ย้อนกลับไปวัยเด็กใครเลยจะรู้ว่า เด็กหญิง “ฮิโยริ คอน” ที่เริ่มเล่นซูโม่ตั้งแต่ชั้นประถมหนึ่งจะหลงใหลในกีฬาที่เก่าแก่ที่สุดกว่า 1,500 ปีนี้เข้าอย่างมาก
วันนี้ในวัย 21 ปี เธอคือแชมป์กีฬาซูโม่สมัครเล่นหญิงของญี่ปุ่น
ราวกับว่า “ฮิโยริ” มาไกลจากจุดเริ่มต้นจนถึงตำแหน่ง “แชมเปี้ยน” ของซูโม่หญิงในญี่ปุ่น เพียงแต่หากเพ่งมองเส้นทางนั้น เธออาจรู้สึกว่ามันเพิ่งจะเดินออกมาแค่ไม่กี่ก้าวจากภาพความยิ่งใหญ่ทั้งหมดของกีฬาอันศักดิ์สิทธิ์ของญี่ปุ่นชนิดนี้
เพราะความเป็น “สตรีเพศ” ในกีฬาชนิดนี้มีเงื่อนไขและข้อจำกัดที่ทำให้ “ฮิโยริ” รู้ดีว่าความปรารถนาหลายอย่างของเธอ คนทั่วไปมองว่ายังเป็นเพียง “ความฝันระยะไกล” แต่มันกลับเต็มเปี่ยมล้นอยู่ตรงหน้าเธอ
ด้วย “ซูโม่” เป็นกีฬาที่ถูกจำกัดอยู่ในฐานะความศักดิ์สิทธิ์ของเพศชาย มีเพียงผู้ชายเท่านั้นที่สามารถแข่ง “ซูโม่มืออาชีพ” ได้ สำหรับผู้หญิงที่เข้าสู่วงการนี้ทำได้เพียงลงแข่งในระดับ “มือสมัครเล่น” เท่านั้น
ในภาพยนตร์สารคดี “Little Miss Sumo” พาไปดูเส้นทางของ “ฮิโยริ คอน” ตั้งแต่ยังเป็นนักเรียนชั้นประถม เธอแข่งกีฬาซูโม่กับเพื่อนรุ่นเดียวกัน กระทั่งจนถึงประถมสามเธอก็ฉายแววเด่นชัด เพราะไม่มีใครสู้เธอได้ แม้แต่กับเด็กผู้ชายในวัยรุ่นราวคราวเดียวกัน
“เด็กผู้ชายฝันอยากเป็นนักซูโม่อาชีพได้ พวกเขามองเห็นอนาคตในกีฬาซูโม่ได้อย่างชัดเจน” ฮิโยริเล่าให้ฟังถึง “ช่องว่าง” ทางเพศที่ถ่างกว้างของกีฬาชนิดนี้
“โดยปกติแล้ว เด็กผู้หญิงจะเลิกเล่นซูโม่หลังจบประถมศึกษา ไม่มีนักกีฬาซูโม่หญิงให้เด็กผู้หญิงเอาเป็นเยี่ยงอย่างได้มากนัก”
เมื่อซูโม่ยังดูเป็นเรื่องถูกตีวงจำกัดระหว่างเพศไว้ตามลัทธิชินโตที่เห็นว่าผู้หญิงถูกห้ามไม่ให้เข้าไปในสังเวียนด้วยเหตุผลทางศาสนา ซูโม่หญิงจึงไม่ถือว่าเป็นกีฬาอาชีพและนั่นย่อมทำให้กีฬา “ซูโม่หญิง” ไม่ได้แพร่หลายหรือได้รับการสนับสนุนนัก แม้จะยืดหยุ่นให้ผู้หญิงเล่นกีฬาชนิดนี้ได้ในฐานะกีฬาสมัครเล่นก็ตาม แต่การจะผลักดันให้ซูโม่หญิงไปได้ไกลในระดับมืออาชีพนั้นยังเป็นหนทางริบหรี่
กระนั้น “ฮิโยริ” นักกีฬาซูโม่หญิงเบอร์หนึ่งของญี่ปุ่นก็มิได้ลดละความพยายามนั้น เธอยังคงฝึกซ้อมอย่างหนักสม่ำเสมอเพื่อความฝันเป็น “แชมป์โลก” ซูโม่หญิงให้ได้
หนังสารคดีฉายให้เห็นชีวิตของ “ฮิโยริ” เด็กสาวจากเมืองอาโอโมริ ที่ทั้งมุ่งมั่นและเทิดทูนในกีฬาซูโม่
แม้ข้อเท็จจริงที่ว่า ซูโม่หญิงถูกทำให้เหมือนวิชาพละที่เล่นในช่วงที่เป็นนักเรียนมากกว่า และหากจะเดินทางสายนี้ต่อ เด็กสาวเหล่านี้อาจไปต่อได้ท่ามกลางวงการกีฬาซูโม่ในญี่ปุ่นที่ยังไม่เปิดโอกาสให้
“ถ้าซูโม่หญิงกลายเป็นที่นิยมขึ้นมา อาจจะไม่มีการกีดกันแบบนั้นอีกก็ได้ ตอนนี้ฉันทุ่มเทฝึกซ้อมอย่างหนัก โดยมีความหวังนั้นอยู่ในใจ ฉันคิดว่าเราสามารถเปลี่ยนกฎที่บอกว่าผู้หญิงไม่สามารถลงแข่งได้” ฮิโยริเล่าไว้ในสารคดี
