| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สัญญา จันทร์เหนือ |
| เผยแพร่ |
เมื่อเทคโนโลยีรุดหน้า แน่นอนว่าย่อมต้องทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น และส่งผลให้การใช้ชีวิตและไลฟ์สไตล์ของผู้คนในสังคมเปลี่ยนไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
อย่างไรก็ตาม หากมองไปที่ตลาดอุปโภคบริโภคจะพบว่า ปัจจุบันประเทศไทยยังขาดนวัตกรรมและเครื่องใช้ไม้สอยเฉพาะสำหรับผู้สูงอายุ ซึ่งอย่างที่ทราบกันดีว่า ภายในเวลา 20 ปีข้างหน้าประเทศไทยจะมีจำนวนผู้สูงอายุสูงขึ้นถึงกว่า 14.4 ล้านคน ดังนั้น การมุ่งเน้นในการพัฒนานวัตกรรมเพื่อผู้สูงอายุไม่เพียงเป็นการช่วยเหลือให้ผู้สูงอายุใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขเท่านั้น แต่ยังเป็นการกระตุ้นตลาดการค้าซึ่งมีกลุ่มเป้าหมายที่ชัดเจนรองรับอีกด้วย
องค์กรหนึ่งที่มุ่งเน้นในเรื่องนี้ก็คือ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยมีพันธกิจ สร้างเสริมการวิจัย พัฒนา ออกแบบ และวิศวกรรม จนสามารถถ่ายทอดไปสู่การใช้ประโยชน์ พร้อมส่งเสริมด้านการพัฒนากำลังคนและโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันและพัฒนาประเทศ โดยที่ผ่านมาได้ขับเคลื่อนโปรแกรมสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม (ITAP) ที่มีภารกิจในการสนับสนุนผู้ประกอบการรายย่อยขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมให้ผลิตภัณฑ์และเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตของผู้ประกอบการ โดยได้มอบงบประมาณในการดำเนินโครงการภายใต้แนวคิด “พัฒนาผลิตภัณฑ์ตามแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์สำหรับผู้สูงอายุ” ซึ่งมีต้นแบบจากประเทศญี่ปุ่นที่ถือว่าเป็นประเทศผู้สูงอายุประเทศแรกที่สามารถออกแบบนวัตกรรมเพื่อแก้ไขปัญหาการใช้ชีวิตของผู้สูงวัยได้อย่างครบวงจร
ITAP เองได้รับความร่วมมือจากกลุ่มวิจัยและพัฒนาความเป็นอยู่ที่ดีของผู้สูงอายุ (Achieve Better Living for Elderly) หรือ “ABLE Lab” ที่ริเริ่มจัดขึ้นโดยกลุ่มอาจารย์ที่มีความสนใจเรื่องของผู้สูงอายุจากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการออกแบบ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) เพื่อวิจัยออกแบบผลิตภัณฑ์ กระบวนการและบริการ เพื่ออำนวยความสะดวกสำหรับผู้สูงอายุ โดยนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการออกแบบผลิตภัณฑ์สำหรับผู้สูงอายุในทุกมิติ
เป็นความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนที่น่าสนใจ
