ที่มา | มติชนรายวัน |
---|---|
ผู้เขียน | เมตตา ทับทิม [email protected] |
เผยแพร่ |
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงพระเจริญ
วันนี้จะชวนคุยถึงสถานที่ประทับที่แสดงถึงสายใยรักผูกพันของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ที่ทรงมีต่อสมเด็จพระบรมราชชนก ซึ่งก็คือพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระราชมารดา หรือสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
สถานที่ประทับดังกล่าว มีชื่อว่า “พระตำหนักสิริยาลัย” ค่ะ
ข้อมูลพื้นฐาน พระตำหนักสิริยาลัยเป็นพระตำหนักมีทำเลที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งซ้าย ภายในเกาะเมืองจังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยมีทะเบียนบ้าน เลขที่ 59 หมู่ 7 ถนนอู่ทอง ตำบลประตูชัย อำเภอเมืองพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ก่อสร้างขึ้นเมื่อปี 2534 อันเป็นปีที่ “สมเด็จแม่” ทรงมีพระชนมพรรษาครบ 5 รอบ หรือพระชนมพรรษาครบ 60 พรรษา
กล่าวสำหรับจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เนื่องจากเป็นเมืองหลวงในอดีต เป็นเมืองมรดกโลกในปัจจุบัน ประกอบกับอยู่ใกล้กรุงเทพฯ จึงเป็นสถานที่ดึงดูดให้ล้นเกล้าล้นกระหม่อมทั้ง 2 พระองค์เสด็จฯเยือนอยู่บ่อยครั้ง ในการเสด็จพระราชดำเนินมีทั้งทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจ และเสด็จฯเป็นการส่วนพระองค์
จุดที่ตั้งของพระตำหนักสิริยาลัยอยู่ฝั่งตรงข้ามวัดไชยวัฒนาราม มาจากความประทับใจความงามของโบราณสถานและศิลปกรรมของพระเจดีย์ภูเขาทองและวัดไชยฯ จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใช้ทรัพย์ส่วนพระองค์จัดซื้อที่ดินจากราษฎรขนาด 17 ไร่ พระราชทานแก่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
ต่อมาเมื่อความทราบถึงสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร (พระอิสริยยศ ณ ขณะนั้นของรัชกาลที่ 10) จึงได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตสร้างพระตำหนักถวาย
ดังนั้น พระตำหนักสิริยาลัยจึงเป็นพระตำหนักของขวัญที่ล้นเกล้าล้นกระหม่อม รัชกาลที่ 9 พร้อมกับรัชกาลที่ 10 มอบให้กับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ พระบรมราชินีนาถ ในโอกาสทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 5 รอบ
ในด้านสถาปัตยกรรมและศิลปกรรม ผู้ออกแบบคือ หม่อมหลวงท้าวเทวา เทวกุล, สถาปนิกคือ นายเดชา บุญค้ำ เป็นพระตำหนักแบบไม้ยูคาลิปตัสศิลปกรรมแบบหมู่เรือนไทยโบราณ ประดับประดาไปด้วยดอกไม้นานาพันธุ์ โดยมีศาลาริมน้ำและมีบันไดบริเวณท่าน้ำด้วย
หลังจากที่สร้างพระตำหนักแล้ว สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพย
วรางกูร ซึ่งในขณะนั้นทรงดำรงพระอิสริยยศ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จารึกคำลงไปในแผ่นเงินภายในพระตำหนัก จึงขออัญเชิญให้ปรากฏไว้ ณ ที่นี้ ความว่า
“พระตำหนักหลังนี้มีความหมาย
พ่อกับชายสร้างถวายให้กับแม่
วิมานทองแห่งนี้คือดวงแด
ลูกกับแม่ผูกพันนิรันดร
อนุภาพแห่งความรักสลักจิต
เนรมิตเรือนไทยอนุสรณ์
ครบหกสิบพรรษาพระมารดร
ประชากรแซ่ซ้องพระบารมี
ขอบูชาจารึกด้วยชีวิต
ชายอุทิศกายใจไว้ที่นี่
เพื่อถวายความจงรักและภักดี
อีกหมื่นปีไม่มีคลายจากชายเอย”