| ผู้เขียน | สุชาฎา ประพันธ์วงศ์ |
|---|
#SAVE เสือโคร่ง
10 ปี บี.กริม ปกป้องเจ้าแห่งพงไพร
ต่อลมหายใจให้ผืนป่า
ต้นปีที่ผ่านมาภาพของเสือโคร่งเยื้องย่างอวดโฉมบริเวณสันเขื่อนศรีนครินทร์ อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี จากกล้องวงจรปิด สร้างความตื่นตระหนกให้กับผู้คนจำนวนมาก ส่วนหนึ่งเพราะอยู่ในพื้นที่ให้บริการนักท่องเที่ยว จึงมีการปิดทางขึ้นลงสันเขื่อนป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้น
ในทางตรงกันข้ามการปรากฏตัวของเสือโคร่งกลับเป็นสัญญาณดี บ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าที่ครอบคลุมพื้นที่บริเวณป่ารอยต่อระหว่างอุทยานแห่งชาติเอราวัณ อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสลักพระ จ.กาญจนบุรี
ทั้งนี้ หากย้อนกลับไปเมื่อกว่า 100 ปีที่ผ่านมา ประชากรเสือโคร่งทั่วโลกมีจำนวนกว่า 100,000 ตัว แต่ปัจจุบันลดลงกว่า
ร้อยละ 95 เหลืออยู่เพียงไม่ถึง 3,200 ตัว โดยพบในป่าธรรมชาติของ 13 ประเทศเท่านั้น สูญพันธุ์ไปแล้ว 3 สายพันธุ์ คือ เสือบาหลี เสือชวา และเสือแคสเปียน
แม้แต่ประเทศอินเดียซึ่งมีประชากรเสือมากที่สุดในโลก ยังยอมรับว่าอาจมีประชากรเสือเหลือไม่ถึง 14,000 ตัว!
ทั้ง 13 ประเทศที่ยังคงพบเสืออยู่ในป่าธรรมชาติ รวมทั้งประเทศไทย จึงมีการทำปฏิญญาร่วมกันในการอนุรักษ์เสือโคร่งและมีแผนฟื้นฟูตามศักยภาพของพื้นที่ที่รองรับ โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มจำนวนประชากรเสือมากขึ้นเป็น 2 เท่าตัว
เฮ หรือ ฮือ การปรากฏตัวของเสือ
ภาพจำของเจ้าป่า สัตว์กินเนื้ออย่าง “เสือโคร่ง” อาจดูไม่น่าวางใจในความรู้สึกของคนทั่วไป แต่เมื่อพิจารณาถึงบริบทการมีอยู่ของเสือโคร่งในฐานะสมาชิกร่วมโลกใบนี้ ไม่อาจปฏิเสธได้ถึงภาวะวิกฤตของประชากรเสือโคร่งที่ลดน้อยลง อันส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและโลกของเรา
เสือโคร่งเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2562 ไอยูซีเอ็น (IUCN) จัดสถานะให้อยู่ในประเภทใกล้สูญพันธุ์ สาเหตุหลักมาจากการบุกรุกพื้นที่ป่า การลักลอบล่าและค้าสัตว์ป่า ฯลฯ รวมไปถึงความเชื่อผิดๆ ว่าชิ้นส่วนอวัยวะของเสือโคร่งเป็นยาบำรุงกำลังชั้นเยี่ยม
สำหรับประเทศไทย ซึ่งเป็นถิ่นอาศัยของเสือมากเป็นอันดับ 2 ของโลก และเป็นประเทศเดียวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่ยังมีจำนวนเสือโคร่งในธรรมชาติ โดยกระจายตัวอยู่ในป่าอนุรักษ์ที่สำคัญๆ เช่น เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร อุทยานแห่งชาติทับลาน อุทยานแห่งชาติปางสีดา ผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ เท่านั้น
ล่าสุด มีการรายงานจำนวนประชากรเสือในธรรมชาติ 177 ตัว เพิ่มขึ้นจากปี 2563 จำนวน 17 ตัว ด้วยแผนปฏิบัติการสร้างเครือข่ายการทำงานร่วมกันของหน่วยงานทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ที่ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง ทั้งการใช้องค์ความรู้ทางวิชาการ ควบคู่กับการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย เช่น การใช้ระบบการลาดตระเวนเชิงคุณภาพ Smart Patrol ในทุกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ การจัดตั้งศูนย์ควบคุมมาตรฐานการลาดตระเวนเชิงคุณภาพ ทำให้ผืนป่าของไทยมีจำนวนประชากรเสือโคร่งเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ฯลฯ
ดัชนีความอุดมสมบูรณ์ของป่า
เสือโคร่งเป็นสัตว์ “ผู้ล่า” ที่อยู่สูงสุดของห่วงโซ่อาหาร มีหน้าที่เป็นผู้ควบคุมประชากรสัตว์กินพืชในป่า ได้แก่ เก้ง กวาง หมูป่า และกระทิง ไม่ให้มีจำนวนมากเกินไป ผืนป่าใดที่มีเสือโคร่งอาศัยอยู่ ผืนป่าแห่งนั้นย่อมมีสัตว์ที่เป็นอาหารของเสือโคร่งมาก ดังนั้นเสือโคร่งจึงช่วยทำให้ระบบนิเวศมีความสมดุล และนับเป็นดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าอย่างชัดเจน