ชนากานต์ สันตยานนท์ ที่ปรึกษาอาวุโส โปรแกรม ITAP สวทช.กล่าวว่า โครงการสนับสนุนนวัตกรรมเพื่อผู้สูงวัยมีการดำเนินโครงการระหว่างเดือนมีนาคม พ.ศ.2558 – ปัจจุบัน ซึ่งมีผู้ประกอบการเข้าร่วมโครงการแล้วจำนวน 4 ราย พัฒนาผลิตภัณฑ์สำหรับผู้สูงอายุโดยการบูรณาการด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เข้ากับการวิจัยผลิตภัณฑ์และการออกแบบด้วยความคิดสร้างสรรค์ ทำให้ตลอด 1 ปีที่ผ่านผู้ประกอบการได้พัฒนาผลิตภัณฑ์สำหรับผู้สูงอายุ และได้จัดแสดงให้ประชาชนได้ชมในงาน เฮลท์แคร์ 2016 ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เมื่อเดือนที่ผ่านมา
เริ่มต้นที่นวัตกรรมแรก “ตู้รองเท้าอเนกประสงค์” ดีไซน์ปลอดภัย โดนใจผู้สูงวัย
พรรณมาศ วระพงษ์สิทธิกุล ผู้จัดการทั่วไป บริษัท แกรนด์ดิส จำกัด บอกว่า ข้อมูลของ ABLE lab แสดงให้เห็นว่า การสวมใส่รองเท้าเป็นเรื่องยากลำบากของผู้สูงอายุ เพราะความเปลี่ยนแปลงในเชิงสรีระและความสามารถทางด้านร่างกายที่ลดลง และที่สำคัญจากการศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุหกล้มจากการยืนใส่รองเท้ามาก ทางบริษัทจึงได้เล็งเห็นถึงโอกาสทางการออกแบบตู้เก็บรองเท้าอเนกประสงค์นี้ขึ้น โดยได้นำเสนอแนวทางการออกแบบหน้าบานตู้ในรูปแบบที่เปิดง่าย ใช้งานสะดวก โดยใช้ผ้าม่านแทนบานพับที่ต้องออกแรงดึงทุกครั้งที่เปิด-ปิด รวมถึงเพิ่มเติมพื้นที่นั่งสำหรับใส่รองเท้าเพื่อป้องกันอุบัติเหตุหกล้ม อีกทั้งการใช้ผ้าม่านที่ดูเรียบหรูแทนบานพับ ยังเป็นใส่แนวคิดการใช้ตู้เก็บรองเท้าดังกล่าวเพื่อการตกแต่งพื้นที่บริเวณทางเข้าบ้านได้อย่างลงตัว
ขณะที่ ภาวิณี แว่วเสียงสังข์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ไบโอฟอร์ม (ประเทศไทย) จำกัด ผู้ผลิต “ภาชนะทานอาหารออกแบบพิเศษสำหรับผู้สูงอายุ” กล่าวถึงที่มาที่ไปของแนวคิดว่า เกิดจากงานวิจัยในการออกแบบผลิตภัณฑ์ร่วมกับ ABE lab ที่พบว่า ผู้สูงอายุมักจะรับประทานอาหารจากจานข้าวมากกว่ากล่องข้าว เช่น ผู้สูงวัยบางคนมักเทกับข้าวจากปิ่นโตหรือกล่องข้าวใส่จาน เพราะให้ความรู้สึกของการเป็นภาชนะเก็บอาหารมากกว่าการ ไบโอฟอร์มจึงได้ออกแบบอุปกรณ์บนพื้นฐานแนวคิดดังกล่าวจนออกมาเป็นกล่องข้าวเก็บอาหารที่มีรูปลักษณ์คล้ายจานชาม และมีลักษณะที่ง่ายต่อการใช้งานจริง ไม่ว่าจะเป็นองศาโค้งมนที่ทำให้ตักอาหารได้ง่าย ฝาปิดที่แน่นหนา ล็อกง่าย มีเสียงบ่งบอกชัดเจนเมื่อปิดฝา รวมทั้งทำจากวัสดุที่ทนทานไม่แตกง่าย
นอกจากนี้ ยังเป็นการผสมผสานผลวิจัยเข้ากับเทคโนโลยี 100% Pure Bio-Plastic ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จึงเป็นอุปกรณ์ทานอาหารการเติมเต็มความรู้สึกทางด้านจิตใจของผู้สูงอายุอย่างแท้จริง