ในฐานะดาวเด่นของนักกีฬาซูโม่หญิงสมัครเล่นคนนี้ “ฮิโยริ” เรียนจบด้านเพศสภาพศึกษา เธอได้เรียนรู้และอ่านเรื่องราวที่ผู้หญิงต้องต่อสู้กับการถูกกีดกันทางเพศมากมายในโลก ซึ่งเธอบอกว่า แต่ไม่มีเรื่องของผู้หญิงญี่ปุ่นมากนัก ทั้งที่ผู้หญิงญี่ปุ่นส่วนหนึ่งก็ถูกทำให้เชื่อในค่านิยมช้างเท้าหลัง
ทั้งกีฬาที่เธอชื่นชอบ และรากฐานการเรียนการศึกษาด้านเพศสภาพศึกษา เราอาจมองเห็นภาพ “ฮิโยริ” คือหนึ่งในผู้หญิงที่ลงมือทำสิ่งที่ก้าวหน้าผ่านกีฬาซูโม่ ซึ่งในสารคดีเราจะได้เห็นเธอฝึกซ้อมกับนักซูโม่ผู้ชายได้
แม่ของฮิโยริเล่าว่า “พ่อของฮิโยริมักจะบอกว่า เล่นซูโม่หญิงไปจะได้อะไร เขาบอกให้เธอเลิกเล่นอยู่บ่อยๆ แต่ฉันบอกเขาว่า ลูกอยากเล่นก็ให้เล่นไปเถอะ”
การเป็นนักกีฬาซูโม่ของฮิโยริ จึงมาไกลจากกีฬาสนุกๆ ในช่วงวัยประถม เพราะเธอตั้งเป้าที่จะพัฒนาตัวเองให้เป็นนักซูโม่หญิงที่เก่งที่สุดในโลกให้ได้ โดยปี 2018 ที่ผ่านมา “ฮิโยริ” ร่วมทีมนักกีฬาซูโม่หญิงของญี่ปุ่นไปร่วมแข่งขัน “ซูโม่ชิงแชมป์โลก” ที่ประเทศไต้หวัน เธอเข้าแข่งขันในรุ่น “บุคคลทั่วไปหญิง”
เวทีประลองซูโม่หญิงครั้งนี้ “ฮิโยริ” พ่ายแพ้ให้กับนักซูโม่หญิงตัวเต็งจากรัสเซีย เธอคว้าเหรียญเงินมาครอง ปัจจุบันฮิโยริจึงรั้งตำแหน่ง “รองแชมป์โลก” ซูโม่หญิง
แม้ความพ่ายแพ้จะทำให้เธอต้องน้ำตาไหล แต่ฮิโยริผู้รักในกีฬานี้ก็มองว่าเป็นการแข่งขันนัดที่ดีที่สุด
“แม้จะสู้กับคู่ต่อสู้ที่เป็นคนต่างชาติต่างภาษา แต่เมื่อเราอยู่ในสังเวียนเราก็เหมือนๆ กัน” เธอให้มุมมองในฐานะเหล่าผู้หญิงที่ต่างก็รักในกีฬาซูโม่เช่นเดียวกัน
วันนี้การพยายามจะผลักดันให้กีฬาซูโม่หญิงได้รับการยอมรับในญี่ปุ่นไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ “ฮิโยริ” ก็มีความฝันระยะไกลตั้งมั่นไว้
“ฉันเชื่อว่าถ้าเราตั้งใจทำหน้าที่อย่างหนัก ซูโม่หญิงจะไม่ถูกกีดกันอีก ฉันจะพัฒนาตัวเองต่อไปด้วยความเชื่อมั่น…ถ้าเราส่งเสียงออกไปในฐานะนักซูโม่หญิง และทำหน้าที่เผยแพร่ซูโม่หญิงให้เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก เมื่อนั้นฉันเชื่อว่าจะมีคนอีกมากที่ลุกขึ้นสู้กับความไม่เท่าเทียมร่วมกับเรา…ถึงเวลาที่ซูโม่หญิงจะลุกขึ้นสู้แล้ว” ฮิโยริกล่าวไว้ในสารคดี
ในปีนี้ “ฮิโยริ คอน” คือหนึ่งในสตรี 100 คนทั่วโลก ที่ถูกคัดเลือกเป็นหนึ่งในสตรีที่น่าสนใจในโครงการ “100 Women” ของสถานีโทรทัศน์บีบีซี ประจำปี 2019 ในฐานะที่เธอต้องการสร้างความเปลี่ยนแปลงในกีฬาที่เก่าแก่ที่สุดในโลกนี้ให้ได้
เรื่องราวของ “ฮิโยริ คอน” ในภาพยนตร์สารคดี “Little Miss Sumo” ได้สร้างแรงใจและพลังใจที่ทำให้เราเห็นถึงชีวิตนักกีฬาซูโม่หญิงจากครอบครัวชาวบ้านทั่วไปที่ต้องต่อสู้กับ “ช่องว่างทางเพศ” ของวัฒนธรรมอันเก่าแก่ที่ถูกยกว่าเป็นของชนชั้นสูง และยังได้พยายามจุดประกายความหวังให้กับผู้หญิงอีกจำนวนหนึ่งที่ชื่นชอบในกีฬาซูโม่เช่นเดียวกัน