“เพราะมีความโอบอ้อมอารี ธุรกิจจึงสามารถอยู่ร่วมกับธรรมชาติและชุมชนได้” ดร.ฮาราลด์ ลิงค์ ประธาน บี.กริม บอกถึงเบื้องหลังโครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูประชากรเสือโคร่ง (Save the Tigers)
บี.กริม เป็นบริษัทเอกชนรายแรกและรายเดียวในประเทศไทย ที่ให้ความสำคัญและสนับสนุนการอนุรักษ์และฟื้นฟูประชากรเสือโคร่ง ให้กับกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช
ภายใต้หลักธรรมาภิบาล ตลอดจนการบริหารห่วงโซ่คุณค่า (Value chain) อย่างรับผิดชอบ โดยคำนึงถึงผลกระทบทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นไปตามวิสัยทัศน์ในการสร้างพลังให้กับสังคมโลกด้วยความโอบอ้อมอารี (Empowering the World Compassionately) โดยมุ่งมั่นฟื้นฟูธรรมชาติของผืนป่าตะวันตกของประเทศไทยต่อเนื่องยาวนานกว่า 10 ปีที่ผ่านมา บี.กริม สนับสนุนการเพิ่มจำนวนประชากรเสือโคร่ง พร้อมปกป้องถิ่นที่อยู่อาศัยของเสือโคร่งจากการรุกล้ำและลักลอบล่าสัตว์ และยังคงเดินหน้าขับเคลื่อนโครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูเสือโคร่งอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
นอกจากสนับสนุนระบบลาดตระเวนเชิงคุณภาพ (Smart Patrol System) มีการเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบผ่านเทคโนโลยีที่ทันสมัย นำไปสู่การวางแผนการปฏิบัติงานลาดตระเวนได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพ บี.กริม ยังสนับสนุน การปรับปรุง ศูนย์ควบคุมมาตรฐานการลาดตระเวนเชิงคุณภาพ (SMART Patrol Monitoring Center) และอุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการปฏิบัติงานพิทักษ์ป่า อาทิ กล้องดักถ่ายภาพ (Camera Trap) ระบบเสารับส่งสัญญาณวิทยุ (Radio Tower and Portable 2-Way Radio) เชื่อมโยงระบบป้องกันรักษาป่า ฯลฯ
ขณะเดียวกันด้วยเห็นถึงความยากลำบากของการทำหน้าที่ผู้พิทักษ์ป่าของเจ้าหน้าที่ทุกคน ซึ่งโดยเฉลี่ยเจ้าหน้าที่หนึ่งคนต้องดูแลพื้นที่ป่าคนละหนึ่งหมื่นไร่ จึงมีการจัดทำประกันสุขภาพให้แก่เจ้าหน้าที่ทุกคน ตลอดจนสนับสนุนทุนการศึกษาแก่บุตรหลาน เพื่อเป็นขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติงาน
นอกจากนี้ บี.กริม ยังสนับสนุนไปถึงต้นธาร โดยการสร้างศูนย์การเรียนรู้ ส.เสือวิทยา ณ โรงเรียนอนุบาลคลองลาน จ.กำแพงเพชร เพื่อให้นักเรียนและชุมชนในท้องถิ่นได้เรียนรู้เกี่ยวกับเสือและสัตว์ป่าในพื้นที่ของตนและประเทศไทย รวมถึงสร้างจิตสำนึกให้เกิดการอนุรักษ์ธรรมชาติ เพื่อรักษาฝืนป่าและระบบนิเวศอย่างยั่งยืน
Save the Tigers เพื่อเรา เพื่อโลก
จากฐานข้อมูลวิทยาศาสตร์ที่เก็บลักษณะลวดลายของเสือโคร่งแต่ละตัว พบว่าในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา ประชากรของเสือโคร่งมีการกระจายตัวออกไปทั่วผืนป่าตะวันตก จากห้วยขาแข้งไปยังพื้นที่ป่าใกล้เคียง เช่น อุทยานแห่งชาติแม่วงก์ กำแพงเพชร และอุทยานแห่งชาติคลองลาน ต่อเนื่องถึงอุทยานแห่งชาติคลองวังเจ้าทางตอนเหนือ และกระจายตัวลงมาถึงเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสลักพระทางตอนใต้
นอกจากนี้ยังพบเสือโคร่งจากห้วยขาแข้งออกไปหากินนอกป่า เลยจากเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผางออกไปถึงประเทศเมียนมา เช่นเดียวกับที่ออกไปจากป่าคลองลานจนมีผู้พบในไร่มันที่อำเภอเถิน จ.ลำปาง ซึ่งในเชิงวิชาการให้ความสำคัญกับนัยการกระจาย ตัวของเสือโคร่งออกไปยังแหล่งที่อยู่ใหม่ หมายถึงการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร
เพราะทุกสิ่งในโลกล้วนเชื่อมโยงกัน เมื่อประชากรเสือโคร่งมีจำนวนมาก ป่าไม้อุดมสมบูรณ์ สามารถผลิตออกซิเจนให้กับโลกใบนี้ พร้อมฟอกอากาศที่บริสุทธิ์ให้แก่สัตว์ป่าและมนุษยชาติปราศจากมลภาวะ โลกของเราก็จะปลอดภัยอย่างยั่งยืนต่อไป
