมีตัวอักษรปนอยู่ด้วยและให้ขีดเส้นโยงตัวเลขสลับตัวอักษรย้อนหลัง ระหว่างนี้ให้จับเวลาค่ะ ปรากฏว่า คนที่ทำงานเป็นกะจะทำแบบทดสอบนี้ได้ช้ากว่าคนที่ทำงานไม่เป็นกะอย่างชัดเจน
ข่าวดีสำหรับท่านที่ทำงานเป็นกะคือหากหยุดทำงานเป็นกะไป 5 ปี ความสามารถของสมองที่ใช้ในการทำแบบทดสอบนี้จะกลับมาเท่ากับคนที่ไม่ได้ทำงานเป็นกะในวัยเดียวกัน หลายอาชีพที่ทำงานเป็นกะจึงสามารถทำได้ดีเมื่ออายุยังน้อยและสมองยังเฟรชอยู่ แต่การทำงานของสมองซึ่งลดลงตามปกติอยู่แล้วเมื่ออายุมากขึ้นถ้ารวมกับการทำงานเป็นกะด้วยก็จะแย่กว่าคนอายุใกล้เคียงกัน หลายท่านจึงต้องเปลี่ยนมาทำงานเฉพาะกลางวันในภายหลัง
ดังนั้น ถ้าคิดจะเรียนในสาขาที่ต้องทำงานเป็นกะก็ควรมั่นใจในความอึดของตัวเองและบริหารเวลาให้ดีค่ะ เพราะเมื่อทำงานและนอนไม่เป็นเวลาก็จะเกิดอาการเบลอๆ ได้เหมือนกัน
