| ผู้เขียน | จันทร์รอน |
|---|
เริงโลกด้วยจิตรื่น : ชีวิตสำคัญที่‘ความคิด’
อย่างที่บอก นับจากนี้จะนำเสนอ “ชุดสิ่งสำคัญของชีวิต”
จะเริ่มต้นด้วยสิ่งที่เรียกว่า “ความคิด”
“ความคิด” อาจจะไม่ใช่สิ่งสำคัญที่สุดของชีวิต แต่สำคัญแน่นอน
โดยความรู้พื้นฐานที่สุด ที่จะสะท้อนว่า “ความคิดมีความสำคัญ” คือ “ความคิดกำหนดคำพูดและการกระทำ”
หากจะพูดว่า “ทุกความเป็นไปของชีวิตเริ่มต้นที่ความคิด” ก็คงไม่มีใครไม่เห็นด้วย
แต่เพราะถ้อยความอย่าง “ความคิดชี้นำพฤติกรรม” เป็นคำที่ได้ยินบ่อยเสียจนคนส่วนใหญ่เห็นว่าไม่มีความหมายอะไรนัก แค่ฟังแล้วปล่อยผ่านเลย
รู้สึกว่าจริง แต่เห็นเป็นธรรมดาๆ ไป
และอารมณ์ความรู้สึกแบบนี้แหละ ที่บดบังความสำคัญของความคิดที่มีต่อชีวิต
ถ้าพินิจพิจารณาสักหน่อย ว่าข้อสรุป “ความคิดเป็นจุดเริ่มของกรรม” และคำเตือน “คิดก่อนทำ” นั้นเป็นการให้ความสำคัญกับความคิด และลองนึกตาม
บางทีหลายเรื่องราวที่สร้างสภาวะเลวร้ายให้ชีวิตอาจจะไม่เกิดขึ้นก็ได้
หากทุกครั้งก่อนที่จะลงมือทำอะไร หรือสิ่งหนึ่งสิ่งใดสักอย่าง เราย้อนกลับมาที่ “ความคิด” ก่อน ว่า “ความคิดอะไรที่ทำให้เราจะทำเช่นนั้น” หากถามย้อนกลับไปด้วยว่า “อะไรทำให้เราคิดแบบนั้น” หรือ “ทำไมเราคิดแบบนี้”
อาจมีหลายเรื่องเลยที่จะนึกออกว่า “ควรจะคิดใหม่” อย่างน้อยให้รอบคอบกว่านั้น
หากย้อนมาทบทวนความคิดบ่อยๆ เราจะพบว่าที่ผ่านมาเวลาตัดสินใจทำอะไรต่ออะไร เรามักทำตามภาวะที่เรียกว่า “ความเคยชิน”
ไม่ได้นึกเสียด้วยซ้ำว่าความเคยชินนั้นมาจากไหน เป็นแค่ปฏิกิริยาตอบโต้สิ่งต่างๆ ที่มากระทบโดยอัตโนมัติ เป็นไปเอง ไม่ทันตั้งตัวเพื่อรับรู้เสียด้วยซ้ำว่า “ความคิดอะไรทำให้เราลงมือเช่นนั้น”
ส่วนใหญ่ลงมือแล้วค่อยมาหาคำตอบว่า “ที่ทำอย่างนั้นเพราะคิดอะไร”
แต่สำหรับคนที่ฝึกมองความคิดอยู่เรื่อยๆ จะไม่เป็นเช่นนั้น
ยิ่งฝึกกระทั่งสามารถเห็นหรือรับรู้ความคิดที่เกิดขึ้นก่อนกลไกอัตโนมัติที่นำไปสู่การลงมือกระทำจะเกิดขึ้น ก็จะย้อนคิด ตั้งคำถามกับความคิดที่เกิดขึ้นว่า “คิดเพราะอะไร ทำไมถึงคิดอย่างนั้น”
ซึ่งจะเป็นการเริ่มต้นรู้จักทบทวน และสร้างความรอบคอบให้เกิดขึ้นกับระบบความคิด
อันเป็นการเห็น “ความสำคัญของความคิดที่มีต่อชีวิต” อีกระดับหนึ่ง
และเมื่อฝึกฝนการเฝ้ามองความคิดมาถึงสภาวะที่สามารถเห็นการเกิดขึ้นของความคิดบ่อยๆ เข้า ที่สุดแล้วจะรับรู้ว่าความคิดส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้นในใจเรานั้นเป็นการ “เกิดขึ้นเอง”
ในแต่ละวันมีเรื่องราวผุดขึ้นมามากมายในความรู้สึก นึก คิดของเรา เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นเองโดยที่เราไม่ได้ตั้งใจไปนึกอยากให้เกิดขึ้น
เหมือนมีเหตุกระตุ้นความทรงจำบางอย่างให้กลับมาสู่ความรับรู้ และเกิดความคิดต่อเรื่องที่ผุดขึ้นมานั้น เป็นเรื่องราวใหม่
ความคิดไม่เกิดขึ้นเรื่องเดียว แต่จะกระโดดไปเรื่องนั้น เรื่องนี้อีกหลากหลาย แล้วแต่ภาพใดจะผุดขึ้นมาจากความทรงจำ
ส่วนใหญ่แล้วเราไม่ได้กำหนดว่าจะให้ความคิดเรื่องใดเกิดขึ้น และเมื่อเกิดแล้วเราจะคิดแบบไหน แต่เป็นการเกิดขึ้นเอง และคิดไปเองเสียส่วนใหญ่
แน่นอน! ว่าเรื่องที่เรากำหนดให้ตัวเองต้องคิดนั้นมีอยู่ อย่างเรื่องงาน หรือเรื่องที่เราต้องแก้ปัญหาของเรา เพียงในแต่ละวัน ความคิดในแบบที่เรากำหนดขึ้นมาเพื่อหาทางจัดการนี้มีน้อยมาก
เวลาส่วนใหญ่ของเราหมดไปกับเรื่องราวที่เกิดขึ้นเองในความคิด และสืบต่อด้วยการคิดเอาเองโดยที่เราไม่ได้เข้าไปกำหนดเสียมากกว่า
ชีวิตมักเป็นเช่นนั้น จนกว่าเราจะฝึกฝนให้ช่ำชอง แต่ละวันเราควรจะอยู่กับสิ่งที่กำหนดเองว่าควรจะเป็นเรื่องอะไร โดยมีคำตอบที่ชัดเจนว่าทำไมเราต้องคิดเรื่องนี้ และคิดด้วยอะไร
นั่นแหละ! จึงจะทำให้เราเข้าใจอย่างถ่องแท้ว่า “ความคิดเป็นสิ่งสำคัญมากของชีวิต”
จันทร์รอน
