| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | ส.พลายน้อย |
| เผยแพร่ |
เล่าถึงกำเนิดทศกัณฐ์ตามตำนานไทยมาแล้ว เผอิญมีคนถามถึงกรุงลงกาว่ามีประวัติความเป็นมาอย่างไร เพราะในรามเกียรติ์เล่าไว้ย่อมาก ถ้ามีเรื่องเกร็ดย่อยเพิ่มเติมทั้งเรื่องทศกัณฐ์และกรุงลงกาก็น่าจะเล่ารวมไว้ ผู้เขียนเองก็คิดว่าดี จึงตรวจดูตามตำนานต่างๆ ก็พบว่าหนุมานเกี่ยวข้องกับทศกัณฐ์และกรุงลงกาอยู่มาก
กล่าวตามคัมภีร์ภาควัต ปุราณะ (Bhagavata Purana) เกาะลังกาแต่เดิมเป็นยอดเขาพระสุเมรุ ถูกเทพแห่งลมพัดหักปลิวไปตกในทะเล แล้วกลายเป็นเกาะลังกา มีตำนานเล่าว่าครั้งหนึ่งฤษีนารท (Narada) ยุให้พระปวัน (นามหนึ่งของพระวายุ) พัดยอดเขาพระสุเมรุให้หัก พระวายุได้เพียรพยายามอยู่ช้านานก็ไม่สำเร็จเพราะพญาครุฑกางปีกป้องกันลมไว้ ภายหลังฤษีนารทให้พระปวันพัดในเวลาพญาครุฑไม่อยู่ พระปวันทำตามคำแนะนำ ยอดเขาพระสุเมรุก็หักปลิวไปตกทะเล และกลายเป็นเกาะลังกา
เกาะลงกาหรือลังกา (Lanka) ตามตำนานไทยเขียนเป็นรังกา เพื่อให้เข้ากับตำนานที่กล่าวว่า ครั้งดึกดำบรรพ์เกาะรังกาเป็นที่อยู่ของฝ่ายพรหม ผู้ครองเมืององค์สุดท้ายชื่อสหมลิวัน ที่หนีพระนารายณ์ไปอยู่บาดาล เกาะรังกาจึงรกร้างไม่มีใครปกครอง ท้าวสหบดีพรหมเห็นเมืองรกร้างอยู่ ควรจะให้พวกพรหมไปรักษา จึงเสด็จไปทอดพระเนตรภูมิประเทศ ก็พบว่าที่กลางเกาะนั้นมี “ภูเขานิลกาลา” บนยอดเขามีรังกามหากายสิทธิ์ เป็นชัยภูมิที่ดีจึงสั่งให้วิศวกรรมไปจัดสร้างเมืองขึ้นใหม่ให้ชื่อว่ากรุงลงกา ตรงนี้ต่างกับรามายณะที่ว่าพระวิศวกรรมได้เนรมิตไว้แล้ว ณ ยอดเขาตรีกูฏ ซึ่งเป็นที่อยู่เดิมของรากษส แต่พวกรากษสทิ้งเมืองไปเพราะกลัวพระนารายณ์ ท้าวกุเวรจึงได้ครองลงกา
เรื่องเมืองลงกามีกล่าวถึงหลายแห่ง เรื่องจึงต่างกันไปบ้าง ถ้านำมาเล่ารวมกันก็มองเห็นเหตุการณ์กว้างออกไป เช่น ในรามายณะกล่าวว่า ท้าววิทยุทเกศได้นางศาละกัณฏกะตา (ธิดาพระสุริยาทิตย์กับนางสนธยา) เป็นมเหสี เมื่อนางศาละครรภ์แก่ไปคลอดบุตรทิ้งไว้ที่เชิงเขามันทร (Mandara) ริมเขาพระสุเมรุ พระอิศวรมาพบเข้า มีความสงสารจึงให้กุมารนั้นมีร่างกายเติบใหญ่ขึ้นทันที และตั้งชื่อให้ว่าสุเกศ ท้าวสุเกศก็เที่ยวไปในโลกทั้งสาม (ไตรภพ) และไปได้นางเทพวดี ลูกสาวท้าวคามนีคนธรรพราชมาเป็นมเหสี
ท้าวสุเกศและนางเทพวดีมีบุตรด้วยกัน 3 คน คือ ท้าวมาลียวัน (ท้าวมาลีวราช) ท้าวสุมาลี (ท้าวสหมลิวัน) และท้าวมาลี อสูรทั้งสามตนนี้น่าจะเป็นอสูรที่ดีได้ เพราะบำเพ็ญตบะจนพระพรหมโปรดประทานพรให้เป็นผู้มีฤทธิ์ อยู่ยงคงกระพัน มีชัยชนะแก่ศัตรู แต่กลับไม่ทำดีคิดว่ามีฤทธีก็ลุแก่อำนาจ ได้บังคับพระวิศวกรรมให้สร้างกรุงลงกา เป็นที่อยู่ของพวกตน ทั้งสามอสูรยังมีเรื่องต่อไปอีก
