| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | วินิทรา นวลละออง |
| เผยแพร่ |
หนึ่งในงานที่น่าปวดหัวที่สุดคืองานด้าน HR (Human Resource Department) หรือฝ่ายบุคคลด้วยเหตุผลง่ายๆ คืองานนี้ต้องทำงานกับคน ปัญหาจากการทำงานส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดจากระบบงานแต่เกิดจากคนในที่ทำงานนี่ล่ะค่ะ คุณสุภาพสตรีท่านหนึ่งเป็นพนักงานอาวุโสในงาน HR ขององค์กรขนาดกลาง แม้เธอจะทำงานมานานมากและมีความสามารถด้านงาน HR อย่างสูงแต่เธอก็ยังอ่อนอาวุโสกว่าหัวหน้าที่ไม่ได้เรียนจบด้าน HR มาเลย หัวหน้าของเธอก้าวหน้าจากสายงานอื่นและนั่งแช่อยู่ใน HR มาเกือบสิบปี ไม่มีใครชอบหัวหน้าคนนี้เพราะเป็นคนอารมณ์ร้ายมาก แต่ด้วยความสามารถบางอย่างจึงยังนั่งเก้าอี้เดิมได้อยู่ แม้ว่าจะเป็นหน่วยงานที่ทุกคนในองค์กรยอมรับว่าแย่ที่สุดก็ตาม มีอัตราการลาออกสูงที่สุดและแต่ละคนลาออกด้วยเหตุผลจากอารมณ์ร้ายของหัวหน้าทั้งนั้น คนที่เหลืออยู่จึงเป็นคนที่ทำงานมานานและยอมรับได้กับการทำงานแบบเช้าชามเย็นชามไปเรื่อยๆ
“ดิฉันอยากลาออกค่ะแต่อายุก็มากแล้ว งานก็หายากด้วย ที่จริงเพื่อนร่วมงานทุกคนช่วยเหลือกันเต็มที่แต่พอเจออารมณ์หัวหน้าเข้าไป เด็กใหม่ๆ เขาก็ไม่อยากอดทน ลาออกกันหมด ที่เหลือก็อยู่ด้วยความหวาดกลัวไม่รู้ว่าหัวหน้าจะเดินออกมาด่าว่าอีกเมื่อไหร่”
เธอเล่าอย่างอัดอั้นตันใจค่ะ สิ่งที่น่ากลัวที่สุดอาจจะไม่ใช่แค่ตัวหัวหน้าแต่เป็นบรรยากาศในที่ทำงานซึ่งบ่มเพาะความรู้สึกก้าวร้าวในใจ เมื่อมีคนกลั่นแกล้งก็จะมีเหยื่อและคนดู หลายครั้งที่เหยื่อกับคนดูก็จะทำตัวเป็นคนกลั่นแกล้งผู้ที่อ่อนแอกว่าอีกต่อหนึ่งและเป็นลูกโซ่แบบนี้ไปเรื่อยๆ เรื่องความเข้มงวดของหัวหน้างานแบบนี้ถูกนำมาล้อเลียนเป็นแอนิเมชั่นแฟนตาซีซึ่งเพิ่งฉายตอนแรกในญี่ปุ่นเมื่อต้นเดือนมกราคมนี่เองค่ะ
“Youjo Senki: The Saga of Tanya the Evil” เปิดเรื่องในสนามรบที่มีบรรยากาศเหมือนสงครามโลกครั้งที่ 1 ซึ่งเต็มไปด้วยระเบิดและซากศพ สิ่งที่ทำให้เรารู้ว่าไม่ใช่สงครามบนโลกนี้คือ “หน่วยเวทย์มนต์ทางอากาศ” หน่วยทหารที่สามารถใช้เวทย์มนต์ได้และทำหน้าที่บินไปสนับสนุนการรบในแนวหน้าโดยไม่ต้องใช้เครื่องบิน “แทนย่า” เด็กสาววัยประถมหน้าตาน่ารักดำรงตำแหน่งร้อยโทของกองทัพจักรวรรดิ เธอเป็นผู้ใช้เวทย์มนต์ที่เก่งกาจในระดับตำนานแต่ก็เป็นหัวหน้าหน่วยผู้ไร้ความปรานีสำหรับลูกน้องที่ไม่เชื่อฟัง ความน่าสนใจคือแท้จริงแทนย่าไม่ใช่เด็กสาวทั่วไปค่ะ ก่อนเธอมาเกิดในโลกนี้เธอคือผู้จัดการฝ่าย HR ของบริษัทแห่งหนึ่งในญี่ปุ่นยุคปัจจุบันและเป็นผู้ชาย เขาทำงานโดยยึดหลัก “เหตุผลและอรรถประโยชน์นิยม” หรือพูดอีกนัยหนึ่งคือไร้ความรู้สึกและไล่ทุกคนที่ไร้ประโยชน์ออกไป อยู่มาวันหนึ่งเขาถูกพนักงานที่เคยไล่ออกผลักตกสถานีจนถูกรถไฟชนเสียชีวิต เขาพบกับพระเจ้าซึ่งเขาไม่ศรัทธาจึงเรียกพระเจ้าว่า “สิ่งมีชีวิต X” และบอกว่าเขาไม่ศรัทธาอะไรที่อยู่เหนือเหตุผลทั้งสิ้น พระเจ้าจึงท้าทายเขาด้วยการส่งมาเกิดเป็นเด็กสาวที่มีความทรงจำชาติที่แล้วอยู่ครบถ้วนแถมอยู่ในโลกที่ไร้เหตุผลที่สุดเพราะมีทั้งเวทย์มนต์และสงครามไม่จบสิ้น แทนย่ารู้สึกว่าโลกนี้เหมาะกับเธออย่างเหลือเชื่อเพราะเธอสามารถเหยียบย่ำคนไร้ความสามารถได้อย่างชอบธรรมและอาจจะประสบความสำเร็จในอาชีพนายทหารในกองทัพอีกด้วย เพราะเธอชอบการสั่งและทำตามคำสั่งที่สุด
เป็นแอนิเมชั่นที่เสียดสีระบบงานของมนุษย์เงินเดือนในญี่ปุ่นได้อย่างเจ็บแสบค่ะ โดยเฉพาะงาน HR ซึ่งใครๆ มักจะเชื่อว่าต้องเป็นคนที่เข้าถึงความรู้สึกของพนักงาน ต่อสู้เพื่อประโยชน์ของพนักงานแต่ในทางกลับกันก็รักษาผลประโยชน์องค์กรด้วย ฉากหน้างดงามเหมือนเด็กสาวแทนย่าแต่แท้จริงอาจซ่อนความบ้าอำนาจและไร้ปรานีไว้ก็ได้
งานวิจัยโดยคุณอาบิเกล ฟิลิปส์จากมหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์บอกเราว่าหัวหน้าแย่ๆ คนเดียวนอกจากทำให้บรรยากาศในที่ทำงานแย่ลงแล้วยังอาจทำให้ลูกน้องกลายเป็นคนก้าวร้าวแบบหัวหน้าได้ด้วย การศึกษานี้วิเคราะห์ลักษณะของหัวหน้าที่สัมพันธ์กับความพึงพอใจในงานและอาการเศร้าของลูกน้อง ผลพบว่าหัวหน้าที่มีลักษณะ 2 ประการ ได้แก่ ต่อต้านสังคมและหลงตัวเอง ถือเป็นหัวหน้าแย่ๆ (toxic boss) ซึ่งแสดงออกมาเป็นคนที่ปรารถนาอำนาจและขาดความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ลักษณะนี้เมื่อรวมกันแล้วทำให้หัวหน้าคนนั้นเอาเปรียบผู้อื่น เอาเครดิตของงานส่วนรวมเข้าตัวเอง วิพากษ์วิจารณ์คนอื่นมากเกินไปและมีพฤติกรรมก้าวร้าว หัวหน้าลักษณะนี้นอกจากทำให้คุณภาพชีวิตของลูกน้องแย่ลงแล้ว ยังทำให้เกิดพฤติกรรมที่ขัดขวางประสิทธิภาพการทำงานในหมู่ลูกน้องด้วย นอกจากนั้นอัตราการกลั่นแกล้งในที่ทำงานก็สูงขึ้นเช่นกัน เพราะลูกน้องรู้สึกไม่มีความสุขและไม่พึงพอใจในงาน ส่งผลให้ลูกน้องที่ถูกกระทำโดยหัวหน้าแย่ๆ แต่ทำอะไรหัวหน้าไม่ได้จึงจ้องจะหาทาง “เอาคืน” กับองค์กรเสียแทน
เป็นเรื่องยากที่จะกำจัดหัวหน้าแย่ๆ ออกไปเพราะคนกลุ่มนี้หลายคนมีความสามารถสูงและเข้าหาผู้ใหญ่ได้ดี ถ้าจำเป็นต้องอยู่ก็ต้องเข้าใจธรรมชาติของเขาที่แสวงหาอำนาจและไม่เห็นใจใคร ดังนั้นลูกน้องก็หลีกเลี่ยงการท้าทายอำนาจโดยไม่จำเป็นและไม่ต้องขอความเห็นใจจากเขาเพราะเขาไม่มีให้ ในเวลาเดียวกันก็ต้องมีสติไม่เผลอทำตัวเป็นหัวหน้าแย่ๆ เสียเองด้วยค่ะ