ขณะที่ “อุปกรณ์ออกกำลังภายในบ้านสำหรับผู้สูงอายุ” ก็เป็นอีกหนึ่งนวัตกรรมที่น่าสนใจ เพราะจากการศึกษาวิจัยพบว่าเมื่ออายุมากขึ้นประสิทธิภาพในการออกกำลังกายของผู้สูงอายุจะลดลงและขาดความต่อเนื่อง โดย ชัชชาญ เอี่ยมสอาด ผู้จัดการฝ่ายผลิตภัณฑ์ บริษัท มาราธอน (ประเทศไทย) ที่ได้ร่วมมือกับ ABLE lab ประยุกต์ผลการศึกษาดังกล่าวมาสู่การออกแบบนวัตกรรมการออกกำลังกายรูปแบบใหม่ที่ถูกออกแบบให้ผู้สูงอายุออกแรงได้อย่างเหมาะเจาะ ไม่เบา หรือหนักเกินไป
ทำให้ผู้สูงวัยก็จะได้ออกกำลังกายทุกระบบอย่างครบถ้วน ทั้งกล้ามเนื้อ ข้อต่อ และเส้นเอ็นของร่างกาย ซึ่งจะตอบสนองโดยอัตโนมัติต่อเครื่องออกกำลังกาย ทำให้การออกกำลังมีประสิทธิภาพเต็มที่และต่อเนื่อง ในขณะเดียวกันผู้สูงวัยยังได้เพลิดเพลินกับ content รอบข้างไปพร้อมกับการออกกำลังกายด้วย
อีกหนึ่งนวัตกรรมคือ “เฟอร์นิเจอร์เพื่อผู้สูงวัยครบวงจร” ซึ่งบริษัท อุตสาหกรรมดีสวัสดิ์ เป็นบริษัทแรกที่มองเห็นความจำเป็นที่ต้องผลิตเฟอร์นิเจอร์เพื่อผู้สูงอายุโดยเฉพาะ
จิรชัย ตั้งกิจงามวงศ์ R&D Marketing Director บริษัท อุตสาหกรรมดีสวัสดิ์ จำกัด มองว่า ตลาดกลุ่มนี้เป็นตลาดที่มีความสำคัญจึงได้เข้าร่วมโครงการกับ ITAP เพื่อที่จะพัฒนาสินค้าให้ได้ชัดเจนขึ้น โดยเฟอร์นิเจอร์ของบริษัทเป็นเฟอร์นิเจอร์สนาม ซึ่งช่วยให้ผู้สูงอายุใช้เวลานอกบ้านมากขึ้น ซึ่งได้เพิ่มเติมสิ่งที่สำคัญลงไป อย่างชุด WA Collection เป็นชุดที่ออกแบบมาเป็นชุดสนามที่มีขนาดเล็ก น้ำหนักไม่มาก สามารถจัดวางและเคลื่อนย้ายได้สะดวก และยังมีทั้งแบบมีเท้าแขนและไม่เท้าแขนในชุดเดียวกัน รวมทั้งมีที่วางเท้าซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนเป็นโต๊ะกาแฟ หรือที่รองเท้าหรือแม้แต่ที่นั่งได้ ซึ่งน่าจะสะดวกกับการใช้สอยสำหรับผู้สูงอายุ
ล่าสุดได้นำหลักการพิงมาปรับใช้ในชุดทำครัว ทำให้การยืนทำกิจกรรมต่างๆ ในครัวเรือนเป็นไปอย่างสะดวกสบายต่อสุขภาพผู้สูงวัยมากขึ้น สำคัญที่สุดคือ เฟอร์นิเจอร์หลายชิ้นผลิตจากไม้สักสุดหรู จึงสามารถนำไปตกแต่งได้ทุกพื้นที่ของบ้าน
เป็น 4 องค์กรที่เห็นความสำคัญในการสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อผู้สูงอายุ
ส่วนหน่วยงานใดที่ต้องการองค์ความรู้เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในพัฒนานวัตกรรมเพื่อผู้สูงวัย สวทช.บอกว่า สามารถติดต่อสอบถามได้ที่คณะทำงานโปรแกรมสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม (ITAP) สวทช. โทร 0-2564-7000 ต่อ 1381
